Παρακολουθώντας την ταινία Το Μενού (The Menu, 2022), συνειδητοποίησα ότι δεν πήρα ούτε για μισό λεπτό το κινητό στα χέρια μου. Αρχικά, προτείνω σε όλους αυτό το αριστούργημα. Είναι μια ταινία θρίλερ, αλλά και μυστηρίου που σε κρατάει σε αγωνία μέχρι το τέλος, έχοντας μάλιστα πολύ καλές ανατροπές. Η ουσία βρίσκεται στα απλά, μικρά πράγματα. Όσο πιο γυαλιστερό είναι το περιτύλιγμα, τόσο πιο κενό το εσωτερικό του. Τι; Δεν σε έπεισα ακόμα;
Πλοκή:
Η Margo συνοδεύει τον Tyler σε ένα εστιατόριο, στο νησί Hawthorn, όπου χρεώνουν 1250$ το άτομο. Ο Tyler είναι food expert, ξέρει τα πάντα για το φαγητό, τα συστατικά και τα υλικά των συνταγών και είναι ενθουσιασμένος. Η Margo από την άλλη, προτιμάει τα πιο απλά φαγητά και είναι το κορίτσι της διπλανής πόρτας. Μαζί με άλλους εννέα επισκέπτες, δειπνούν στο εστιατόριο του σεφ Slowik. Οι καλεσμένοι όμως δεν είναι τυχαία επιλεγμένοι, με εξαίρεση τη Margo που αντικαθιστά την πρώην κοπέλα του Tyler. Τα πιάτα είναι ανατρεπτικά και όλα τους τα παρουσιάζουν ο σεφ και οι μάγειρές του. Το κάθε πιάτο κρύβει μια ιστορία και μια υπόνοια για τους καλεσμένους. Ο σεφ Slowik είναι απογοητευμένος. Νιώθει ότι του στέρησαν την ευτυχία από την τέχνη της μαγειρικής. Το μενού που έχει ετοιμάσει δεν αποτελείται απλώς από τα πιάτα που σερβίρει. Όλοι οι παρευρισκόμενοι είναι μέρος του μενού. Όταν αρχίζουν να συμβαίνουν περίεργα και άσχημα πράγματα, κάποιοι τρομάζουν και αναστατώνονται, ενώ άλλοι πιστεύουν πως είναι μέρος του σόου, της εμπειρίας που ετοίμασε ο σεφ. Όταν ξεκαθαρίζει το τοπίο, πώς αντιδρούν οι καλεσμένοι;
Ακολουθούν spoilers, διαβάστε με δική σας ευθύνη.
Πιο αναλυτικά:
Η Margo βρίσκεται εκεί ως συνοδός του Tyler. Ο Tyler είναι food geek και μιλάει ακατάπαυστα για το φαγητό και υποτιμάει τη Margo, επειδή καπνίζει και ”χαλάει” τον ουρανίσκο της. Πηγαίνουν μαζί με άλλους εννιά ανθρώπους στο νησί, όπου τους υποδέχεται η Elsa και τους ξεναγεί. Όταν φτάνουν στο εστιατόριο, ο Tyler είναι κατενθουσιασμένος. Ο σεφ τους παροτρύνει να γευτούν, να απολαύσουν το φαγητό και όχι απλά να φάνε. Η Margo δεν τρώει, μάλιστα βρίσκει κάποια πιάτα προσβλητικά. Ο σεφ την προσεγγίζει και την ρωτά γιατί δεν τρώει και την πιέζει. H Margo ωστόσο λέει πως είναι απολύτως ικανή να αποφασίσει μόνη της πότε και τι θα φάει, κάτι που κάνει τον Tyler να αισθάνεται πολύ άβολα. Κατά το σερβίρισμα του τρίτου πιάτου, ο σεφ συστήνει τη μητέρα του, η οποία κάθεται μόνη της, είναι ήσυχη και μεθυσμένη. Η ονομασία του πιάτου είναι ”Ανάμνηση” και ο σεφ μοιράζεται μία έντονη παιδική του ανάμνηση: μια (ακόμη) φορά που ο πατέρας του ήταν μεθυσμένος και πήγε να πνίξει τη μητέρα του με ένα καλώδιο τηλεφώνου. Ο σεφ τον παρακαλούσε να σταματήσει, χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι, πήρε ένα ψαλίδι κουζίνας και το κάρφωσε στο μηρό του πατέρα του. Στο πιάτο υπάρχει ένα μπούτι καπνιστό κοτόπουλο, το οποίο έχει καρφωμένο ένα χρυσό ψαλίδι. Κάποιοι αναστατώνονται και το βρίσκουν ανατριχιαστικό και άλλοι θαυμάζουν την ”παράσταση”.
