Η Κασσάνδρα στην Ιλιάδα
Η Αλήθεια της Κασσάνδρας είναι ένα ζήτημα επίκαιρο, το οποίο αν δούμε αλληγορικά, χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Ποια ήταν η συγκεκριμένη τραγική ηρωίδα, πού πρωτοεμφανίζεται και ποια είναι η σχέση της με την αλήθεια; Θα το μάθουμε με μία σύντομη αναδρομή στα γεγονότα της Ιλιάδας και της Ορέστειας.
Το όνομά της, προέρχεται από τον αρχαιότερο τύπο Κεσ(σ)άνδρα και σημαίνει: «αυτή που υπερέχει του ανδρός». Υπήρξε κόρη του βασιλιά της Τροίας, Πριάμου και μητέρα της ήταν η Εκάβη. Όταν ο θεός Απόλλωνας, όμως, της έδωσε το χάρισμα της μαντικής με αντάλλαγμα να σμίξουν ερωτικά, εκείνη αρνήθηκε. Τότε, ο Απόλλωνας την καταράστηκε, έτσι ώστε η κοπέλα να μπορεί να προβλέπει το μέλλον, αλλά κανείς να μην την πιστεύει. Η Αλήθεια της Κασσάνδρας εισήλθε στο χώρο της πλάνης, της καχυποψίας των ανθρώπων και της ανάγκης τους να πιστεύουν αυτό που τους συμφέρει.
Με αυτά τα δεδομένα, συνέβησαν πολλά καταστροφικά γεγονότα, τα οποία η Κασσάνδρα είχε δει να έρχονται. Πρώτον, ήξερε πως ο Πάρης θα ήταν η καταστροφή της Τροίας. Δεύτερον, γνώριζε πως η ωραία Ελένη θα έφερνε μόνο την οργή των θεών στην πόλη της. Τρίτον, είχε προειδοποιήσει για τον Δούρειο Ίππο, αλλά κανείς δεν την άκουσε μέσα σε έναν ξέφρενο ενθουσιασμό, που έφυγαν επιτελούς οι Αχαιοί με τα πλοία τους. Τα γεγονότα της Ιλιάδας βρίσκουν την ηρωίδα στην τραγική της μορφή, να ακροβατεί ανάμεσα στην αλήθεια που της τρώει τα σωθικά και στα ψέματα των άλλων.
Η Κασσάνδρα στην Ορέστεια του Αισχύλου
Ύστερα από δέκα χρόνια πολέμου, ο Αγαμέμνονας, βασιλιάς του Άργους και πορθητής της Τροίας, γυρίζει στο σπίτι του έχοντας ως λάφυρο την Κασσάνδρα. Βιώνοντας τον πλήρη εξευτελισμό, καθώς, αν και ήταν από βασιλικό οίκο, κατέληξε δούλα, η Κασσάνδρα μένει σιωπηρή. Στο πρώτο μέρος της Ορέστειας, με το όνομα «Αγαμέμνων», φαίνεται να δέχεται τον επικριτικό τόνο στη φωνή της γυναίκας του Αγαμέμνονα, Κλυταιμήστρας, η οποία εμφανίζεται ιδιαίτερη εξοργισμένη μαζί της.
Σε ένα δεύτερο στάδιο, όταν η μορφή της συζύγου χάνεται μέσα στο παλάτι, η Κασσάνδρα ξεσπά. Σε μία κλιμακωτή και δραματική συνομιλία της με τον Χορό του έργου, αποκαλύπτει το πώς θα δολοφονηθεί μαζί με τον Αγαμέμνονα στο Άργος από τη Κλυταιμήστρα. Αφού ακολούθησαν πολλοί οδυρμοί και αλαλαγμοί, η Αλήθεια της Κασσάνδρας, σπάει τα δεσμά της και γίνεται για πρώτη φορά πιστευτή από τον χορό, ο οποίος όμως είναι ανίκανος να αλλάξει τη δράση του έργου. Σε μία, λοιπόν, ηρωική στιγμή δέχεται τον θάνατο και τη μαύρη μοίρα της και είναι πλέον έτοιμη να συναντήσει τους δικούς της στον Άδη.
Η φιγούρα της, ήταν ένα ακόμα από τα θύματα που έπνιξε η οργή των θεών στο βυθό των ανθρώπινων παθών. Όλα τελούνταν υπό την εντολή του Δία, ανώτατου κριτή, τον οποίο ο Πάρης δε σεβάστηκε, αφού έκλεψε την Ελένη από τη Σπάρτη. Έτσι, η Κασσάνδρα κατρακυλά και αυτή μέσα σε έναν φαύλο κύκλο αίματος και πληρώνει με το δικό της.
Η Κασσάνδρα στο Σήμερα
Όλοι μας λίγο πολύ έχουμε μπει στον ρόλο της Κασσάνδρας. Έχουμε πει αλήθειες, που οι άλλοι δεν ήθελαν ούτε να ακούσουν, ούτε να πιστέψουν. Η Αλήθεια της Κασσάνδρας βρίσκεται πιο κοντά στην καθημερινότητά μας από ό τι φανταζόμαστε. Διότι, τα ψέματα είναι εφήμερα, αλλά η αλήθεια αποδεικνύεται. Έτσι, η Τροία φλέγεται, τα τείχη πέφτουν, σε κανέναν δε μένει η ψευδαίσθηση ότι μπορεί να κρυφτεί πίσω από αυτά. Ο Δούρειος Ίππος είναι μία απάτη και το νεκρό σώμα του Έκτορα θα γυρίσει στην πόλη μέσα στην αγκαλιά του Πατέρα του. Ναι, δεν είναι πάντα ωραία η αλήθεια, ούτε μας χαϊδεύει τα αυτιά. Πρέπει όμως να την αναζητούμε, όσο γίνεται στο μεγαλύτερο βαθμό της αντικειμενικότητάς της.
Και δεν πειράζει αν δε σας πιστεύουν. Το ερώτημα είναι: Εσείς θα έχετε μία ηρωική στιγμή στο τέλος, όπως η Κασσάνδρα της Ορέστειας; Θα μας νοιάζει τι πιστεύουν οι άλλοι για εμάς ή θα μας είναι αρκετό το γεγονός ότι εμείς ξέρουμε; Γιατί, αυτός είναι ο στόχος: η στιγμή που γνωρίζεις ότι δεν αρέσουν αυτά που λες σε όλους, αλλά έχεις κάνει το καθήκον σου και είσαι έτοιμος να τα αφήσεις όλα πίσω, διότι ξέρεις ποιος είσαι.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
Κασσάνδρα, αναρτήθηκε από: el.wikipedia.org (Τελευταία Πρόσβαση: 14/6/2020)
Αισχύλου Ορέστεια, ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ-ΧΟΗΦΟΡΟΙ-ΕΥΜΕΝΙΔΕΣ, Μύρης Χ.Κ., Εκδόσεις Εστία, Μάιος 2009
Αισχύλου Ορέστεια, Goldhill Simon, Εκδόσεις Καρδαμίτσα, Δεκέμβριος 2008
