Γρήγορο, εύκολο και νόστιμο σνακ: η ιστορία του τοστ έχει μακραίωνη ιστορία.
Στην Ελλάδα με τον όρο τοστ εννοούμε δύο φέτες ψωμιού, ψημένες, με κασέρι ή/και άλλα υλικά ανάμεσα. Σνακ που υπερέχει από άλλα δημοφιλή εδέσματα, όπως η πίτσα, γιατί φτιάχνεται εύκολα με υλικά που έχουν οι περισσότεροι σπίτι τους. Αρκεί μια τοστιέρα κι έτοιμο!
Από την Αίγυπτο στη Ρώμη και από εκεί στον κόσμο όλο
Οι μύθοι υποδεικνύουν την Αίγυπτο ως κοιτίδα πολλών ανακαλύψεων και εφευρέσεων σχετικών με τα τρόφιμα. Έτσι, το φουσκωτό ψωμί -χάρη στη μαγιά- φαίνεται να γεννήθηκε στην Αίγυπτο, αφού παρατήρησαν πως όταν η ζύμη αφήνεται να ξεκουραστεί, φουσκώνει. Και φαίνεται, επίσης, πως οι Αιγύπτιοι ήταν οι πρώτοι που μας έδωσαν φρυγανισμένο ψωμί -toast στην αγγλική.
Το ψωμί που περίσσευε, εξαιτίας του ξηρού κλίματος, γινόταν πολύ σκληρό και άρα δύσκολο να φαγωθεί. ‘Οταν, λοιπόν, οι φέτες ψωμιού ψήνονταν ελαφρώς, διαρκούσαν περισσότερο. Άλλωστε, όπως γράφει ο Άγγλος Nick Parker, συγγραφέας του βιβλίου “Τοστ: φόρος τιμής σε μια υπερτροφή”
μια απλή φέτα φρυγανισμένου ψωμιού είναι νοστιμότερη από μια σκέτη φέτα ψωμιού
Η ιδέα αυτή, της χρήσης του μπαγιάτικου ψωμιού για τοστ επιβιώνει ακόμη στο όνομα με το οποίο οι Γάλλοι αναφέρουν αυτό που ο υπόλοιπος κόσμος γνωρίζει ως French toast (σσ. σνακ ανάλογο με τις δικές μας αυγοφέτες). Οι Γάλλοι, λοιπόν, το λένε pain perdu, δηλαδή χαμένο ψωμί -αναφορά στο ψωμί που έμενε και μπαγιάτευε.
Η ιστορία του τοστ ξεκίνησε από την Αίγυπτο, μα διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο χάρη στους Ρωμαίους, αποκτώντας τη δημοφιλία του τα χρόνια της ρωμαïκής αυτοκρατορίας. Αυτοί κιόλας “βάφτισαν” το δημοφιλές σνακ. Η αγγλική λέξη toast προέρχεται από το λατινικό tostus που σημαίνει καμένος ή καψαλισμένος.
Αρχικά το τοστ φτιαχνόταν τοποθετώντας φέτες ψωμιού σε καυτές πέτρες εμπρός από τη φωτιά. Αργότερα, το ψωμί έμπαινε σε ραβδιά ή συρμάτινες κατασκευές (σσ. όμοιες με τις δικές μας ψησταριές) και ψηνόταν πάνω στη φωτιά.
Τοστ και πρόποση
Στην αγγλική γλώσσα η λέξη toast σημαίνει είτε το φρυγανισμένο ψωμί, είτε την πρόποση. Κι αυτό γιατί η ιστορία του τοστ αναμείχθηκε με την ιστορία της κρασοκατάνυξης. Οι Ρωμαίοι, λοιπόν, συνήθιζαν πριν να πιουν το πρώτο κρασί να χαιρετούν, να απευθύνουν το λόγο στους συμπότες τους -συνήθεια που υιοθέτησαν από τους Έλληνες. Και πώς αυτό σχετίζεται με το τοστ; Συχνά οι συνδαιτύμονες είχαν στη διάθεσή τους κρασιά χαμηλότερης ποιότητας. Έτσι, προκειμένου να μειώσουν την οξύτητα και να βελτιώσουν τη γεύση του κρασιού, τοποθετούσαν στον πυθμένα του ποτηριού κομματάκια φρυγανισμένου ψωμιού (tostum). Με τον καιρό η ονομασία συμπεριέλαβε και το κρασί, αλλά και τη συνήθεια να πίνουν στην υγειά κάποιου (toast -πρόποση).