Το τέταρτο πιάτο το ετοίμασε ένας μάγειρας, πολύ καλός, αλλά όχι τέλειος, που θαυμάζει τον σεφ Slowik, αλλά δεν θα γίνει ποτέ σαν κι αυτόν. Βάζει ένα όπλο στο στόμα του και αυτοπυροβολείται. Σχεδόν όλοι πανικοβάλλονται. Κάποιοι θεωρούν ότι είναι θέατρο. Ο Tyler παραμένει ατάραχος και τρώει. Ο Richard επιχειρεί να φύγει μαζί με τη γυναίκα του, δεν τον αφήνουν και του κόβουν ένα δάχτυλο.
Ο σεφ μιλάει ιδιαιτέρως με τη Margo, κάτι που κάνει τον Tyler να ζηλεύει, γιατί θα ήθελε να είναι στη θέση της. Της λέει πως πρέπει να διαλέξει με ποιανού το μέρος θα είναι, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει με το μενού. Το πρόβλημα είναι πως όποια πλευρά κι αν επιλέξει, θα πεθάνει. Για τη Margo δεν έχει νόημα, ο σεφ όμως διαφωνεί. Όταν όλοι αναστατώνονται και σκέφτονται πώς να φύγουν και γιατί συμβαίνουν όλα αυτά, ο σεφ λέει στον καθένα ξεχωριστά πώς του κατέστρεψε τη ζωή και την καριέρα. «Ξεγελάστηκα στην προσπάθειά μου να ικανοποιήσω ανικανοποίητους ανθρώπους» λέει ο Slowik και δείχνει τη μητέρα του.
Ο Tyler είναι ξερόλας, αναλύει τα πάντα για τα πιάτα και το μενού και φέρεται σαν παιδί: τραβάει φωτογραφίες τα πιάτα ενώ τους ζήτησαν να μην το κάνουν ώστε να απολαύσουν την εμπειρία. Θέλει την έγκριση και τη συμπάθεια του σεφ. Η Lillian είναι κριτικός μαγειρικής και βρίσκεται εκεί με τον εκδότη της, Ted. Είναι σνομπ, υπεροπτική και εξαιτίας της έχουν κλείσει πολλά εστιατόρια. Ένα ζευγάρι μεγαλύτερης ηλικίας, ο Richard και η Anne, είναι συχνοί πελάτες, αλλά… δεν θυμούνται ούτε ένα πιάτο. Όλες τις φορές που τρώνε εκεί, ο σεφ και οι μάγειρες παρουσιάζουν τα πιάτα, αλλά το ζευγάρι δεν έδινε την προσοχή που έπρεπε. Τρεις επιχειρηματίες, ο Soren, o Dave και ο Bryce, που συνεργάζονται με τον επενδυτή του εστιατορίου, είναι επίσης αλαζονικοί και επιφανειακοί και έχουν πλαστές χρεώσεις για την εταιρεία τους. Τέλος, ο ηθοποιός George Diaz, που είναι εκεί μαζί με την βοηθό του Felicity, είναι απλά ένας κακός ηθοποιός που έχει περάσει η μπογιά του. Ο σεφ τον μισεί γιατί παλαιότερα, στο μοναδικό του ρεπό μετά από πολύ καιρό, είδε μια κακή του ταινία και χαράμισε το χρόνο του. Όλα τα παραπάνω, είναι οι λόγοι που ο σεφ οργάνωσε αυτό το μενού.
Μερικά πιάτα αργότερα, ο σεφ ρωτάει τον Tyler γιατί είναι εκεί. Αποκαλύπτει μπροστά σε όλους ότι ήταν σε συνεχή επαφή οι δυο τους και ήταν ο μόνος που ήξερε ότι εκείνο το βράδυ θα πέθαιναν όλοι. H Margo τον χτυπάει και τον βρίζει. Ο σεφ τονίζει πως ο Tyler ξέρει πάρα πολλά για τη μαγειρική και του λέει να μαγειρέψει επί τόπου. Εκείνος διστάζει, αλλά το κάνει. Είναι αγχωμένος και αδέξιος, φτιάχνει ένα αποκρουστικό και ωμό φαγητό. Ο σεφ του ψιθυρίζει κάτι, ο Tyler κουνά καταφατικά το κεφάλι και φεύγει. Ο σεφ έχει πει στη Margo ότι είναι μία από αυτούς, οπότε αλλάζει στρατόπεδο. Της λέει να βρει ένα βαρέλι. Πριν από το εστιατόριο, περνά από ένα δωμάτιο και βλέπει τον Tyler κρεμασμένο. Η Margo καταλήγει στο σπίτι του σεφ. Πηγαίνει σε ένα δωμάτιο όπου βλέπει σελίδες από εφημερίδες με τον σεφ, όταν ήταν νέος. Βλέπει ένα βραβείο για τον καλύτερο μάγειρα σε αλυσίδα με burger.
