Αρχικά τι είναι η μάθηση;
Αρχικά τι είναι η μάθηση;Η μάθηση είναι μια διαδικασία την οποία όλοι αναπόφευκτα έχουμε βιώσει. Η διαδικασία αυτή επιτυγχάνεται ποικιλοτρόπως, διαρκεί εφόρου ζωής και κατά τη διάρκειά της, ο φερόμενος ως μαθητής αποκτά γνώσεις, συμπεριφορές, αξίες και δεξιότητες. Η μάθηση είναι δυνατόν να επιτευχθεί μέσω της άμεσης παράθεσης υλικού (διάβασμα, παρακολούθηση διαλέξεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων), μέσω της κοινωνικής μίμησης (η μητέρα μου φέρεται ευγενικά στους άλλους άρα ακολουθώ το παράδειγμα της) αλλά και μέσω της αξιολόγησης των πράξεων (κρίνω εκ του αποτελέσματος: είμαι ευγενικός με τους άλλους και αυτό ανταποδίδεται άρα συνεχίζω την τακτική που φέρνει το θετικό αποτέλεσμα). Αυτή η ιδιότητα της μάθησης να προκύπτει από κάθε πτυχή της καθημερινότητας μας ακόμα και ασυνείδητα, την καθιστά ικανή να μας ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής και να μεταβάλλει τις συνήθειες μας και τον πνευματικό μας κόσμο δυναμικά.
Το σχολικό πλαίσιο
Ιδιαίτερη σημασία έχει δοθεί στη διαδικασία της μάθησης στα πλαίσια του σχολείου, κυρίως γιατί είναι το πρώτο περιβάλλον που ξεκάθαρος στόχος του είναι η απόκτηση γνώσεων. Μπορεί μέχρι την προσχολική ηλικία το παιδί να αφομοίωνε πληροφορίες και πρότυπα συμπεριφορών μέσω των ερεθισμάτων που του δινόταν από το οικογενειακό περιβάλλον, το σχολείο όμως είναι ο πρώτος επίσημος φορέας που αναλαμβάνει να μεταδώσει στα παιδιά τα προϊόντα της μάθησης. Για αυτόν τον λόγο είναι εξαιρετικά σημαντικό το σχολικό περιβάλλον από τις πρώτες κιόλας τάξεις να προσφέρει ένα σύστημα ευέλικτο που να σέβεται τις ιδιαιτερότητες κάθε μαθητή. Ο κάθε μαθητής δεν είναι ίδιος, και αυτή η διαφοροποίηση δεν αφορά μόνο την διαφορετική προσωπικότητα του κάθε παιδιού αλλά και το μαθησιακό στυλ του. Σε κάθε περίπτωση, ο δάσκαλος απαιτείται να είναι ευαίσθητος στις ανάγκες του κάθε μαθητή και να γνωρίζει τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία του.
Μαθησιακό στυλ
Το μαθησιακό στυλ ορίζεται ως ο τρόπος που ο καθένας συγκεντρώνει, ερμηνεύει, οργανώνει και επεξεργάζεται τις πληροφορίες. Το μαθησιακό στυλ του καθενός έχει αποδειχθεί ότι διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο: δεν μαθαίνουν όλοι με τους ίδιους τρόπους. Πώς μαθαίνει όμως ο καθένας;
Το μοντέλο VARK επιχειρεί να διακρίνει τις διαφορετικές στρατηγικές με τις οποίες μαθαίνει ο καθένας με απώτερο στόχο την μεγιστοποίηση της μαθησιακής επίτευξης. Το VARK (Visual, Aural, Read/write, Kinesthetic) διακρίνει τα άτομα αναλόγως με τον αισθητηριακό τρόπο που προτιμούν να παρουσιάζονται τα ερεθίσματα ώστε να μαθαίνουν πληροφορίες. Οι τύποι αυτοί είναι:
- Οπτικός τύπος (Visual): αντιλαμβάνονται καλύτερα την πληροφορία εάν τη δούνε. Διευκολύνονται από διαγράμματα, εικόνες και διάφορα είδη γραφημάτων.
- Ακουστικός τύπος (Aural): αντιλαμβάνονται καλύτερα την πληροφορία εάν την ακούσουν. Διευκολύνονται από διαλέξεις, ηχογραφήσεις αλλά και συζήτηση πάνω στην πληροφορία.
- Ο τύπος που γράφει/διαβάζει (Read/write): αντιλαμβάνονται καλύτερα την πληροφορία εάν κρατούν σημειώσεις και μετά τις ξαναδιαβάζουν.
- Κιναισθητικος τύπος (Kinesthetic): αντιλαμβάνονται καλύτερα την πληροφορία εάν την συνδέσουν με την πραγματικότητα. Διευκολύνονται από την άμεση εφαρμογή της γνώσης μέσω της εξάσκησης.
Αυτά τα τέσσερα στυλ μάθησης μπορούν να αποβούν ιδιαίτερα αποτελεσματικά για τον έμπειρο δάσκαλο που μπορεί να εντοπίσει τις μαθησιακές προτιμήσεις των παιδιών και να πετύχει το καλύτερο αποτέλεσμα, για τους γονείς που μπορούν να καθοδηγήσουν το παιδί τους ευκολότερα αλλά και για το ίδιο το παιδί που μπορεί να οργανώνει το διάβασμα του γρηγορότερα και να ολοκληρώνει τις εργασίες του με τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομία χρόνου και γνωστικών πόρων. Είναι αυτονόητο πως αν ένα παιδί είναι περισσότερο δεκτικό στη μάθηση μέσω εικόνων, θα του είναι πιο χρονοβόρο να μάθει έναν κανόνα γραμματικής απλά επαναλαμβάνοντας τον. Φυσικά, οι τέσσερις αυτές κατηγορίες δεν έχουν αυστηρά όρια καθώς δεν αποκλείεται ένα παιδί να μπορεί να έχει παρόμοια επίδοση όταν μαθαίνει κάτι κάτι οπτικά, ακουστικά ή και με όλους τους τρόπους μαζί. Είναι στην ευχέρεια του καθενός να δοκιμάσει και να εφαρμόσει όποιον ή όποιους τρόπους του προσφέρουν τα μέγιστα μαθησιακά αποτελέσματα.
Εσείς, λοιπόν, τι τύπος είσαστε; Πάρτε μια ιδέα εδώ: http://vark-learn.com/the-vark-questionnaire/
