Το καλοκαίρι και οι διακοπές τελείωσαν, το πρώτο κουδούνι έχει ήδη χτυπήσει και οι μαθητές ξεκίνησαν να συνηθίζουν και πάλι το σχολείο.
Η έναρξη του νέου σχολικού έτους αναμφίβολα αποτελεί μια πολύ καλή αφορμή για να σκεφτούμε για ακόμη μία φορά τι πάει λάθος με την ελληνική εκπαίδευση και τελικά ποια ήταν όλα αυτά που έπρεπε να μάθουμε στα ελληνικά σχολεία και εν τέλει δεν τα μάθαμε ποτέ ή απλά “περάσαμε από δίπλα τους αλλά δεν ακουμπήσαμε”.
Κατ’αρχάς ένα μόνιμο πρόβλημα της ελληνικής εκπαίδευσης που επιμένει για τα καλά εδώ και πολλά χρόνια είναι η καλλιέργεια της στείρας παπαγαλίας. Δυστυχώς, καλώς ή κακώς δε μάθαμε πως πρέπει να χρησιμοποιούμε το μυαλό μας και την κριτική μας σκέψη, να προσπαθούμε πρώτα να καταλάβουμε τι μαθαίνουμε και μετά να το μαθαίνουμε. Πάντα ο στόχος ήταν ο καλός βαθμός -που κάτι τέτοιο φυσικά και δεν είναι μεμπτό-, αλλά ο τρόπος για να τον προσεγγίσουν οι μαθητές ήταν a priori λανθασμένος. Οπωσδήποτε μια τέτοια μέθοδος επηρεάζει και τον τρόπο ζωής των μαθητών, καθώς έτσι, σε δεύτερο επίπεδο, δε μαθαίνουν να λειτουργούν με τρόπο πρακτικό με αποτέλεσμα να πνίγονται σε μια κουταλιά νερό με την πρώτη δυσκολία που ενδεχομένως παρουσιαστεί.
Η σωστή διδασκαλία, επίσης, κάποιων μαθημάτων στο σχολείο, που κατά τη γνώμη μου, αποτελούν τη βάση για την ανθρώπινη ζωή και πορεία, ήταν στην καλύτερη περίπτωση ελλιπής ή τελείως απούσα. Και εννοώ μαθήματα, όπως η ιστορία ή η φιλοσοφία, καθώς η μεν πρώτη αποτελεί δίδαγμα για τις μετέπειτα γενιές, ώστε να αποφύγουν λάθη του παρελθόντος, η δε δεύτερη μπορεί να βοηθήσει και να μας δώσει εφόδια, ώστε να ανταπεξέλθουμε όσο το δυνατόν καλύτερα στο στίβο της ζωής, αντιμετωπίζοντας διάφορες κρίσεις που ενδεχομένως προκύπτουν κατά καιρούς.
Και η λίστα με τα όσα τελικά δεν μάθαμε στο σχολείο δυστυχώς συνεχίζει να μεγαλώνει. Και αυτό, γιατί μέσα σε όλα, ποτέ δε διδαχθήκαμε την αξία της δημιουργίας, από το να ψάξουμε πληροφορίες για ένα θέμα μόνοι μας μέχρι το να φτιάξουμε μια κατασκευή. Έτοιμη, πολλές φορές μασημένη κιόλας, τροφή μας προσφερόταν αντί για κίνητρα για να ξεσηκωθούμε και να ψάξουμε, να δημιουργήσουμε. Με αυτόν τρόπο δεν ανακαλύψαμε και κρυφές πτυχές του εαυτού μας, κρυφά μας ταλέντα που μας κάνουν ξεχωριστούς.
Και ακόμα δεν ανακαλύψαμε ή τουλάχιστον δεν καταλάβαμε σωστά την αξία του αθλητισμού και των τεχνών. Μαθήματα όπως η γυμναστική, η μουσική, τα εικαστικά πολλές φορές διδάσκονταν με τέτοιο τρόπο που είτε γίνονταν άλλοτε μισητά από τα παιδιά είτε άλλοτε πολύ βαρετά. Και σε αυτό συντελούσε πολλές φορές και το γεγονός πως έλειπε η πρωτοβουλία, ενίοτε και η διάθεση από τους εκπαιδευτικούς να οργανώσουν εκδηλώσεις αθλητικού και πολιτιστικού περιεχομένου, με αποτέλεσμα το σχολείο να μην είναι φορέας του πολιτισμού, όπως άλλωστε όφειλε να είναι.
Και ως αλυσίδα όλων των παραπάνω είναι και το γεγονός πως ποτέ δε διδάχθηκε ουσιαστικά στους μαθητές ποια είναι η σημασία της συνεργασίας και της άμιλλας μεταξύ τους. Η συνεργατική μέθοδος μπορεί στα λόγια να εφαρμόζεται σε αρκετά σχολεία, στην πραγματικότητα, όμως, η σωστή εφαρμογή της βρίσκει χώρα μόνο σε λίγα. Αντί, λοιπόν, να μαθαίνουν οι μαθητές πως συνεργασία σημαίνει ο καθένας να συνεισφέρει όσο μπορεί, αντίθετα μαθαίνουν να τα περιμένουν όλα από τους άλλους που ενδεχομένως είναι περισσότερο πειθαρχημένοι. Επομένως, εκτός από τη συνεργασία εκλείπουν ταυτόχρονα και η πειθαρχία και η συνέπεια και δυστυχώς όλα αυτά αντανακλώνται αργότερα και στη μετέπειτα ενήλικη ζωή αλλά και στην κοινωνία γενικότερα.
Το σχολείο αμέσως μετά την οικογένεια αποτελεί έναν από τους βασικότερους χώρους κοινωνικοποίησης των παιδιών. Σκοπός του είναι πέρα από τις βασικές γνώσεις που πρέπει να παρέχει στους μαθητές, να τους μάθει και βασικές αξίες της ζωής, αξίες που θα τους κάνουν καλύτερους ανθρώπους γενικά αλλά και καλύτερους πολίτες της αυριανής κοινωνίας. Σημαντική είναι, επίσης, η συστηματική και συνειδητή εφαρμογή αυτών των αξιών, έτσι ώστε οι μαθητές να τις κάνουν πραγματικά κτήμα τους και να μπορέσουν αργότερα στο μέλλον με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιτυχία να περάσουν στις εξετάσεις της ζωής.