Στο τελευταίο πιάτο, όπου όλες οι ελπίδες έχουν πια χαθεί, η Margo λέει πως δεν της αρέσει καθόλου το φαγητό και θέλει να το στείλει πίσω. Λέει στον σεφ ότι μαγειρεύει με εμμονή και όχι με αγάπη. Πεινάει πολύ και του ζητάει ένα cheeseburger. Ο σεφ φτιάχνει το cheeseburger με πολλή προσοχή, φροντίδα και αγάπη. Περιμένει την αντίδρασή της όταν κάνει την πρώτη μπουκιά. H Margo το απολαμβάνει, αλλά τελικά δεν πεινούσε τόσο και θέλει να το πάρει πακέτο. Ο σεφ της το δίνει σε σακούλα και η Margo φεύγει, ρίχνοντας μια τελευταία ματιά σε όλους. Το επιδόρπιο αποτελείται από όλους τους παρευρισκόμενους, οι οποίοι καίγονται ζωντανοί μέσα στο εστιατόριο, μαζί με τον σεφ και τους μάγειρες. Η Margo φεύγει, βλέπει την έκρηξη από μακριά και τρώει το cheeseburger, χρησιμοποιώντας το χαρτί με το μενού ως χαρτοπετσέτα.
Μερικές σκέψεις:
Για μένα, η ταινία ”το Μενού” θίγει πολλά θέματα όπως την τελειομανία και εργασιομανία (σεφ), την ανάγκη μας να τα ξέρουμε όλα στη θεωρία, αλλά τίποτα στην πράξη (Tyler). Την επιδειξιομανία και την αχαριστία (Richard και Anne) και την ανάγκη του να είσαι επίκαιρος, αρεστός και να σε συζητούν (George). Θέματα αλαζονείας και έπαρσης, το γεγονός ότι κάποιος είναι επιτυχημένος και ”πατάει” πάνω σε άλλους (Lillian και Ted). Θέματα ανωριμότητας, ασέβειας και απληστίας (3 επιχειρηματίες). Παράπλευρη απώλεια η Felicity, βοηθός του George. Και η Margo, ο πιο απλός άνθρωπος από όλους εκεί, καταφέρνει με την εξυπνάδα και την ευρηματικότητά της να ξεφύγει. Πώς τα κατάφερε; Κατάλαβε την (διεστραμμένη) ψυχοσύνθεση του σεφ. Αγνοώντας όλες τις γκουρμεδιές και τα περίτεχνα πιάτα, που ούτως ή άλλως δεν της αρέσουν, του ζητά να της φτιάξει κάτι που ξέρει ότι κάποτε αγαπούσε να φτιάχνει: ένα cheeseburger. Μίλησε τη γλώσσα του και κατάφερε να ξεφύγει από το διεστραμμένο του πλάνο. Ο σεφ νιώθει αδικημένος και άδειος, όλα είναι μάταια. Η ζωή του πήρε τον κατήφορο, αλλά μαζί του θα πάρει και τους υπόλοιπους. Ωστόσο, ο σεφ απλώς βρίσκει παρηγοριά στο να κατηγορεί και να μοιράζει ευθύνες σε άλλους. Ο ίδιος ξεχνά ότι έχει πολλά από τα χαρακτηριστικά των υπολοίπων: με όσα επέλεξε να κάνει, δείχνει πως είναι ανώριμος, αλαζόνας, άπληστος, ξερόλας και κενός. Και φυσικά, απάνθρωπος. Λάτρεψα την ταινία, για όλα τα θέματα που θίγει, τον αλληγορικό της χαρακτήρα, τις υπερβολές και τις μεταφορές της, γιατί ταιριάζουν απόλυτα στη σύγχρονη κοινωνία.
