Ιστορικές έρευνες έχουν αποδείξει, πως, στην αρχαία Ελλάδα, υπήρχαν αστυνομικές αρχές από τον 5ο αιώνα π.Χ. Μέλημα αυτών των αρχών, μεταξύ άλλων, ήταν η ευκοσμία, η καθαριότητα, η επιτήρηση των οικοδομών, η επιτήρηση των ξένων και η πρόληψη δημοσίων δυστυχημάτων. Ανάμεσα σε αυτές της Αρχές υπήρχαν και οι Γυναικονόμοι, τα καθήκοντα των οποίων μοιάζουν αρκετά περίεργα στην δική μας εποχή.
Οι Γυναικονόμοι
Οι Γυναικονόμοι ήταν οι άρχοντες οι οποίοι επόπτευαν τα ήθη των γυναικών, αργότερα, όμως, τα καθήκοντα τους επεκτάθηκαν και στην επιτήρηση των αντρών. Δεν είναι γνωστό ποιος ήταν ο αριθμός τους και ο χρόνος κατά τον οποίον εισήχθηκε αυτή η αρχή. Μερικοί υποστηρίζουν πως οι Γυναικονόμοι υπήρχαν από την εποχή του Σόλωνα, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι κατεστάθηκαν από τον Δημήτριο Φαληρέα. Επίσης, ήταν άγνωστο αν ήταν αρχή αιρετή ή κληρωτή.
Τα καθήκοντα των Γυναικονόμων
- Απαγόρευαν την συγκέντρωση περισσότερων από τριάντα ατόμων σε συμπόσιο.
Δεν επιτρεπόταν να συγκεντρώνονται πάνω από τριάντα άτομα σε γεγονότα, όπως, γιορτές, γάμους και θυσίες. Ο λόγος που επιβλήθηκε αυτός ο νόμος ήταν η αποφυγή εκτρόπων.
- Εισέβαλαν μέσα στα σπίτια και έδιωχναν τα παραπάνω άτομα.
Ανάγκαζαν τους μάγειρες να καταγράφουν σε καταλόγους, όσους ήταν καλεσμένοι. Οι γυναικονόμοι εξέταζαν και το κρασί, το οποίο έπρεπε να πίνουν νερωμένο. Ο όρος του κεκραμένου οίνου ήταν υποχρεωτικός και όσοι έπιναν το κρασί τους χωρίς νερό θεωρούνταν παράνομοι και βάρβαροι.
- Επέβλεπαν την διαγωγή των γυναικών.
Οι γυναίκες με απρεπή ενδυμασία τιμωρούνταν με πρόστιμο. Απαγορευόταν να κυκλοφορούν πεζές το βράδυ. Ήταν υποχρεωμένες να κυκλοφορούν με άμαξα, που έπρεπε να έχει αναμμένο μπροστά ένα φανάρι. Όσες κυκλοφορούσαν πεζές, τις διερευνούσαν, μήπως είχαν πάρει από το σπίτι τους πάνω από τρία φορέματα ή κρατούσαν ποτά και φαγώσιμα, έτσι ώστε να τις τιμωρήσουν.
- Επέβαλαν πρόστιμο σε αυτούς που εκδήλωναν υπέρμετρα την θλίψη τους.
- Ήταν αρμόδιοι για την τήρηση της τάξης στα πορνεία.
- Δίκαζαν τα εγκλήματα βιασμών και μοιχείας.
Οι «μοιχαλίδες» οδηγούνταν στους Γυναικονόμους, την στιγμή που τις έπιαναν επ’ αυτοφώρω. Η απόφαση για την «καταδίκη» τους, τις ακολουθούσε για όλη τους την ζωή, με την κατηγορία της ύβρης και προσβολής του συζύγου τους.
Για τους άνδρες, τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Η νομική βάση στηριζόταν στην άποψη, ότι πηγαίνοντας με τη σύζυγο κάποιου άλλου άνδρα, καταπατάς ξένη ιδιοκτησία, την σύζυγο δηλαδή. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, να νοθεύεται η γνησιότητα της οικογενειακής τεκνοποιίας. Σε αυτήν την περίπτωση, τα πρόστιμα και οι τιμωρίες για τους άνδρες ήταν παρόμοια με αυτά για τους κλέφτες.
Τα πρόστιμα που επέβαλλαν
Οι Γυναικονόμοι είχαν την εξουσία να τιμωρούν όσους πολίτες είχαν ανάρμοστη συμπεριφορά σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους. Τα ονόματα των παραβατών, καθώς και τα πρόστιμα που τους είχαν επιβληθεί, αναγράφονταν σε πίνακες που τοποθετούνταν σε έναν πλάτανο στον Κεραμεικό.
Η Αρχή των Γυναικονόμων υπήρχε στην Αθήνα, στις Συρακούσες, στην Σάμο, στη Γαμβρεία της Μικράς Ασίας, στην Ανδάνια της Μεσσηνίας και στην Χαιρώνεια της Βοιωτίας.
Οι Αρμόσυνοι της Σπάρτης
Οι Αρμόσυνοι ήταν η Αρχή που υπήρχε στην Σπάρτη και είχε παρόμοια καθήκοντα με τους Γυναικονόμους. Είχαν σαν μέλημα τους την ανατροφή των νέων και των νεανίδων, το σεβασμό προς τους μεγαλύτερους, την υποχρεωτική επιβολή του γάμου, την απαγόρευση της αγαμίας, τα μέτρα κατά την ταφή των νεκρών και τον διακανονισμό του πένθους, την απαγόρευση της αποδημίας και την ευκοσμία των γυναικών.
Πηγές:
Γυναικονόμοι. Οι αστυνομικοί της αρχαίας Ελλάδας απαγόρευαν τα συμπόσια άνω των 30 ατόμων και επέτρεπαν μόνο νερωμένο κρασί. Ανακτήθηκε από: mixanitouxronou.gr(Τελευταία πρόσβαση 25/2/2019)
Οι γυναικονόμοι της αρχαίας Ελλάδας: Νόμοι για καταπίεση των γυναικών. Ανακτήθηκε από: oodegr.com(Τελευταία πρόσβαση 25/2/2019)
Είχαν στην Αρχαία Ελλάδα αστυνομία; Αν είχαν λέει… Αστυνομοκρατούμενες πόλεις η Αθήνα και η Σπάρτη. Ανακτήθηκε από: iefimerida.gr(Τελευταία πρόσβαση 25/2/2019)
