Καιρός να βάλουμε τα καρτούν στο μικροσκόπιο υπό πρίσμα ψυχολογικό, να δούμε τι θα ανακαλύψουμε. Μέσα στον εγκλεισμό μας για το κορωνοϊό, προσπαθούμε να βρούμε διεξόδους χαλάρωσης. Αναζητώντας μέσα από το ζάπινγκ κάποιο επαρκές τηλεοπτικό πρόγραμμα, σε ένα περιφερειακό κανάλι έπεσε το μάτι μου σε στα μισά μιας ιστορίας κινουμένων σχεδίων. Καρτούν στο μικροσκόπιο υπό πρίσμα ψυχολογικό;
Για να δούμε…για να δούμε…
Καρτούν στο μικροσκόπιο υπό πρίσμα ψυχολογικό:
Η Βία
Πέτυχα το σημείο όπου δυο παιδιά διαφορετικής εθνικότητας είχαν τσακωθεί αλλά το ένα έσωσε το άλλο και μετά φιλιώσανε και γίνανε φίλοι. Για να γιορτάσουν τη φιλία τους κάνανε βόλτα με δυο μεγάλους ελέφαντες. Διασκέδαζαν και περνούσαν ξένοιαστα μέχρι που τους επιτέθηκαν ληστές με κάτι τουρμπάνια στο κεφάλι. Κρεμάμενοι οι ληστές, από σκοινιά δεμένα πάνω σε ψηλά δέντρα της Αφρικής, έβαλαν τις παλάμες τους γύρω από το λαιμό των παιδιών. Πίεζαν με αυτές τα χέρια τους προσπαθώντας να τα πνίξουν, με τα παιδιά να μη μπορούν να ελευθερωθούν. Δεν ξέρω τι συνέβη τελικά, γιατί άλλαξα κανάλι. Ίσως να απελευθερώθηκαν με κάποιον τρόπο αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα.
Σοκαρισμένη από τη σκηνή γιατί πρώτη φορά είδα απόπειρα πνιγμού σε κινούμενα σχέδια, αναρωτήθηκα για τη βία που προβάλουν στις μέρες μας τα διάφορα καρτούν.
Καρτούν στο μικροσκόπιο υπό πρίσμα ψυχολογικό:
Τα παραμύθια της γιαγιάς
Όχι ότι παλιότερα τα παραμύθια δεν είχαν δυστυχισμένα θέματα να αφηγηθούν. Είχαν κι αυτά, τη φτώχεια, την εγκατάλειψη, την υποπροστασία ή τον κανιβαλισμό των παιδιών. Θυμάμαι τη γιαγιά μου να εμπνέεται ιστορίες με παιδάκια και ελαφάκια αφηγούμενη με μασκαρεμένο τρόπο τα δικά της βιώματα. Κι όμως τα παραμύθια της γιαγιάς ήταν τόσο επιτυχημένα που ήθελες να ακούσεις τη συνέχεια. Ασκούσαν μια παράξενη γοητεία πάνω σου παρότι είχαν κι αυτά πόνους, απογοητεύσεις κι άλλες απώλειες. Όμως, έτσι, ένα παιδί βάζει τη φαντασία του να δουλέψει και να οπτικοποιήσει μόνο του στο μυαλό του πρόσωπα και καταστάσεις. Επιλέγει φιγούρες συνήθως που δεν είναι τόσο εχθρικές και παραμορφωμένε. Δημιουργεί φιγούρες που το έχουν συγκινήσει από την καθημερινότητά και τις εμπειρίες του.
Καρτούν στο μικροσκόπιο υπό πρίσμα ψυχολογικό:
Τα σύγχρονα animation
Όμως άλλη δυναμική έχει κάτι να το ακούς και άλλο να το βλέπεις να συμβαίνει μπροστά σου. “Μια εικόνα άλλωστε ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις”. Μια διήγηση δεν έχει την ίδια δυναμική με την καθεαυτού οπτικοποίηση, όπου κυριαρχεί το χρώμα και η κίνηση. Ζούμε, άλλωστε, σε μια κοινωνία όπου η εικόνα μοιάζει να κυριαρχεί. Δεν είναι τυχαίο ότι τεχνολογικώς έχουμε γεμίσει οθόνες, αν δει κανείς την πληθώρα smartphones, laptops και tablets. Η εικόνα έλκει την προσοχή των περισσοτέρων.
