Το γλοίωμα είναι όγκος στον εγκέφαλο, που αναπτύσσεται από τα νευρογλοιακά κύτταρα, τα οποία σχηματίζουν τον ιστό που περιβάλλει και στηρίζει τα νευρικά κύτταρα στον εγκέφαλο.
Τα γλοιώματα είναι από τους συχνότερους πρωτοπαθείς καρκίνους του εγκεφάλου και εμφανίζουν διάφορους βαθμούς κακοήθειας. Συνήθως αναφέρονται ως χαμηλής κακοήθειας ή υψηλής κακοήθειας γλοιώματα, ανάλογα με τη δυναμική αύξησης του μεγέθους και την επιθετικότητα του όγκου.
Το γλοίωμα, ταξινομείται ανάλογα με τον τύπο των νευρογλοιακών κυττάρων που εμπλέκονται στον όγκο, καθώς και με τα γενετικά χαρακτηριστικά του όγκου, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην πρόβλεψη του τρόπου συμπεριφοράς του όγκου με την πάροδο του χρόνου και των θεραπειών που είναι πιο πιθανό να λειτουργήσουν. Είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους πρωτοπαθών όγκων του εγκεφάλου.
Τα χαμηλού βαθμού κακοήθειας γλοιώματα τείνουν να αναπτύσσονται αργά. Τα υψηλού βαθμού κακοήθειας, αναπτύσσονται ταχύτερα και τείνουν να εξαπλώνονται κι ως εκ τούτου έχουν χειρότερη εξέλιξη.
Παράγοντες κινδύνου για γλοιώματα υψηλού βαθμού
Οι παράγοντες κινδύνου για την έναρξη του γλοιοβλαστώματος είναι ακόμη άγνωστοι και οι μελέτες που ασχολούνται με αυτό το ζήτημα συχνά δεν έχουν ισχύ. Η έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία για τη θεραπεία κακοήθειας κατά τη βρεφική ηλικία είναι ένας πολύ σπάνιος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση γλοιώματος. Ο κίνδυνος ανάπτυξης όγκου εγκεφάλου μετά από ακτινοθεραπεία αυξάνεται εάν η ακτινοβολία εμφανίζεται σε μικρότερη ηλικία (<5 ετών) και φαίνεται σχετιζόμενη με τον όγκο και τη δόση αλλά χωρίς σαφή αναφερόμενο ουδό.
Η αυξημένη συχνότητα του γλοιοβλαστώματος εγείρει το ζήτημα των περιβαλλοντικών παραγόντων κινδύνου. Η συσχέτιση μεταξύ της χρήσης κινητού τηλεφώνου και της εμφάνισης γλοιοβλαστώματος έχει αναφερθεί σε μια μετα-ανάλυση. Ωστόσο, αυτά τα αποτελέσματα είναι αντιφατικά και έχουν αμφισβητηθεί σε άλλες μελέτες.
Ο ρόλος της έκθεσης στο κάπνισμα ή σε καρκινογόνους παράγοντες έχει μελετηθεί χωρίς αποδεδειγμένη συσχέτιση με το γλοιοβλάστωμα. Σε πολύ λίγες περιπτώσεις (<1%), υπάρχει γενετική προδιάθεση για ανάπτυξη γλοιοβλαστώματος σε ασθενείς με σύνδρομα Lynch, Turcot τύπου 1 ή Li Fraumeni.
Αίτια
Τα γλοιώματα προσβάλλουν όλες τις ηλικίες και στα δυο φύλα, όντας πιο συχνά στους ενήλικες και τους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες. Επίσης, τα γλοιώματα εμφανίζονται συχνότερα σε Καυκάσιους έναντι των Αφρικανών.
Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχουν προσδιοριστεί σαφή αίτια για την πρόκληση γλοιωμάτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα γλοιώματα έχουν συνδεθεί με επίκτητες μεταλλάξεις γονιδίων, καθώς και με σπάνιες συγγενείς παθήσεις , όπως η νευροϊνωμάτωση (ασθένεια του Von Recklinghausen), η οζώδης σκλήρυνση (νόσος του Bourneville) και η νόσος Li-Fraumeni.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του γλοιώματος ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο του όγκου καθώς και το μέγεθος, τη θέση και τον ρυθμό ανάπτυξης του όγκου.
- Πονοκέφαλος
- Ναυτία ή έμετος
- Σύγχυση ή μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας
- Απώλεια μνήμης
- Αλλαγές προσωπικότητας ή ευερεθιστότητα
- Δυσκολία στην ισορροπία
- Ακράτεια ούρων
- Προβλήματα όρασης, όπως θολή όραση, διπλή όραση ή απώλεια περιφερειακής όρασης
- Δυσκολίες λόγου
- Επιληπτικές κρίσεις, ειδικά σε κάποιον χωρίς ιστορικό επιληπτικών κρίσεων
Διάγνωση
- Νευρολογική εξέταση.
- Απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η μαγνητική εξέταση (MRI).
- Συλλογή και εξέταση δείγματος μη φυσιολογικού ιστού (βιοψία). Ανάλογα με τη θέση του γλοιώματος, μπορεί να πραγματοποιηθεί βιοψία με βελόνα πριν από τη θεραπεία ή ως μέρος μιας επέμβασης αφαίρεσης του όγκου του εγκεφάλου.
Θεραπευτική αγωγή
Η θεραπεία για το γλοίωμα εξαρτάται από τον τύπο, το μέγεθος, τον βαθμό και τη θέση του όγκου, καθώς και από την ηλικία, τη συνολική υγεία και τις προτιμήσεις σας. Εκτός από τις ενέργειες για την αφαίρεση του ίδιου του όγκου, η θεραπεία για το γλοίωμα μπορεί επίσης να απαιτεί τη χρήση φαρμάκων για τη μείωση των σημείων και των συμπτωμάτων του όγκου σας.
ΠΗΓΕΣ:
Benke, G., Turner, M.C., Fleming, S., Figuerola, J., Kincl, L., Richardson, L., Blettner, M., Hours, M., Krewski, D., McLean, D., Parent, M.-E., Sadetzki, S., Schlaefer, K., Schlehofer, B., Siemiatycki, J., van Tongeren, M. and Cardis, E. (2017). Occupational solvent exposure and risk of glioma in the INTEROCC study. British Journal of Cancer, 117(8), pp.1246–1254.
Connelly, J.M. and Malkin, M.G. (2007). Environmental risk factors for brain tumors. Current Neurology and Neuroscience Reports, 7(3), pp.208–214.
Gilard, V., Tebani, A., Dabaj, I., Laquerrière, A., Fontanilles, M., Derrey, S., Marret, S. and Bekri, S. (2021). Diagnosis and Management of Glioblastoma: A Comprehensive Perspective. Journal of Personalized Medicine, 11(4), p.258.
Mayoclinic.org. (2019). Glioma – Diagnosis and treatment – Mayo Clinic. [online] Available at: mayoclinic.org. Last access 5/8/22.
Όμιλος Ιατρικού Κέντρου. (2017). Γλοίωμα. [online] Available at: https://www.iatriko.gr
