Ποιές ήταν τελικά οι Καρυάτιδες και ποια η συμβολή τους;

Οι Καρυάτιδες αποτελούν οικοδομήματα- αγάλματα σε γυναικεία μορφή. Ο αρχιτέκτονας της εποχής του Αυγούστου, Βιτρούβιος (περ. 25 π.Χ.), μάλιστα, μιλά για τις Καρυάτιδες, που σηκώνουν φορτία αρχιτεκτονημάτων (Ι, 1,5).

ΟΝΟΜΑΣΙΑ:

Σύμφωνα με πηγές, η προέλευση του ονόματος Καρυάτιδα καθώς και η μορφή τους, προερχόταν από τις γυναίκες της πόλης των Καρυών. Οι συγκεκριμένες γυναίκες, επονομαζόμενες και Κόρες, ήταν καταδικασμένες σε αιώνια δουλεία. Κι αυτό, επειδή η πόλη τους είχε δηλώσει υποταγή στους Μήδους και τους ακολούθους τους κατά τους Περσικούς πολέμους.Κάποιες άλλες πηγές, ωστόσο, αναφέρουν ότι οι Καρυάτιδες ήταν οι παρθένες της πόλης των Καρυών. Αυτές λέγεται, ότι τελούσαν χορούς προς τιμήν της Θεάς Αρτέμιδος Καρυάτιδος.Υπό τις τελευταίες αυτές πηγές,συχνά , Καρυάτιδες ονομάζονταν και άλλα ανάλογα αγάλματα ή μορφές οι οποίες τελούσαν κάποιον χορό. Τέλος, υπάρχει και η άποψη ότι οι Καρυάτιδες απεικονίζουν τις Κεκροπίδες, τις τρεις κόρες του Κέκροπα, την Έρση, την Άγραυλο και την Πάνδροσο.

Advertising

Advertisements
Ad 14

ΣΥΜΒΟΛΗ:

Οι Καρυάτιδες αποτέλεσαν και αποτελούν σύμβολα Ιερότητας.Στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. απαντώνται σε περιρραντήρια, σκεύη, δηλαδή, κατασκευασμένα από μάρμαρο τα οποία αφιερώνονταν σε ιερά.Στο β’ μισό του 6ου αιώνα οι αρχιτέκτονες  εκμεταλλεύομενοι το χαρακτηριστικό αυτόν τύπο γυναικώνΑργότερα, το 416 π.Χ, κατασκευάστηκαν και τοποθετήθηκαν οι Καρυάτιδες στο νότιο τμήμα του Ερέχθείου, του ναού που ήταν αφιερωμένος στη θεά Αθηνά και βρίσκεται στην Ακρόπολη.

Οι έξι κόρες σε διάταξη σχήματος Π, πατούν σε ένα πόδιον ύψους 1.77 μέτρων και στηρίζουν την οροφή με το κεφάλι τους. Σε αυτό συμβάλλει ένα αρχιτεκτονικό μέλος, που μοιάζει με καλαθόσχημο κιονόκρανο στολισμένο με αυγά. Με το ένα χέρι ανασηκώνουν ελαφρά το ένδυμα τους, ενώ με το άλλο χέρι κρατούσαν σπονδικές φιάλες.

Στο β’ μισό του 4ου αι. π.Χ. εισάγεται το μοτίβο της Καρυάτιδας, η οποία στηρίζει με το κεφάλι και ταυτόχρονα με το ένα ανυψωμένο χέρι στρέφει την παλάμη προς τα επάνω. Όπως, για παράδειγμα, οι Καρυάτιδες στον θρακικό τάφο στο Σβέσταρι της Βουλγαρίας.

Advertising

Οι Καρυάτιδες εξακολουθούν να δείχνουν το στίγμα τους και στη διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου. Χαρακτηριστικό δείγμα της εποχής αυτής οι Κόρες από τα Μικρά Προπύλαια της Ελευσίνας.

