[punica-dropcap]Χ[/punica-dropcap]τισμένο στις παρυφές της Θεσσαλονίκης, το Γεντί Κουλέ συνεχίζει να αποτελεί από την περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι σήμερα, ένα σύμβολο της πόλης διαφορετικό από τα άλλα. Η ησυχία και η ηρεμία του χώρου τρομάζουν…
Το Γεντί Κουλέ υπήρξε ένα από τα πιο αυστηρά σωφρονιστικά ιδρύματα που πέρασε από την Οθωμανική διοίκηση στην Ελληνική, με την απελευθέρωση της πόλης το 1912. Για τη φυλακή του Επταπυργίου ωστόσο τίποτε δεν άλλαξε και παρέμεινε, όσο λειτούργησε, ένα αυστηρό σωφρονιστικό ίδρυμα στο οποίο οδηγούνταν σκληροί εγκληματίες που είχαν διαπράξει φόνους ή βιασμούς, με κελιά σκληρής απομόνωσης για ισοβίτες και θανατοποινίτες. Οι πληροφορίες από μόνες τους αρκούν για να σε αναγκάσουν να αντιληφθείς και να σεβαστείς την ησυχία του λόφου στον οποίο βρίσκεται…
Μπαίνεις στο χώρο και περιμένεις κάπου εκεί να αντικρίσεις τον λήσταρχο Γιαγκούλα, φόβο και τρόμο της περιοχής των Πιερίων και της Κοζάνης που «πέρασε» από εκεί μέσα. Σκουριασμένα λουκέτα και κάγκελα υπενθυμίζουν στον επισκέπτη ότι δεν έχει έρθει σε έναν συμβατικό μουσειακό χώρο. «Γεντί» σημαίνει «επτά» και «Κουλέ» σημαίνει «πύργος». Κατασκευαστής του ήταν ο Τσαούς-μπέη.
Προχωράς στη φυλακή. Μπαίνοντας δεξιά ζήτα από τους εξυπηρετικότατους ξεναγούς να σου υποδείξουν το κελί του Αριστείδη Παγκρατίδη, του Δράκου του Σέιχ-Σου. Η υπόθεση του συζητήθηκε όσο λίγες. Δίχασε τον κόσμο και την κοινωνία ολόκληρης της Ελλάδας. Τα ουρλιαχτά του περί της αθωότητας του, σύμφωνα με συγκρατούμενους και δεσμοφύλακες εκείνης της εποχής, ακούγονταν σε όλη την γύρω περιοχή. Ο Παγκρατίδης εκτελέστηκε τον Φεβρουάριο του ’68 και η υπόθεση πέρασε στο πάνθεον ιστορίας της εγκληματολογίας, καθώς η πιθανότητα το θύμα να ήταν όντως αθώο είναι μεγάλη και αυτό υποστηρίζεται μέχρι και σήμερα…
4 Αυγούστου του 1936 ο Ιωάννης Μεταξάς επιβάλλει δικτατορία και το Γεντί Κουλέ μετατρέπεται σε τόπο συγκέντρωσης αντιφρονούντων. Εκατοντάδες αριστεροί φυλακίστηκαν εκεί την περίοδο της δικτατορίας. Στριμωγμένοι σε άθλια κελιά, υποσιτισμένοι και βουτηγμένοι σε ψύλλους και αρρώστιες, περίμεναν τη λύτρωση. Ευτυχώς δεν άργησε να έρθει. Παρόμοια η χρήση του Γεντί Κουλέ και την περίοδο της επταετίας. Βασανιστήρια, φωνές διαμαρτυρίας και ουρλιαχτά πόνου. Οι αγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα στο κολαστήριο του Επταπυργίου. Οι κάτοικοι των γύρω περιοχών διαμαρτύρονται… Δεν μπορούν να κοιμηθούν τα βράδια από τις φωνές.
Κάθε γωνιά κρύβει το δικό της δράμα. Σε κάθε σκαλοπάτι, σε κάθε λευκό δωμάτιο, αν κάνεις ησυχία, θα ακούσεις πολλά…. 500 Έλληνες εκτελέστηκαν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Γεντι Κουλέ από τους Γερμανούς κατά την περίοδο της Κατοχής. Οι Γερμανοί εκτελούσαν τους αντιστασιακούς στον συγκεκριμένο χώρο ξημερώματα, όταν ό κόσμος κοιμόταν. Ονόματα γυναικών, βρισιές και λέξεις ακατανόητες ακούγονταν από τα θύματα λίγο πριν εκτελεστούν. Κάποιοι κλαίγανε γοερά. Οι περισσότεροι δεν λέγανε τίποτα και με βλέμμα απλανές δεχόντουσαν τη μοίρα τους. Το Γεντί Κουλέ ήταν ακριβώς αυτό που έψαχναν οι Ναζί. Ένας τόπος που προσφερόταν για λουτρό αίματος, μέσα στην πόλη… για παραδειγματισμό.
Μαρτυρικές στιγμές έζησαν και οι πολιτικοί κρατούμενοι κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Λες και ο πόνος που «φιλοξενήθηκε» τόσα χρόνια σε αυτό το κολαστήριο δεν αρκούσε… Λες και δεν χόρταινε….
Τελικά το 1989 οι φυλακές κλείνουν οριστικά και μεταφέρονται στα Διαβατά. Το υπουργείο Πολιτισμού αναλαμβάνει το Επταπύργιο και το καθιστά μουσειακό χώρο, ενώ οι όμορες περιοχές της Θεσσαλονίκης και τα πολλά κοντινά σπίτια ανακουφίζονται και λυτρώνονται. Αν παρατηρήσεις τα σπίτια, είναι τόσο κοντά που αναλογίζεσαι οι κάτοικοι της εποχής εκείνης, τι θα είχαν ακούσει, τι θα είχαν ίσως δει κατά λάθος ή σκόπιμα…
Βγαίνεις από τη φυλακή και νιώθεις ότι απέδρασες. Σαν τον Νίκο Ζαχαριάδη. Έπαψε να ξυρίζεται και το πρόσωπο του γέμισε σιγά-σιγά με γένια. Με τη νέα αυτή εμφάνιση της μακριάς γενειάδας, άρχισαν να τον συνηθίζουν σταδιακά οι δεσμοφύλακες και η στρατιωτική φρουρά. Μια μέρα επισκέψεων ξυρίστηκε ξαφνικά και χωρίς να το πάρει κανένας είδηση. Φόρεσε κρυφά ένα καινούργιο κοστούμι που του έφεραν και την ώρα που έφευγαν οι επισκέπτες, βρήκε τρόπο να βγει κι αυτός μαζί τους. Με την καινούργια του εμφάνιση δεν τον γνώρισε ούτε ο θυρωρός, ούτε ο εξωτερικός φύλακας.
Κι έτσι απέδρασε από αυτό το κολαστήριο…
