Σήμερα συνομιλούμε με την συγγραφέα Αστερόπη Πολυκανδριώτη με αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου «Η μπουγάδα της Αλφαβήτας» από τις εκδόσεις Νότιος Άνεμος. Ταυτόχρονα η Αστερόπη Πολυκανδριώτη υπογράφει και την εικονογράφηση του.
Η Αστερόπη Πολυκανδριώτη είναι ένας πολυτάλαντος άνθρωπος. Εργάζεται ως δασκάλα ειδικής αγωγής με μεταπτυχιακό στη σχολική ψυχολογία και στόχος της είναι να ανακαλύπτει συνεχώς τρόπους για να απασχολήσει δημιουργικά τους μαθητές της. Ένας από αυτούς είναι και η εικαστική ψυχοθεραπεία όπου αξιοποιεί παράλληλα τις δύο μεγάλες της αγάπες, την δημιουργική γραφή και την ζωγραφική. Έχει παρακολουθήσει εργαστήρια δημιουργικής γραφής και ζωγραφικής καθώς και σεμινάρια στην εικαστική ψυχοθεραπεία. Κείμενα της έχουν φιλοξενηθεί σε συλλογικά βιβλία.
Αστερόπη σε καλωσορίζουμε στο περιοδικό Maxmag και θα θέλαμε να μας συστήσεις το πρώτο σου βιβλίο «Η μπουγάδα της Αλφαβήτας». Είναι ένα παραμύθι; ένα εκπαιδευτικό βιβλίο; ή και τα δύο ταυτόχρονα;
Καλώς σας βρίσκω κι εγώ με τη σειρά μου και ευχαριστώ για τον όμορφη εισαγωγή. «Η μπουγάδα της Αλφαβήτας», είναι ένα παραμύθι πολυχρηστικό θα έλεγα. Πέρα από την απόλαυση της ανάγνωσης, τα παιδιά μπορούν να βιώσουν σωματοαισθητικά όσα έμαθαν, μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες που περιέχονται στο τέλος. Από μεριάς μου, θα το χαρακτήριζα “δημιουργικό παραμύθι”, καθώς η λέξη εκπαιδευτικό δεν θα μου άρεσε, μιας και μου έρχεται στο μυαλό κάτι πιο οριοθετημένο. Με τρόπο ευχάριστο και παιγνιώδη, τα παιδιά μαθαίνουν την αλφαβήτα, χωρίς κανόνες αλλά ταξιδεύοντας!
Η «Αλφαβήτα», η πρωταγωνίστρια του βιβλίου σου, είναι μία νεράιδα, που μεγαλώνει με μπόλικη φροντίδα και καθαριότητα τα γράμματα μέχρι που έρχεται η ώρα να πάνε σχολείο. Από πού εμπνεύστηκες ώστε να παρουσιάσεις την Αλφαβήτα ως νεράιδα;
Νομίζω πως εμπνεύστηκα από τη δική μου άποψη για την ανατροφή. Θεωρώ ότι οι φροντιστές του παιδιού πρέπει να το προετοιμάζουν για να πετάξει και αυτό επιτυγχάνεται μόνο αν και οι ίδιοι ‘πετούν’. Δεν μπορείς να αφήνεις κανέναν να δημιουργεί φτερά, αν εσύ πρώτα δεν έχεις δικά σου. Έτσι, μου προέκυψε η νεράιδα, η οποία δείχνει την αγάπη της τόσο πρακτικά όσο και συναισθηματικά.
Ο έμμετρος στίχος που χρησιμοποιείς στα κείμενα σου αποτελούν ένα πιο ελκυστικό τρόπο προσέγγισης για τα παιδιά;
Θεωρώ ότι ο έμμετρος λόγος είναι πιο απλός στην κατανόηση για τα παιδιά γιατί θυμίζει τα παιχνιδοτράγουδα και παιδικά ποιήματα που μαθαίνουν από μικρή ηλικία.
Στο βιβλίο σου «Η μπουγάδα της Αλφαβήτας» έχεις αναλάβει και την εικονογράφηση όπου με καθαρά και φωτεινά χρώματα καταφέρνεις να ταξιδέψεις τον μικρό αναγνώστη στον μαγικό κόσμο της Αλφαβήτα. Είναι μεγαλύτερη η ευθύνη να είσαι ταυτόχρονα συγγραφέας και εικονογράφος ή αποτελεί πλεονέκτημα επειδή γνωρίζεις καλύτερα πως να αποτυπώσεις στο χαρτί τις εικόνες που έχεις ως συγγραφέας στο μυαλό σου;
Είναι σπουδαία η ερώτηση σου και πιστεύω να την προσεγγίσω όσο καλύτερα μπορώ! Καθετί έχει δύο όψεις. Νομίζω η ευθύνη είναι μεγαλύτερή σίγουρα αλλά και ο κόπος επίσης. Σαφώς όμως, το να μπορείς να επικοινωνήσεις και ζωγραφικά τα νοήματά σου είναι κάτι μαγικό, γιατί βλέπεις να παίρνει σάρκα και οστά ό,τι έχεις φανταστεί. Δεν θα το έλεγα απλά πλεονέκτημα, θα το χαρακτήριζα ένα πιο ολοκληρωμένο βίωμα.
