Η Ελονοσία είναι μία απειλητική για τη ζωή ασθένεια, που προκαλείται από παράσιτα που μεταδίδονται στον άνθρωπο, μέσω των τσιμπημάτων μολυσμένων κουνουπιών. Είναι μια αποτρέψιμη και θεραπεύσιμη λοιμώδης νόσος.
Πώς μεταδίδεται
Προκαλείται από ένα πλασμώδιο που παρασιτεί στα ερυθροκύτταρα του οργανισμού. Το κουνούπι φορέας είναι το θηλυκό Anopheles. Η μετάδοση του, ευδοκιμεί κυρίως σε περιοχές που καθιστούν δυνατή τη μακροχρόνια επιβίωση του κουνουπιού. Έτσι, το παράσιτο έχει μεγαλύτερο χρόνο να αναπυχθεί μέσα σε αυτό.
Οι κλιματολογικές συνθήκες, απαρτίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, όπως η βροχή, η θερμοκρασία, η υγρασία. Για αυτό, ενδημεί σε χώρες της Αφρικής.
Η συγγενής Ελονοσία, δηλαδή η μετάδοση από τη μητέρα στο βρέφος, δεν αποτελεί απίθανο περιστατικό. Οι έρευνες μέχρι τώρα, όμως, δεν έχουν καταλήξει στo αν μεταδίδεται μέσω του πλακούντα ή κατά τον τοκετό.
Η νεογνική Ελονοσία, η προσβολή του νεογέννητου μωρού έως 6 μηνών, αποτελεί συχνό φαινόμενο. Παρόλα αυτά, δεν έχει πάρει τη διάσταση που θα έπρεπε. Ειδικά στις ενδημικές χώρες, η πρόληψη και η ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης, είναι απαραίτητες.
Η νόσος, δε μεταδίδεται όπως ένα απλό κρύωμα, ούτε με τη σεξουαλική επαφή. Δε προσβάλλεται κανένας από το πλασμώδιο αν έρθει σε επαφή με άτομο που νοσεί.
Συμπτώματα:
Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα, είναι:
- Πυρετός
- Πονοκέφαλος
- Αίσθημα Κόπωσης
- Μυοσκελετικοί Πόνοι
- Ναυτία, Έμετοι
- Διάρροιες
Καθώς προσβάλλονται τα ερυθρά αιμοσφαίρια, μπορεί να παρατηρηθεί εμφάνιση αναιμίας και ίκτερου.
Αν δεν αναγνωριστεί και αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, σπασμούς και τελικά θάνατο.
Σε υποψία νόσησης από Ελονοσία, πραγματοποιείται παρασιτολογική εξέταση, της οποίας τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα σε 30 λεπτά.
Ο παγκόσμιος αντίκτυπος:
Το 2019, καταγράφηκαν 400.000 θάνατοι περίπου, από Ελονοσία, με τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων να παρατηρείται στην Αφρική. Τα κρούσματα, ανήλθαν στα 229 εκατομμύρια βάσει στατιστικών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Το κόστος της Ελονοσίας, για το άτομο, τη κοινότητα, το κράτος, είναι τεράστιο. Υπολογίζεται ότι τα χρήματα που δαπανώνται για τη θεραπεία, τη μελέτη, τους μη αναμενόμενους θανάτους, είναι περίπου 12 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο έλεγχος της Ελονοσίας, πραγματοποιείται μέσω των ακόλουθων παρεμβάσεων θεραπείας και πρόληψης:
- Διαλείπουσα Προληπτική Θεραπεία σε έγκυες και παδιά
- Μαζική Χορήγηση Φαρμάκων ( χλωροκίνη το φάρμακο εκλογής)
Προληπτικά μέτρα:
- Τοποθέτηση διχτυού εμποτισμένου με εντομοκτόνο στα δωμάτια
- Εντομοαπωθητικά σπρέι
- Ντύσιμο με μακριά ρούχα
Προς το παρόν δεν υπάρχει εμβόλιο.
Η συνολική χρηματοδότηση για τον έλεγχο και την εξάλειψη της, έφτασε τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια, όταν ο κατώτερος στόχος ήταν τα 5,6 δισεκατομμύρια δολάρια.
Όσον αφορά την Ελλάδα, η νόσος εκριζώθηκε το 1974. Κάθε χρόνο όμως, καταγράφεται ένας αριθμός εισαγόμενων κρουσμάτων. Η καταγραφή τους είναι αναμενόμενη καθώς έχει αυξηθεί ο αριθμός ταξιδιωτών προς τις αναπτυσσόμενες χώρες. Το 2020 υπολογίστηκαν 21 εισαγόμενα κρούσματα και 2 εγχώριας μετάδοσης. Η μετάδοση εντός Ελλάδας, εμφανίζεται σε ευάλωτες περιοχές, όπου είναι δυνατή η παρουσία ασθενών με Ελονοσία που έρχονται από τις ενδημικές χώρες.
Η Ευρώπη να σημειωθεί ότι εκτός από τα εισαγόμενα κρούσματα, έρχεται αντιμέτωπη με τη νόσο σε μηδαμινά ποσοστά. Είναι απαραίτητη η παγκόσμια συνεργασία των χωρών και η εντατική δραστηριοποίηση υπέρ της εξάλειψης της νόσου. Η Ελονοσία αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα σημαντικό κίνδυνο δημόσιας υγείας. Πολλές ενέργειες γίνονται για την ανακάλυψη εμβολίου κατάλληλου για την εξάλειψη της. Τα μέχρι πρότινος εμβόλια, δεν είναι κατάλληλα για ευρεία χρήση.
ΠΗΓΕΣ:
Centers for Disease Control and Prevention (2018). How Can Malaria Cases and Deaths Be Reduced? ( Available at: cdc.gov Last access: 19/6/2021)
Lt Col RK Thapar , Col A Saxena, Lt Col A Devgan (2008). Congenital Malaria. 64:185-186
World Health Organization (2021). Malaria (Available at: who.int Last access: 19/6/2021)
ΕΟΔΥ (2021). Ελονοσία ( Διαθέσιμο στο: eody.gov.gr Τελευταία πρόσβαση: 19/6/2021)
