Οστεοαρθρίτιδα στη τρίτη ηλικία

Η οστεοαρθρίτιδα, η πιο διαδεδομένη χρόνια ασθένεια των αρθρώσεων. Αυξάνεται σε επιπολασμό με την ηλικία και επηρεάζει την πλειονότητα των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών.

Εμφανίζεται όταν ο προστατευτικός χόνδρος που καλύπτει τα άκρα των οστών φθείρεται με την πάροδο του χρόνου. Αν και η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να βλάψει οποιαδήποτε άρθρωση, η διαταραχή επηρεάζει συχνότερα τις αρθρώσεις στα χέρια, τα γόνατα, τους γοφούς και τη σπονδυλική στήλη.

Η οστεοαρθρίτιδα έχει συχνά αναφερθεί ως ασθένεια φθοράς. Αλλά εκτός από τη διάσπαση του χόνδρου, η οστεοαρθρίτιδα επηρεάζει ολόκληρη την άρθρωση. Προκαλεί αλλαγές στα οστά και φθορά των συνδετικών ιστών που συγκρατούν την άρθρωση και συνδέουν τους μυς με τα οστά. Προκαλεί επίσης φλεγμονή της επένδυσης της άρθρωσης.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας μπορούν συνήθως να αντιμετωπιστούν, αν και η βλάβη στις αρθρώσεις δεν μπορεί να αντιστραφεί. Η παραμονή δραστήρια, η διατήρηση ενός υγιούς βάρους και η λήψη ορισμένων θεραπειών μπορεί να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου και να βοηθήσουν στη βελτίωση του πόνου και της λειτουργίας των αρθρώσεων.

Οστεοαρθρίτιδα της σπονδυλικής στήλης

Τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας συχνά αναπτύσσονται αργά και επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Τα σημεία και συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

Advertisements

• Πόνος. Οι προσβεβλημένες αρθρώσεις μπορεί να προκαλέσουν πόνο κατά τη διάρκεια της κίνησης.
• Ακαμψία. Η ακαμψία της άρθρωσης μπορεί να είναι πιο αισθητή κατά το ξύπνημα ή μετά την αδράνεια.
• Απώλεια ευελιξίας.
• Αίσθηση τριψίματος.
• Σπιρούνια οστών. Γνωστά ως οστεόφυτα, είναι οστεώδη εξογκώματα  που αναπτύσσονται κατά μήκος των άκρων των οστών. Συχνά σχηματίζονται εκεί όπου τα οστά συναντώνται – στις αρθρώσεις.
• Πρήξιμο. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε φλεγμονή των μαλακών ιστών γύρω από την άρθρωση.

Αρχική παθογένεια οστεοαρθρίτιδας

Ο αρθρικός χόνδρος μπορεί να καταστραφεί από φυσιολογική φθορά ή παθολογικές διεργασίες όπως μη φυσιολογική μηχανική φόρτιση ή τραυματισμό. Κατά τα πρώιμα στάδια στην Οστεοαρθρίτιδα, η επιφάνεια του χόνδρου είναι ακόμα άθικτη. Τα αρθρικά χονδροκύτταρα, τα οποία έχουν μικρή αναγεννητική ικανότητα και έχουν χαμηλή μεταβολική δραστηριότητα σε φυσιολογικές αρθρώσεις, εμφανίζουν παροδική πολλαπλασιαστική απόκριση και αυξημένη σύνθεση θεμέλιας ουσίας (όπως κολλαγόνο) προσπαθώντας να ξεκινήσουν αποκατάσταση που προκαλείται από παθολογική διέγερση.

Οι αλλαγές στη σύνθεση και τη δομή του αρθρικού χόνδρου διεγείρουν περαιτέρω τα χονδροκύτταρα να παράγουν περισσότερους καταβολικούς παράγοντες που εμπλέκονται στην αποικοδόμηση του χόνδρου. Καθώς οι πρωτεογλυκάνες και στη συνέχεια η διάσπαση του δικτύου κολλαγόνου, διαταράσσεται η ακεραιότητα του χόνδρου.

Τα αρθρικά χονδροκύτταρα στη συνέχεια θα υποστούν απόπτωση και ο αρθρικός χόνδρος τελικά θα χαθεί εντελώς. Ο μειωμένος χώρος της άρθρωσης που προκύπτει από την ολική απώλεια χόνδρου θα προκαλέσει τριβή μεταξύ των οστών, οδηγώντας σε πόνο και περιορισμένη κινητικότητα των αρθρώσεων. Θα εμφανιστούν επίσης άλλα σημάδια στην Οστεοαρθρίτιδα, συμπεριλαμβανομένης της υποχόνδριης σκλήρυνσης, της οστικής καύσης, του σχηματισμού οστεοφύτων, καθώς και χαλάρωση και αδυναμία μυών και τενόντων.