Η συσκευή που άλλαξε την ιστορία του τοστ
Για χιλιάδες χρόνια, το ψωμί φρυγανίζονταν μπροστά ή πάνω στη φωτιά. Μάλιστα στα μέσα του 19ου αιώνα ο George Harold, από το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, πατεντάρισε μια συσκευή που έμοιαζε με πιρούνια, προκειμένου να ψήνεται το τοστ πάνω από τη φωτιά. Η πρώτη ηλεκτρική τοστιέρα ήταν πατέντα του George Schneider, το 1906. Βέβαια αυτή, όπως κι οι επόμενες, διέφερε πολύ από τις μοντέρνες. Κι αυτό γιατί φρυγάνιζαν το ψωμί από τη μία πλευρά, ενώ έπρεπε ο καταναλωτής να γυρίσει τη φέτα από την άλλη πλευρά, προκειμένου να ψηθεί ομοιόμορφα.
Σημαντικός σταθμός στην ιστορία του τοστ υπήρξε η εφεύρεση από τον Charles Strite της τοστιέρας που αυτόματα φρυγανίζει το ψωμί κι όταν είναι έτοιμο, πετάγονται προς τα έξω οι φέτες (pop-up toaster -1921). Άλλη μια μεγάλη στιγμή στην ιστορία του τοστ υπήρξε η διάθεση του ψωμιού κομμένου σε φέτες. Η ιδέα ήταν του Otto Rohwedder, εφευρέτη της μηχανής που έκοβε το ψωμί. “Οι φέτες για τοστ” άρχισαν να πωλούνται την ίδια χρονιά στο Μιζούρι των ΗΠΑ και σύντομα μπήκαν σε κάθε αμερικάνικο σπίτι.
Ψημένο τυρί και τοστ
Αυτό που στην Ελλάδα αποκαλούμε τοστ είναι πιο κοντά στο αμερικάνικο grilled cheese sandwich (σάντουιτς με ψημένο τυρί). Και μπορεί να γεννήθηκε στις ΗΠΑ, ωστόσο τυρί και φρυγανισμένο ψωμί βρίσκονται παρέα ήδη από τα ρωμαïκά χρόνια, με βιβλία μαγειρικής να δίνουν συνταγές για νόστιμα ψημένα σάντουιτς.
Ήταν η εφεύρεση του Otto Rohwedder της μηχανής που κόβει το ψωμί σε ίσες και όμοιες φέτες που άνοιξε το δρόμο. Στη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, οι μάγειρες των αμερικάνικων πολεμικών πλοίων σέρβιραν στους ναύτες αυτό που κρατικά εγχειρίδια μαγειρικής αποκαλούσαν “American Cheese Sandwiches”. Ήταν συνήθως μια φέτα φρυγανισμένο ψωμί με τριμμένο τυρί που έλιωνε πάνω στο ζεστό ψωμί. Το 1949 άλλο ένα ορόσημο προστέθηκε στην ιστορία του τοστ. Η Kraft παρουσίασε φέτες επεξεργασμένου τυριού σε ατομικές μερίδες. Σύντομα προστέθηκε στο grilled cheese sandwich η δεύτερη φέτα ψωμιού, προκειμένου να γίνει πιο χορταστικό. Μαρτυρούνται δε διάφοροι τρόποι μαγειρέματος: φούρνος, σωτέ σε τηγάνι με βούτυρο ή σε συσκευή για βάφλες -από όπου προέκυψε η γνωστή τοστιέρα.
Γέννηση αιγυπτιακή, ονοματοδοσία ρωμαïκή, εφευρέσεις αμερικάνικες έκαναν το τοστ αυτό που είναι σήμερα. Ένα προσφιλές και εύκολο σνακ. Καιροί χαλεποί και μυστήριοι μπορεί να προσθέτουν νέα σημειολογία, κάνοντας το τοστ το νέο παντεσπάνι.
Πηγές:
Dockers, E. (n.d.). The Toast in History. Ανακτήθηκε από: westsidetoastmasters.com (τελευταία πρόσβαση: 05/02/2024)
Flynn, L. (n.d.). History of Toasted Bread: From Camp Fires To Toasters. Ανακτήθηκε από: toaster. report (τελευταία πρόσβαση: 05/02/2024)
Salvan, T. (2023). A Toast to the “Toast”: All About the Origin of Toasted Bread. Ανακτήθηκε από: www.slurrp.com (τελευταία πρόσβαση: 05/02/2024)
The History of the Grilled Cheese Sandwich. Ανακτήθηκε από: www.cheesystreetgrill.com (τελευταία πρόσβαση: 05/02/2024)