Παγκόσμια Τράπεζα Σπόρων Svalbard
Η παγκόσμια τράπεζα σπόρων Svalbard, γνωστή και ως ‘’Doomsday Seed Vault’’, είναι ένα υπόσκαφο κτίριο στο νησί Spitsbergen της Νορβηγίας. Η αποθήκευση και η φύλαξη ως ενέργειες αφορούν την ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια έως σήμερα. Παλαιότερα, μικρές κρύπτες και εσοχές της γης αποτελούσαν αποθηκευτικούς χώρους αγαθών και εργαλείων. Πλέον, με τις ανάγκες να έχουν αλλάξει, η παραπάνω πρακτική απεικονίζεται άψογα στο σημερινό μας παράδειγμα.
Υπό τον φόβο μιας παγκόσμιας απειλής μαζικής καταστροφής δημιουργήθηκε αυτή η ιδιότυπη τράπεζα στο εσωτερικό της οποίας είναι αποθηκευμένοι in vitro και σε βαθιά κατάψυξη εκατομμύρια διαφορετικοί σπόροι φυτών, οι οποίοι θα χρησιμεύσουν ως μοχλός επανεκκίνησης στο δυστοπικό σενάριο ενός Αρμαγεδδώνα. Είναι μια από τις τράπεζες σπόρων που συμμετέχουν στο δίκτυο αποθήκευσης σπόρων της Διεθνούς Συνθήκης Γενετικών Πόρων Φυτών του 2004. Αρχιτεκτονικά το θέαμα είναι άκρως εντυπωσιακό μιας και ο όγκος του κτιρίου τοποθετείται εν μέρει μέσα σε βουνό. Μοιάζει σαν ένας γεωμετρικός όγκος να ξεπροβάλλει σε ένα άγριο τοπίο. Το λευκό χιόνι και η παγωμένη ατμόσφαιρα παραπέμπει σε ταινία επιστημονικής φαντασίας. Εσωτερικά, ωστόσο, το ενδιαφέρον περιορίζεται αφού ο εξοπλισμός πλημμυρίζει τον χώρο.
Κατασκευή
Η κατασκευή του έχει ως βάση το οπλισμένο σκυρόδεμα για λόγους αντοχής και λειτουργικότητας. Η περιοχή δεν φιλοξενεί συχνά σεισμούς ενώ το έδαφος είναι μονίμως παγωμένο. Κυρίαρχο πέτρωμα του τοπικού υπεδάφους είναι ο ψαμμίτης, γεγονός που βοηθά στη διατήρηση της θερμοκρασίας. Μάλιστα υπολογίζεται πως ακόμη και σε περίπτωση που ο τεχνικός εξοπλισμός σταματήσει, η εσωτερική θερμοκρασία θα φτάσει τους 0 oC σε περίπου 200 χρόνια. Η οικοδόμησή του κόστισε περί τα 8 εκ. δολάρια και η χρηματοδότηση έγινε από την Νορβηγική κυβέρνηση.
Από το 2008 που άνοιξε, το Svalbard Seed Vault έχει αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για παρόμοιες ιδέες. Για την ακρίβεια, 1.750 τράπεζες σπόρων έχουν κατασκευαστεί σε όλο τον πλανήτη με σκοπό την διάσωση σπόρων γεωργικής βιοποικιλότητας. Το 2008 πήρε την θέση της 6ης καλύτερης εφεύρεσης και το 2009 του απονεμήθηκε το Νορβηγικό Lighting Prize. Ωστόσο, κάποια στιγμή το συγκεκριμένο αρχιτεκτόνημα από μόνο του έγινε θύμα του μεγάλου του εχθρού, της κλιματικής αλλαγής. Το 2018 κατά τη διάρκεια ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών, μεγάλο όγκος πάγου έλιωσε και το νερό γέμισε το υπόγειο κτίριο. Όπως φαίνεται, η φύση έχει τον τρόπο της να μας προειδοποιεί όσα μέτρα και αν παίρνουμε.