Καρτούν στο μικροσκόπιο: το μπέρδεμα της φαντασίας με την πραγματικότητα:
Τα παιδιά, ιδίως τα πολύ μικρά παιδιά συγχέουν το πραγματικό με το φανταστικό. Νομίζουν ότι η βία και ο πόνος που βλέπουν στα καρτούν δεν έχει επιπτώσεις στην αληθινή ζωή. Δε νιώθουν τον πόνο ψυχικό ή σωματικό και το θεωρούν όλο αυτό που συμβαίνει παιχνίδι. Χτυπάς ένα συμμαθητή σου, ένα φίλο σου, τη μάνα σου, το σπαστικό σου αδερφάκι και το άλλο δεν παθαίνει τίποτα. Έτσι δε συμβαίνει με συνοπτικές διαδικασίες, στα τηλεοπτικά και πλέον διαδικτυακά καρτούν;
Τι δείχνουν οι έρευνες:
πηγή εικόνας: https://pixabay.com
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η τακτική έκθεση των παιδιών σε σκηνές βίας μέσα από τα καρτούν που παρακολουθούν τα κάνει να εμφανίζουν απάθεια και τα μαθαίνει να χαίρονται με τον πόνο του άλλου. Ο άλλος πληγώνεται, τραυματίζεται , κακοποιείται και το παιδί το θεωρεί αστείο.
Καρτούν στο μικροσκόπιο υπό πρίσμα ψυχολογικό:
Η ταύτιση
Επίσης τα πιτσιρίκια ταυτίζονται με τα πρότυπα της βίας με αποτέλεσμα να γοητεύονται από τους εγκληματίες οι οποίοι είναι χωρίς όρια. Δηλαδή, δεν ακολουθούν κάποιους συγκεκριμένους κοινωνικούς κανόνες συμπεριφοράς για να συνυπάρχουν με τους άλλους. Χρησιμοποιούν μόνο την εξυπνάδα τους για να πετύχουν τους στόχους τους χωρίς να νοιάζονται για τα συναισθήματα των υπολοίπων.
Καρτούν στο μικροσκόπιο υπό πρίσμα ψυχολογικό:
Η μίμηση
πηγή εικόνας: https://www.pexels.com
Τα παιδιά είναι φοβεροί μίμοι. Δοκιμάζουν αυτές τις συμπεριφορές και την απήχησή τους στους πέριξ, τόσο στο σπίτι, όσο και στο σχολείο. Ιδίως στο σχολείο, υπάρχουν περισσότερα παιδάκια για να κάνουν πρακτική εφαρμογή όσων τους δίδαξε ο αγαπημένος τους ήρωας. Και αυτό τον καρτουνίστικο τρόπο υιοθετούν ως τρόπο επίλυσης των προβλημάτων και ικανοποίησης των επιθυμιών τους.
Επιλογή παιδικών τηλεοπτικών προγραμμάτων από τους γονείς
Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η συνετή επιλογή των προγραμμάτων που θα δουν τα παιδιά. Τα παιδιά επιλέγουν ό, τι τα εντυπωσιάζει αλλά ο γονιός χρειάζεται να έχει τον τελευταίο λόγο. Αναγκαία θεωρείται και η συζήτηση αν το παιδί τύχει να δει σκηνές που το φόβισαν ή το εντυπωσίασαν ακατάλληλα σε κάποιο αγαπημένο του animation χαρακτήρα.
Όχι μονομανία με την εικόνα – Ναι στη δημιουργικότητα των παιδιών
Ας μην αμελούμε τη χρησιμότητα της δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών. Το θεατρικό παιχνίδι, ο αθλητισμός και η ανάγνωση παραμυθιών ή παιδικών βιβλίων είναι λίγες από το πλήθος των παιδικών ευχάριστων δραστηριοτήτων.
Μια βόλτα στο μουσείο, η ενασχόληση με τη μουσική, τη χειροτεχνία, τη ζωγραφική ή τον πηλό είναι ιδανικοί τρόποι να γεμίζει δημιουργικά ο ελεύθερος χρόνος.
πηγή εικόνας: https://www.pexels.com