Πλήθος άλλων τέτοιων μορφών γνωρίζουμε από όλες τις περιοχές του ελληνικού κόσμου και κατόπιν της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Οι μορφές αυτές συνδέονται με ιερά κτίσματα, ηρώα, τάφους, ακόμη και με θεατρικά οικοδομήματα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ:

Οι Καρυάτιδες, στην πλειονότητα τους και σε όλες τις εποχές διατηρούν κάποια στοιχεία, τα οποία αποτελούν το κοινό δεσμό, που μένει αναλλοίωτος στον χωροχρόνο. Τα στοιχεία αυτά είναι η ενδυμασία, η κόμμωση, η στάση τους ακόμα και η κίνηση του χεριού τους, δάνεια από την τέχνη της αρχαϊκής εποχής.

Advertising

Η διατήρηση του παλαιού, του παραδοσιακού όπως θα λέγαμε, επιδιώκεται σκόπιμα. Αυτό, διότι, είναι σεβάσμιο και τονίζει την ιερότητα ενός θεσμού, μιας μορφής ή ενός τόπου. Την ιερότητα του τόπου που κοσμούν, υπογραμμίζουν, συνεπώς και οι Καρυάτιδες, που τίθενται συμβολικά στην υπηρεσία ενός ανώτερου όντος: θεού, ήρωα ή νεκρού.

«Μπροστά στις Καρυάτιδες, τις μαρμαρένιες κόρες, 
σταθήκαμε θαυμάζοντας κι οι δυο μας ώρες κι ώρες. 

Ακίνητα τα μάτια σου έδειχναν κάποια λύπη 
για κείνην που μας έκλεψαν κι από τις άλλες λείπει 
στην ξενιτιά, στη σκοτεινιά, στα πέρατα του κόσμου… 

Μα εγώ τις έβρισκα σωστές, όλες σωστές εμπρός μου 
κι έλεγα πως θα γύρισε κι εκείνη από τα ξένα· 
γιατί μετρούσα, αγάπη μου, μαζί μ’ αυτές και σένα.»

Ιωάννης Πολέμης

Απόφοιτη του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου με Κατεύθυνση Γλωσσολογία Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Αγαπάω την φύση, τις τέχνες και γενικότερα τον πολιτισμό. Είμαι φαν της γυμναστικής, της φωτογραφίας και δεν ξεχνάω να ποτέ να δω την αγαπημένη μου σειρά. Όνειρο μου να ανακαλύψω τον κόσμο και να γνωρίσω κάθε γλώσσα, διάλεκτο, ιδίωμα του πλανήτη.

Περισσότερα από τη στήλη: Ιστορία

Ιστορία

Μία ματιά στη σπαρτιατική ολιγαρχία

«Ενώ τα πράγματα βρίσκονταν σ’ αυτό το σημείο, ο Θηραμένης […] ανέφερε στη συνέλευση του…

Ιστορία

Προύσα: Σταυροδρόμι Βυζαντίου και Οθωμανών

Η Προύσα και το Βυζάντιο: Η Ιστορική Διαδρομή μιας Σημαντικής Πόλης Η Προύσα και το…

Ιστορία

Η ιστορία της κυλιόμενης σκάλας

Η κυλιόμενη σκάλα την οποία πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν καθημερινά ανά τον κόσμο αποτελεί ένα πρακτικό…

Ιστορία

Inti Raymi: το φεστιβάλ των Ίνκας για τον θεό Ήλιο

Κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου, η πόλη του Κούσκο στο Περού μεταμορφώνεται σε μια τεράστια…

Ιστορία

Ελληνισμός και Χριστιανισμός: Η ελληνοχριστιανική συνάντηση

«Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» ακούγαμε σε εποχές απείρου κάλλους και αλήστου μνήμης. Σήμερα μάς είναι απολύτως…

Ιστορία

Η Βυζαντινή Αθήνα

Η Βυζαντινή Αθήνα: Από την ύστερη αρχαιότητα στη μεσαιωνική πόλη Η Βυζαντινή Αθήνα υπήρξε ένα…

Ιστορία

Τα πρώτα σχολικά εγχειρίδια στην Ελλάδα (1830-1900)

Όλοι θυμόμαστε το ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς και την αίσθηση, όταν παίρναμε τα καινούρια…