Το 2020 ήταν μια χρονιά γεμάτη με προκλήσεις αλλά και επιστημονικές ανακαλύψεις. Με την πανδημία του sars-cov2 να έχει βάλει παύση στις ζωές των περισσότερων, οι πυρκαγιές στην Αυστραλία και την βορειοδυτική Αμερική προκάλεσαν ανησυχίες και πλήθος καταιγίδων διέλυσαν παράκτιες πόλεις. Παρόλα αυτά, μέσω όλων αυτών των καταστροφών, οι επιστήμονες συνέχισαν να ερευνούν, να καινοτομούν και να διασφαλίζουν ότι ο κόσμος και η κοινωνία θα συνεχίσει να κινείται προς τα εμπρός. Καθώς το 2020 ήρθε στο τέλος του, ας εξετάσουμε ποιες ήταν οι μεγαλύτερες επιστημονικές ανακαλύψεις μέσα στο έτος αυτό.
1. Βρέθηκαν τα πρώτα έμβρυα τυραννόσαυρων.
Ερευνητές εντόπισαν απολιθώματα εμβρύων τυραννόσαυρων που δεν είχαν ακόμα βγει από τα κελύφη τους. Οι ανακαλύψεις βρέθηκαν σε δύο διαφορετικά σημεία: ένα νύχι εμβρύου τυραννόσαυρου που βρέθηκε το 2018 στο Horseshoe Canyon Formation στην Αλμπέρτα του Καναδά και μια κάτω γνάθος βρέθηκε το 1983 στο Two Medicine Formation of Montana. Η ανάλυση των απολιθωμάτων ηλικίας 71 έως 75 εκατομμύριων ετών, αποκάλυψε ότι οι τυραννόσαυροι ξεκινούσαν την ζωή τους εκπληκτικά μικροί, έχοντας μήκος περίπου 92 εκατοστά. Αυτό το μήκος αφορά μόνο το ένα δέκατο των μεγάλων ομολόγων τους.
2. Υλικό πιο αρχαίο και από το ηλιακό μας σύστημα βρέθηκε στη Γη.
Δισεκατομμύρια χρόνια πριν την ύπαρξη του ήλιου, ένα αστέρι που πέθαινε, εκσφενδόνισε την σκόνη του στο διάστημα. Μέρος αυτής της αστερόσκονης εγκλωβίστηκε σε έναν μετεωρίτη που συγκρούστηκε με τη Γη και χρονολογείται ως το αρχαιότερο υλικό που βρίσκεται στον πλανήτη μας. Η αστερόσκονη συνενώθηκε με άλλα πετρώματα, μέσα στον νεοσχηματιζόμενο μετεωρίτη του Murchison ο οποίος φώτιζε τους ουρανούς πάνω από την Αυστραλία τον Σεπτέμβρη του 1969, καθώς έκλινε προς την επιφάνεια της Γης.
3. Τελείωσε το δεύτερο μεγαλύτερο ξέσπασμα του ιού Έμπολα.
Στις 25 Ιουνίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε το τέλος του δεύτερου μεγαλύτερου ξεσπάσματος του ιού Ebola, στο οποίο μολύνθηκαν 3481 άτομα και πέθαναν κοντά 2299. Το ξέσπασμα αυτό ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2018, με τα πρώτα κρούσματα να βρίσκονται κοντά στο Κίβου, στην ανατολική δημοκρατία του Κογκό. Πρόκειται για έναν αιμορραγικό πυρετό, με συμπτώματα όπως: αιμορραγία, πυρετό, πόνοι στο στομάχι, αδυναμία και εξανθήματα. Μεταδίδεται με επαφή με μολυσμένο άτομο, αίμα ζώου ή και σωματικά υγρά.
Ο περιορισμός της νόσου στο Κίβου ήταν κάτι πολύ δύσκολο, λόγω των τοπικών αναταραχών που οδήγησαν σε υποψίες για οποιαδήποτε κυβερνητική ή διεθνή προσπάθεια για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου. Οπλισμένοι με ένα νέο εμβόλιο, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης με επικεφαλής τον Michael Yao του ΠΟΥ, ξεκίνησαν μια εκστρατεία εμβολιασμού, πραγματοποιώντας εμβολιασμούς σε 300000 άτομα.
4. Ανακαλύψεις σχετικά με το τελευταίο γεύμα ενός αγκυλόσαυρου.
Το μπροστινό μισό μέρος ενός αγκυλόσαυρου 100 εκατομμυρίων ετών εξέπληξε τους ερευνητές, αφού ανακαλύφθηκε τυχαία το 2011 από έναν εργαζόμενο σε ορυχείο πετρελαίου της Αλμπέρτα. Η πιο πρόσφατη ανάλυση του πλάσματος αυτού, αποκάλυψε ότι το τελευταίο γεύμα του ζώου διατηρήθηκε στην κοιλιά του.
