«Γηράσκω δ’ αεί πολλά διδασκόμενος», το γνωστό, αρχαίο ρητό του νομοθέτη Σόλωνα του Αθηναίου σημαίνει ότι ο άνθρωπος όσο μεγαλώνει μαθαίνει πάντα κάτι καινούργιο. Σήμερα, η έννοια Δια Βίου Μάθηση αντιπροσωπεύεται περισσότερο από ποτέ με αυτό το ρητό.
Τι είναι η Δια Βίου Μάθηση;
Τι είναι όμως η δια βίου μάθηση; Είναι μία καταναγκαστική διαδικασία εμπλουτισμού γνώσης για την ανεύρεση εργασίας; Είναι η εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου να επεκτείνει τις γνώσεις του σε θέματα της αρεσκείας του; Τελικά είναι η δια βίου μάθηση πολυτέλεια ή αναγκαιότητα;
Η Δια Βίου Μάθηση περιλαμβάνει όλες τις μορφές μαθησιακών δραστηριοτήτων στη διάρκεια ζωής ενός ατόμου. Αποσκοπεί στην απόκτηση ή στην ανάπτυξη γνώσεων, δεξιοτήτων ή ικανοτήτων, οι οποίες συμβάλλουν στην διαμόρφωση μίας ολοκληρωμένης προσωπικότητας. Επίσης, συμβάλλει στην επαγγελματική ένταξη και εξέλιξη του ατόμου, στην κοινωνική συνοχή. Επιπλέον, στην ικανότητα ενεργούς συμμετοχής στα κοινά και στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη. Η Δια Βίου Μάθηση περιλαμβάνει την τυπική, μη τυπική και άτυπη μάθηση.
Διαφορές με τη Δια Βίου Εκπαίδευση
Ο όρος δια βίου εκπαίδευση έχει επικρατήσει να αναφέρεται σε όλους τους τύπους εκπαίδευσης (τυπική, μη τυπική και άτυπη). Ταυτόχρονα, όμως, παραπέμπει και σε μία φιλοσοφική έννοια, σύμφωνα με την οποία, η εκπαίδευση θεωρείται μία μακροχρόνια διαδικασία. Ξεκινάει από τη γέννηση ενός ανθρώπου και συνεχίζει σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Να αναφέρουμε εν συντομία ότι τυπική θεωρείται η εκπαίδευση που παρέχεται σε όλα τα δομημένα εκπαιδευτικά συστήματα. Δηλαδή από το Νηπιαγωγείο έως το Πανεπιστήμιο, ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ, ΤΕΕ. Ενώ ή μη τυπική εκπαίδευση περιλαμβάνει όλες τις οργανωμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες εκτός του τυπικού ,εκπαιδευτικού συστήματος. Απευθύνεται σε συγκεκριμένους εκπαιδευόμενους, με συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους. Παράδειγμα μη τυπικής εκπαίδευσης είναι τα προγράμματα επιμόρφωσης για ενήλικους.
Άτυπη εκπαίδευση είναι η διαδικασία κατά την οποία κάθε άτομο, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, μαθαίνει και αποκτά γνώσεις. Επίσης, αποκτά δεξιότητες- ικανότητες από την καθημερινή εμπειρία και τις επιδράσεις που δέχεται από το περιβάλλον (οικογένεια, εργασία, ελεύθερες ασχολίες κ.α). Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και όλες οι εθελοντικές δράσεις (π.χ περιβαλλοντικές, κοινωνικές).
Από τα παραπάνω κατανοούμε ότι η Δια Βίου Μάθηση είναι μία μεγάλη ομπρέλα, η οποία περιλαμβάνει και τη Δια Βίου Εκπαίδευση. Σημαντικό είναι ότι η Δια Βίου Μάθηση δεν αφορά μόνο την απόκτηση πτυχίων για την απόκτηση μίας θέσης εργασίας. Αλλά, εν γένει, αφορά την απόκτηση γνώσεων για την προσωπική μας εξέλιξη, ανάπτυξη και τη διαμόρφωση μίας υγιούς προσωπικότητας.
Κριτήρια επιλογής εκπαιδευτικών προγραμμάτων
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται από πολλούς διαπιστευμένους φορείς μια αθρόα προσφορά εκπαιδευτικών προγραμμάτων, επαγγελματικής εξειδίκευσης ή κατάρτισης. Τα περισσότερα από αυτά είναι πιστοποιημένα, δηλαδή παρέχουν τη δυνατότητα πιστωτικών μονάδων και εξασφαλίζουν μόρια. Οι περισσότεροι, αγωνιώντας για μία θέση εργασίας, συγκεντρώνουμε πιστοποιητικά και πτυχία που, πολλές φορές, δεν παρέχουν επιπρόσθετο όφελος.
Ποια, όμως, είναι τα κριτήρια για να επιλέξουμε το κατάλληλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα;
Αρχικά πρέπει να εξυπηρετούν τον αρχικό στόχο που είναι η βελτίωση των γνώσεων ή των δεξιοτήτων ή των εφοδίων που θέλουμε να αποκτήσουμε. Επιπλέον επιθυμητό είναι να εξετάσουμε:
Α) Την ύλη που περιλαμβάνουν οι γνωστικές ενότητες.
Β) Ποιος είναι ο φορέας που το πραγματοποιεί (Πανεπιστήμιο κ.α).
Γ) Ποια είναι η ζήτηση του συγκεκριμένου προγράμματος στην αγορά εργασίας.
Δ) Πως μπορούμε να το αξιοποιήσουμε εναλλακτικά.
Συμπέρασμα
Γίνεται κατανοητό ότι ο άνθρωπος σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανάλογα με τα ενδιαφέροντα, τις ικανότητες, το χρόνο που διαθέτει αλλά και τις επαγγελματικές του επιλέγει τα προγράμματα εκπαίδευσης που του ταιριάζουν.
Ο στόχος της δια βίου μάθησης εκπληρώνεται όταν η γνώση που αποκτάμε μας βοηθά να ικανοποιήσουμε και τους προσωπικούς μας στόχους, το προσωπικό μας όραμα. Τότε θα τείνουμε να είμαστε περισσότερο ικανοποιημένοι με τον εαυτό μας αλλά και με τη δουλειά που κάνουμε.
Πηγές:
-Καραλής Θανάσης: Δια βίου μάθηση και εκπαίδευση –Θεωρητικές προσεγγίσεις, προκλήσεις και προοπτικές. Ανακτήθηκε από https://eclass.upatras.gr/modules/document/file.php/PN1453/dve.pdf (Τελευταία πρόσβαση 7/03/2021)
-Τσούκας Γιώργος (2018) Τυπική –μη τυπική και άτυπη εκπαίδευση στην Ελλάδα. Ανακτήθηκε από https://www.eureka.edu.gr/τυπική-μη-τυπική-και-άτυπη-εκπαίδευση (Τελευταία πρόσβαση 7/03/2021)
-Σόλων ο Αθηναίος. Ανακτήθηκε από https://el.wikiquote.org/ Σόλων ο Αθηναίος (Τελευταία πρόσβαση 7/03/2021)
