Είναι άραγε εφικτό να χτίσει κάποιος το σπίτι του ή να διαμορφώσει τον κήπο του χωρίς εξειδικευμένα εργαλεία, τεχνίτες, χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις και πάνω από όλα με χαμηλό κόστος και με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα; Μήπως η μέθοδος δόμησης Cob μπορεί να μας… λύσει τα χέρια;
Η αλήθεια είναι πως, το να φτιάξουμε ένα σπίτι με τα χέρια μας είναι πολύ πιο εύκολο από ότι ακούγεται! Παραδείγματα τέτοιων κατασκευών έχουν να μας επιδείξουν αρκετές ομάδες από όλη την Ελλάδα! Το Σπίτι στον Νέσσωνα ή το Σπίτι του Παππού στη Γαύδο είναι δύο από αυτές. Εκτός από το παραμυθένιο αποτέλεσμα που μπορεί κάποιος να θαυμάσει και να απολαύσει δια ζώσης, γίνονται ετησίως workshops για όποιον ενδιαφέρεται να συμμετέχει και να δοκιμάσει τις ικανότητές του στην σπιτογλυπτική!
Από αρχαιοτάτων χρόνων, η ανοικοδόμηση κατοικιών αλλά και αμυντικών κατασκευών (όπως π.χ. το Σινικό Τείχος !!) γίνονταν με τρόπους φυσικής δόμησης.
Η φυσική δόμηση δίνει έμφαση στην αειφορία και στην μικρή επιβάρυνση του περιβάλλοντος, ενώ βασίζεται κυρίαρχα στην ανθρώπινη εργασία και στα φυσικά ή ανακυκλωμένα υλικά που βρίσκονται σε αφθονία στον εκάστοτε τόπο και δεν έχουν επιδεχθεί κάποια επεξεργασία. Ως επί το πλείστον χρησιμοποιείται το ξύλο, το άχυρο, το χώμα, οι πέτρες κλπ.
Μερικές χαρακτηριστικές μέθοδοι φυσικής δόμησης είναι οι εξής: Αχυρόμπαλες, Αχυροπηλός, Γαιόσακοι, Κορμοί Δέντρων με Λάσπη, Κουρέλια με Ασβέστη, Πλιθιά, Τσαμτάς ή Μπαγδαντί και Στιβαχτός Πηλός.
Στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια, τέτοιες μέθοδοι χτισίματος αναβιώνονται από ομάδες με έντονες περιβαλλοντικές ανησυχίες και δράσεις. Κυρίως εφαρμόζεται η τεχνική του Στιβαχτού Πηλού ή αλλιώς Cob [= σβώλος], κατά την οποία οι χτίστες, με γυμνά χέρια και πόδια, σχηματίζουν μάζες υλικού και τις τοποθετούν σε στρώσεις πάνω στα θεμέλια που έχουν σχεδιάσει και κατασκευάσει από πέτρα. Το μείγμα που χρησιμοποιείται αποτελείται από πηλό, άχυρο και άμμο και η αναλογία ποικίλει αναλόγως την περιοχή στην οποία εφαρμόζεται.
Η μονολιθικότητα της κατασκευής και η πλαστικότητα του υλικού προσφέρουν τη δυνατότητα μεγάλης σταθερότητας στο οικοδόμημα αλλά και ελευθερία ως προς τη μορφή του. Τα σπίτια που έχουν κατασκευαστεί βάσει της μεθόδου Cob, φέρουν χαρακτηριστικές καμπύλες και ανάγλυφα διακοσμητικά μοιάζοντας σαν να έχουν βγει από κάποιο παραμύθι! Επιπλέον, η μέθοδος Cob εξασφαλίζει δροσερά σπίτια το καλοκαίρι και ζεστά το χειμώνα, εξισορροπώντας παράλληλα την υγρασία στον χώρο.
Άλλα δύο πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου, είναι η ιδιαίτερα καλή σεισμική συμπεριφορά που έχουν παρουσιάσει οι κατασκευές από Στιβαχτό Πηλό και η ελάχιστη συντήρηση που απαιτούν, καθώς το υλικό δόμησής τους δεν έχει ημερομηνία λήξης.
Το μόνο λοιπόν που χρειάζεται να κάνει ο χτίστης, είναι να προνοήσει για τα σωστά θεμέλια, στέγη και σοβά της κατασκευής, προκειμένου το cob να προστατεύεται από το νερό!
Εμπρός λοιπόν, ας εμπιστευτούμε τα χέρια μας, ας αφήσουμε τη φαντασία μας ελεύθερη και ας πλάσουμε ένα σπιτικό.. σπιτικό!