Η απολιθωμένη βλάστηση που βρέθηκε στο στομάχι του αποκάλυψε ότι λίγες ώρες πριν τον θάνατό του, έφαγε έναν συγκεκριμένο τύπο φτέρης. Ξυλώδη κλαδιά που φαγώθηκαν με τη φτέρη, αποκάλυψαν ότι ο αγκυλόσαυρος κατά πάσα πιθανότητα πέθανε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το εύρημα παρείχε μια εξαιρετική ματιά στις τελευταίες ώρες ζωής του πλάσματος αυτού πριν από 100 εκατομμύρια χρόνια.
5. Ο πλανήτης Άρης βουίζει και οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τον λόγο.
Τον Νοέμβριο του 2018 ένα διαστημικό σκάφος έφτασε στην ψυχρή, σκονισμένη επιφάνεια του πλανήτη Άρη. Ο ρομποτικός γεωλόγος InSight lander, έδωσε πρόσφατα μερικές από τις ανακαλύψεις του στη Γη και ανάμεσα σε αυτά βρίσκεται ένα βουητό. Η προέλευση του ήχου αυτού, παραμένει άγνωστη.
Ενώ η Γη έχει πολλές τέτοιες δονήσεις από τους ανέμους μέχρι τη συντριβή των κυμάτων στην ακτή, οι ήχοι του Άρη αντηχούν σε υψηλότερο επίπεδο από τα περισσότερα φυσικά βουητά της Γης. Ίσως, η γεωλογία κάτω από τον lander να ενισχύει ένα συγκεκριμένο θόρυβο ή ίσως ο ίδιος ο lander μπορεί να το προκαλεί. Μέχρι να εξακριβωθεί, παραμένει ένα αινιγματικό μυστήριο.
6. Λύθηκε το μυστήριο της αλλόκοτης συμπεριφοράς του αστέρα Betelgeuse.
To Betelgeuse είναι ένα από τα λαμπρότερα αστέρια στον ουρανό. Όμως τον Δεκέμβριο του 2019, η έντονη λάμψη του μυστηριωδώς μειώθηκε. Οι επιστήμονες αναρωτήθηκαν αν ο Betelgeuse ήταν στο τέλος της ζωής του και αν ήταν έτοιμος να εκραγεί σε μια supernova, φωτεινότερη και από την πανσέληνο. Ωστόσο, τον Αύγουστο του 2020 η NASA ανακοίνωσε ότι το αστέρι εκτοξεύει από την επιφάνειά του ένα σύννεφο σκόνης.
Παρατηρήσεις που έγιναν από το τηλεσκόπιο Hubble έδειξαν ότι εκτοξεύεται καυτή ύλη από την επιφάνεια του άστρου, ψύχεται στα εξωτερικά τμήματα της ατμόσφαιρας του και γίνεται αστερόσκονη. Εν τέλει, το άστρο επέστρεψε στην κανονική του φωτεινότητα την άνοιξη, οπότε οι παρατηρητές θα πρέπει να περιμένουν λίγο ακόμα για τον φλογερό του θάνατο.
7. Βρέθηκε το αρχαιότερο κρανίο του Homo Erectus
Το κρανίο βρέθηκε σε βράχια, βορειοδυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής. Αρχικά, τα κομμάτια του κρανίου θεωρήθηκε ότι προέρχονται από αρχαίο μπαμπουίνο. Ωστόσο, η Jesse Martin και η Angeline Leece από το πανεπιστήμιο La Trobe της Αυστραλίας, συγκέντρωσαν τα κομμάτια και συνειδητοποίησαν ότι κρατούσαν το πρώτο κρανίο του homo erectus που βρέθηκε στην Νότια Αφρική. Έχει ηλικία δύο εκατομμύρια χρόνια και είναι τα πρώτα απομεινάρια αυτού του αρχαίου ανθρώπινου προγόνου.
8. Βρέθηκαν πληροφορίες για το DNA των δεινοσαύρων.
Οι ερευνητές μελέτησαν απολιθώματα δεινοσαύρων ηλικίας 70 εκατομμυρίων ετών, εντόπισαν τα περιγράμματα των κυττάρων, μορφές που θα μπορούσαν να είναι χρωμοσώματα και πιθανόν αρκετούς πυρήνες (δομές που φιλοξενούν μόρια DNA). Όμως, δεν έχουν εξάγει το DNA από τα απολιθωμένα κύτταρα, οπότε δεν μπορούν ακόμα να επιβεβαιώσουν εάν το υλικό είναι όντως DNA ή κάποιο άλλο γενετικό υποπροϊόν.
9. Σύστημα τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζει με ακρίβεια τον καρκίνο στήθους και προστάτη.