 Αιτίες

Η οστεοαρθρίτιδα εμφανίζεται όταν ο χόνδρος που καλύπτει τα άκρα των οστών στις αρθρώσεις σας σταδιακά φθείρεται. Ο χόνδρος είναι ένας σταθερός, ολισθηρός ιστός που επιτρέπει την κίνηση της άρθρωσης σχεδόν χωρίς τριβή.

Τελικά, εάν ο χόνδρος φθαρεί εντελώς, το οστό θα τρίβεται πάνω στο οστό.

Παράγοντες κινδύνου

• Μεγαλύτερη ηλικία. Ο κίνδυνος οστεοαρθρίτιδας αυξάνεται με την ηλικία.
• Φύλο. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν οστεοαρθρίτιδα, αν και δεν είναι ξεκάθαρο γιατί.
• Παχυσαρκία. Ο λιπώδης ιστός παράγει πρωτεΐνες που μπορούν να προκαλέσουν επιβλαβή φλεγμονή μέσα και γύρω από τις αρθρώσεις σας.
• Τραυματισμοί στις αρθρώσεις. Τραυματισμοί, που προκύπτουν στα αθλήματα ή από ατύχημα, αυξάνουν τον κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας. Ακόμη και τραυματισμοί που συνέβησαν πριν από πολλά χρόνια και φαινομενικά επουλώθηκαν μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας.
• Επαναλαμβανόμενη πίεση στην άρθρωση. Εάν η δουλειά σας ή ένα άθλημα που παίζετε ασκεί επαναλαμβανόμενη πίεση σε μια άρθρωση, αυτή η άρθρωση μπορεί τελικά να αναπτύξει οστεοαρθρίτιδα.
• Κληρονομικότητα. Μερικοί άνθρωποι κληρονομούν την τάση να αναπτύξουν οστεοαρθρίτιδα.
• Παραμορφώσεις οστών. Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με κακοσχηματισμένες αρθρώσεις ή ελαττωματικό χόνδρο.
• Ορισμένες μεταβολικές παθήσεις. Αυτά περιλαμβάνουν διαβήτη και μια κατάσταση κατά την οποία το σώμα έχει πάρα πολύ σίδηρο (αιμοχρωμάτωση).

Επιπλοκές

Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια εκφυλιστική ασθένεια που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, με αποτέλεσμα το συχνό χρόνιο πόνο. Ο πόνος και η δυσκαμψία στις αρθρώσεις μπορεί να γίνουν αρκετά σοβαρά ώστε να δυσκολεύουν τις καθημερινές εργασίες. Η κατάθλιψη και οι διαταραχές του ύπνου μπορεί να προκύψουν από τον πόνο και την αναπηρία της οστεοαρθρίτιδας.

Θεραπεία

Η οστεοαρθρίτιδα δεν μπορεί να αντιστραφεί, αλλά οι θεραπείες μπορούν να μειώσουν τον πόνο και να βοηθήσουν σε μερική ευελιξία στη κίνηση.

• Φυσικοθεραπεία. 

• Εργοθεραπεία. 

• Διαδερμική ηλεκτρική διέγερση νεύρων (TENS). Αυτό χρησιμοποιεί ηλεκτρικό ρεύμα χαμηλής τάσης για να ανακουφίσει τον πόνο. Παρέχει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση σε μερικούς ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα γόνατος και ισχίου.

• Ενέσεις κορτιζόνης. Οι ενέσεις κορτικοστεροειδούς στην άρθρωση μπορεί να ανακουφίσουν τον πόνο για μερικές εβδομάδες. 

• Ενέσεις υαλουρονικού οξέος μπορεί να ανακουφίσουν τον πόνο παρέχοντας λίγη αντικραδασμική προστασία στο γόνατό, αν και ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι αυτές οι ενέσεις δεν προσφέρουν περισσότερη ανακούφιση από ένα εικονικό φάρμακο. Το υαλουρονικό οξύ είναι παρόμοιο με ένα συστατικό που βρίσκεται συνήθως στο υγρό των αρθρώσεων..

• Οστεοτομία Επανευθυγράμμισης οστών. Εάν η οστεοαρθρίτιδα έχει βλάψει τη μία πλευρά του γόνατός περισσότερο από την άλλη, μια οστεοτομία μπορεί να είναι χρήσιμη. 

ΠΗΓΕΣ:

Goldring, M.B. and Goldring, S.R. (2010). Articular cartilage and subchondral bone in the pathogenesis of osteoarthritis. Annals of the New York Academy of Sciences, 1192(1), pp.230–237.

Mayo Clinic (2018). Osteoarthritis – Diagnosis and treatment – Mayo Clinic. [online] Mayoclinic.org. Available at: https://www.mayoclinic.org

Mort, J.S. and Billington, C.J. (2001). Arthritis Research, 3(6), p.337.

Xia, B., Di Chen, Zhang, J., Hu, S., Jin, H. and Tong, P. (2014). Osteoarthritis Pathogenesis: A Review of Molecular Mechanisms. Calcified Tissue International, 95(6), pp.495–505.