Υπερπρολακτιναιμία δημιουργείται από την ορμόνη της προλακτίνης. Η προλακτίνη είναι η ορμόνη, η οποία έχει να κάνει με την υπόφυση. Ανακαλύφθηκε πριν 90 χρόνια και βασικός της ρόλος είναι η έκρηξη γάλακτος στους μαστούς μετά τον τοκετό. Η προλακτίνη δημιουργείται φυσιολογικά κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.
Τι είναι η υπερπρολακτιναιμία;
Η υπερπρολακτιναιμία είναι η αύξηση της προλακτίνης στο αίμα και συνδέεται άμεσα με την υπογονιμότητα. Η αύξηση της προλακτίνης μειώνει τα οιστρογόνα στις γυναίκες και την τεστοστερόνη στους άντρες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, να μην υπάρχει η ίδια διάθεση για σεξουαλική δραστηριότητα και έτσι οδηγούνται στην υπογονιμότητα.
Υπερπρολακτιναιμία έχουμε όταν εμφανίζεται γάλα στους μαστούς, ακόμη και σε γυναίκες που δεν θηλάζουν. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί από φάρμακα ή ορισμένες παθογόνες καταστάσεις. Επίσης, μπορεί να δημιουργηθεί μέσω ενός αδενώματος που εμφανίζεται στην υπόφυση. Το αδένωμα αυτό αποτελεί μία μορφή όγκου, γνωστό ως προλακτίνωμα. Τις περισσότερες φορές είναι καλοήθης και εμφανίζεται σε γυναίκες και πολύ σπανιότερα σε παιδιά και εφήβους.
Το προλακτίνωμα όταν μεγαλώνει εντείνει την αδυναμία όρασης, καθώς η υπόφυσης βρίσκεται κάτω από το οπτικό νεύρο. Από την στιγμή λοιπόν που αναπτύσσεται σε εκείνη την περιοχή του εγκεφάλου, καλύπτει το οπτικό νεύρο και κατά συνέπεια περιορίζεται η όραση.
Επιπτώσεις της υπερπρολακτιναιμίας
Οι επιπτώσεις της υπερπρολακτιναιμίας είναι πολλές και τις περισσότερες φορές σοβαρές. Όσο αναφορά στις γυναίκες, είναι υπεύθυνη για την διαταραχή του κύκλου περιόδου και απώλεια ερωτικής διάθεσης. Γαλακτόρροια όπως προαναφέραμε και ξηρότητα στον κόλπο είναι εξίσου σημαντικές επιπτώσεις για την υγεία της γυναίκας.
Όσο αναφορά στους άντρες, η στυτική δυσλειτουργία, η απώλεια τριχών και η υπογονιμότητα είναι από τις πιο γνωστές επιπτώσεις. Επιπλέον, η απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας σε συνδυασμό με την χαμηλή τεστοστερόνη ενισχύουν την ένταση του προβλήματος. Στα έφηβα αγόρια είναι υπαίτια για την καθυστέρηση της εφηβείας λόγω των χαμηλών επιπέδων τεστοστερόνης.
Και στα δυο φύλα, οι επιπτώσεις αυτές από την υπερπρολακτιναιμία είναι υπεύθυνες για την υπογονιμότητα. Η απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας σε συνδυασμό με τις άλλες επιπτώσεις οδηγεί στην ολική κατάρρευση της ορμονικής λειτουργίας του οργανισμού. Έτσι, η γονιμότητα παύει να έχει δυναμική και κατά συνέπεια, αδυνατούν να αποκτήσουν παιδιά.
Πως διαγνώσκεται η υπερπρολακτιναιμία
Η διάγνωση της υπερπρολακτιναιμίας γίνεται με εξετάσεις αίματος. Σε αυτές σκοπός είναι να φανούν τα επίπεδα προλακτίνης στο αίμα. Εαν ξεπερνούν το 10πλασιο των φυσιολογικών τιμών, τότε ο ενδοκρινολόγος θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο προλακτινώματος. Αυτό θα επιτευχθεί με μια μαγνητική τομογραφία, η οποία θα δείξει αν υπάρχει όγκος.