Τον Ιανουάριο του 2020 δημοσιεύθηκε μια έρευνα που δείχνει ότι το σύστημα DeepMind Al της Google ξεπέρασε την ικανότητα 6 ακτινολόγων και εντόπισε με ακρίβεια ανωμαλίες στις ακτινογραφίες 29000 γυναικών. Σε μια άλλη μη σχετική μελέτη τον Ιούλιο, ερευνητές στο πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ εκπαίδευσαν ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης για την αναγνώριση του καρκίνου του προστάτη από διαφάνειες ιστών. Κατά τις δοκιμές, το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης έδειξε 98% ευαισθησία και 97% ακρίβεια στην ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη. Αυτό το σύστημα ήταν το πρώτο που επεκτάθηκε, πέρα από την ανίχνευση του καρκίνου, με υψηλή απόδοση για την ταξινόμηση, το μέγεθος του όγκου και την εισβολή του στα γύρω νεύρα.
10. Ανακαλύψεις σε σπήλαια δίνουν πληροφορίες σχετικά με την άφιξη των πρώτων ανθρώπων στην Αμερική.
Ανακαλύψεις σχετικά με πέτρινα αντικείμενα που βρέθηκαν βαθιά μέσα στο σπήλαιο Chiquihuite στο Μεξικό, υποδηλώνουν ότι πιθανόν οι πρώτοι άνθρωποι, έφτασαν στην Αμερική ήδη πριν από 30000 χρόνια, χρόνος περίπου διπλάσιος από την ηλικία των πιο πρόσφατων εκτιμήσεων άφιξης. Αυτή η ημερομηνία αποτελεί λόγο διαφωνίας μεταξύ των αρχαιολόγων, καθώς πολλοί υποστηρίζουν ότι η πρώτη ανθρώπινη παρουσία στην Αμερική ήταν πριν από 13500 χρόνια, όταν ο πάγος υποχωρούσε και ξεκίνησαν οι πρώτες διαδρομές μετανάστευσης από την Ασία.
Η ανάλυση των πέτρινων αντικειμένων όπως λεπίδες, βλήματα και θραύσματα από βράχους διασκορπισμένα με κομμάτια ξυλάνθρακα ηλικίας 30000 ετών, δείχνει ότι οι άνθρωποι έφτασαν στην Αμερική πριν αρχίσουν να λιώνουν οι παγετώνες. Η μελέτη του σπηλαίου επιβεβαιώνει ότι θα μπορούσε να ήταν φιλόξενο πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια, καθώς η περιοχή ήταν πολύ πιο δροσερή, πιο υγρή και πιο πράσινη από ότι είναι σήμερα. Όμως, δεν έχουν βρεθεί ακόμα ανθρώπινα απολιθώματα που να επιβεβαιώνουν αυτούς τους ισχυρισμούς.
Πηγές Άρθρου:
First tyrannosaur embryo fossils revealed, National Geographic. https://www.nationalgeographic.com/science/2020/10/first-tyrannosaur-embryo-fossils-revealed/ (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 10:25 π.μ.)
7 billion-year-old stardust is oldest material found on Earth, Space. https://www.space.com/stardust-oldest-material-on-earth.html (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 10: 37 π.μ.)
Using AI to improve breast cancer screening, Google Health. https://blog.google/technology/health/improving-breast-cancer-screening (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 11:22 π.μ.)
Mars is humming. Scientists aren’t sure why, National Geographic. https://www.nationalgeographic.com/science/2020/02/nasa-insight-lander-detected-humming-mars-scientists-dont-know-why/ (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 11:41 π.μ.)
Ebola health update – North Kivu/Ituri, DRC, 2018-2020, World Health Organization. https://www.who.int/emergencies/diseases/ebola/drc-2019 (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 11:50 π.μ.)
Armored dinosaur’s last meal preserved in stunning detail, National Geographic. https://www.nationalgeographic.com/science/2020/06/borealopelta-armored-dinosaur-last-meal-fossilized-in-stunning-detail/ (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 13:00 μ.μ.)
Contemporaneity of Australopithecus, Paranthropus, and early Homo erectus in South Africa, Herries et al. Science. https://science.sciencemag.org/content/368/6486/eaaw7293.editor-summary (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 13:19 μ.μ.)
Hints of fossil DNA discovered in dinosaur skull, National Geographic. https://www.nationalgeographic.com/science/2020/03/hints-of-dna-discovered-in-a-dinosaur-fossil/ (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 13:32 μ.μ.)
Were humans living in a Mexican cave during the last ice age? Science. https://www.sciencemag.org/news/2020/07/were-humans-living-mexican-cave-during-last-ice-age (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 13:39 μ.μ.)
Hubble Finds Betelgeuse’s Mysterious Dimming Due to a Traumatic Outburst, NASA. https://www.nasa.gov/feature/goddard/2020/hubble-finds-that-betelgeuses-mysterious-dimming-is-due-to-a-traumatic-outburst (Τελευταία πρόσβαση 26/12/2020 Ώρα 13:57 μ.μ.)