Σε περίπτωση, που τα επίπεδα της προλακτίνης είναι χαμηλά, τότε δεν τίθεται θέμα προλανικτώματος. Αντιθέτως, θα πρέπει να εξεταστεί ο θυρεοειδής, προκειμένου να φανεί αν λειτουργεί σωστά. Εάν δεν λειτουργεί όπως πρέπει, τότε μπορεί να οφείλεται σε αυτόν η αύξηση της προλακτίνης. Ακόμη, η πολυκυστικές ωοθήκες στις γυναίκες μπορεί να αποτελούν αιτία αύξησης της προλακτίνης, και κατ’ επέκταση εμφάνιση υπερπρολακτιναιμίας. Επιπροσθέτως, αξίζει να σημειωθεί ότι η ανεπάρκεια ήπατος και νεφρών μπορεί να αυξάνει την προλακτίνη, καθώς και η χορήγηση φαρμάκων όπως τα οιστρογόνα ή τα παυσίπονα.
Τρόποι αντιμετώπισης
Η θεραπεία της υπερπρολακτιναιμίας εξαρτάται από την αιτία εμφάνισης της.
Προλακτίνωμα
Εαν οι εξετάσεις έδειξαν προλακτίνωμα, τότε θα πρέπει να γίνει χορήγηση φαρμάκων για την μείωση της προλακτίνης. Εάν επανέλθουν τα επίπεδα προλακτίνης σε φυσιολογικά επίπεδα, τότε θα αποφευχθεί ο κίνδυνος υπογονιμότητας.
Σε περίπτωση καλοήθους όγκου (αδένωμα), τότε η χρήση φαρμάκων είναι εξίσου βοηθητική. Εάν μετά απο δυο χρόνια δεν είναι εμφανές το αδένωμα, τότε η χρήση φαρμάκων μπορεί να σταματήσει. Εάν όμως, το αδένωμα δείχνει επιθετικό (κακοήθης όγκος), τότε ίσως χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του. Σε ακραία περίπτωση η ακτινοθεραπεία είναι η έσχατη θεραπεία που μπορεί να επέλθει.
Υπερθυροειδισμός
Εαν ο θυρεοειδής ευθύνεται για την αύξηση της προλακτίνης, τότε ο ενδοκρινολόγος θα επιλέξει την κατάλληλη θεραπεία, προκειμένου να επιτευχθεί η μείωση της.
Ιδιοπαθής υπερπρολακτιναιμία
Στην περίπτωση της ιδιοπαθούς υπερπρολακτιναιμίας, μπορεί να μην το απεχει κάποια αιτία εμφάνισης της. Τα επίπεδα της προλακτίνης αυξάνονται φυσικά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προκαλούν διαταραχή του κύκλου περιόδου και γαλανόρροια. Συνήθως, δεν χρειάζεται ειδική θεραπεία για να αντιμετωπιστεί, παρά μόνο παρακολούθηση, και έτσι επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα από μόνη της.
Φάρμακα
Η χρήση φαρμάκων μπορεί να έχουν ως παρενέργεια την αύξηση της προλακτίνης. Στην περίπτωση αυτή, ο γιατρός θα πρέπει να διακόψει για λίγο την χρήση του φαρμάκου που ευθύνεται για την αύξηση της. Τέλος, θα κάνει έλεγχο της προλακτίνης, και σε περίπτωση που δεν επανέλθει θα αντικαταστήσει το φάρμακο αυτό με κάποιο άλλο, το οποίο δεν θα είναι επιβλαβές.
Η υπερπρολακτιναιμία συνεπώς, είναι κύρια αιτία της υπογονιμότητας σε άντρες και γυναίκες. Ενισχύεται από την αύξηση της προλακτίνης και για να αντιμετωπιστεί χρειάζεται συνεχή έλεγχο και όπου καταστεί αναγκαίο, ειδική θεραπεία ή ακόμη και χειρουργείο.
Πηγές
Υπερπρολακτιναιμία – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: endodiabetes.gr (Τελευταία ενημέρωση: 11/12/2021)
Αυξημένη προλακτίνη: αίτια, συμπτώματα και θεραπεία – endomed – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: endomed.gr (Τελευταία τροποποίηση: 11/12/2021)
Hyperprolactinemia does not influence hypothalamic-pituitary-adrenocortical function during hypoglycemia in women – PubMed – 2002 – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: PubMed.com (Τελευταία τροποποίηση: 11/12/2021)