Διαβάζουμε ότι τα γράμματα υιοθετούνται από την Αλφαβήτα που αγαπάει το πλύσιμο των ρούχων και τις μπουγάδες της. Η αναφορά στην υιοθεσία είναι ένας έμμεσος τρόπος να περάσεις ένα μήνυμα στους μικρούς αναγνώστες για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα; Ποιος είναι ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος να μιλάμε στα παιδιά για τόσο σημαντικά θέματα;
Ο λόγος που έβαλα την Αλφαβήτα να τα υιοθετεί είναι για να τονίσω το μητρικό ρόλο της δασκάλας. Ας μην είμαστε βιολογικές μητέρες, συνεισφέρουμε το ίδιο, από άλλη σκοπιά βέβαια, αλλά έχουμε κι εμείς βάλει ένα μεγάλο “τύπωμα” στη ζωή των παιδιών.
Όσο για την υιοθεσία αλλά και τα υπόλοιπα θέματα που θέλουν μια φροντίδα για να τα πούμε, θα έλεγα πως επειδή το παιδί δεν είναι ενήλικας, οφείλουμε να λέμε τα πάντα με παραμύθια. Είναι επιπόλαιο να συμπεριφερόμαστε στα παιδιά με ρεαλισμό, γιατί τα τραυματίζουμε. Έχω ακούσει ειδικούς να λένε πως πρέπει να λέμε στα παιδιά την πάσα αλήθεια. Αυτό θέλει φίλτρα, γιατί από τη μια πλευρά τα ίδια μπορούν να κατανοήσουν τα πάντα, από την άλλη μπορούν και διαχειριστούν τα πάντα; Το ερώτημα το αφήνω ως ένα ανοικτό ερώτημα συνδιαλλαγής με το εσωτερικό παιδί που κουβαλά ο καθένας μέσα του.
O Μπρούνο Μπετελχάιμ, ψυχολόγος και συγγραφέας έγραψε πως «η μορφή και η δομή των παραμυθιών υποβάλλει στο παιδί εικόνες με τις οποίες μπορεί να δομήσει τις ονειροπολήσεις του και με αυτές να προσανατολιστεί καλύτερα στη ζωή του». Συμφωνείς με αυτή την άποψη; Είναι ο ρόλος των παραμυθιών τόσο σημαντικός στην ανάπτυξη ενός παιδιού;
Συμφωνώ απόλυτα. Το παραμύθι είναι μια παρηγοριά, ένα καταφύγιο από τον κόσμο των ενηλίκων που είναι τόσο τρομακτικός για ένα μικρό παιδί. Ας κάνουμε όλοι μια προσπάθεια να μην χαθεί η φράση “Μια φορά κι έναν καιρό”. Αν παρατηρούμε επιθετικές συμπεριφορές στα παιδιά, τους διαβάζουμε ένα παραμύθι. Το τάμπλετ δεν συνάδει με τις αναπτυξιακές τους ανάγκες, ούτε τα βιντεάκια στο youtube. Υπάρχουν παραμύθια με πολλές θεματικές, διαφορετικές προσεγγίσεις που μπορούμε να αξιοποιήσουμε ποικιλοτρόπως.
Πιστεύεις ότι τα έντυπα παραμύθια, στην εποχή του διαδικτύου, μπορούν να κρατήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον των μικρών αναγνωστών; Ποια είναι τα συστατικά που πρέπει να έχει ένα παραμύθι για να το καταφέρει;
Νομίζω το έντυπο παραμύθι, δεν πρόκειται να χάσει την αξία του, γιατί είναι μια πράξη επικοινωνίας, πιο ουσιαστικής από το διαδίκτυο. Έχει ένα ξύπνημα των αισθήσεων τόσο μοναδικό! Για να τα καταφέρει ένας συγγραφέας, νομίζω πρέπει να είναι αυθεντικός ο ίδιος και σαφής ως τα νοήματα που θέλει να μοιραστεί και έπειτα να είναι πολύ προσεκτικός με την εικονογράφηση. Η τελευταία τείνει τα γίνει ηλεκτρονική, ωστόσο η χειροποίητη, είναι πάντα πιο κοντά στα παιδιά, γιατί έχουν έρθει σε επαφή με τα υλικά από την προσχολική ηλικία και έχουν συνήθως μια καλή ανάμνηση από τη διαδικασία.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς για την ευκαιρία έκφρασης!
Το βιβλίο «Η μπουγάδα της Αλφαβήτας», εκδόσεις Νότιος Άνεμος, μπορείτε να το βρείτε διαδικτυακά στα e-shop των βιβλιοπωλείων ή με παραγγελία στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας.
Από το οπισθόφυλλο
«Η Μπουγάδα της Αλφαβήτας», ένα παιδικό βιβλίο από την αγαπημένη Αστερόπη Πολυκανδριώτη που μας ταξιδεύει σε μία όμορφη συνάντηση αυτή των γραμμάτων, και μιας νεράιδας που τη λένε Αλφαβήτα.. Ένα ολοκληρωμένο βοήθημα για γονείς, νηπιαγωγούς και δασκάλους. Τα γράμματα υιοθετούνται από την Αλφαβήτα, που αγαπάει το πλύσιμο των ρούχων και τις μπουγάδες της. Τα μεγαλώνει με μπόλικη φροντίδα και καθαριότητα μέχρι που έρχεται η ώρα να πάνε σχολείο.. και τότε, το καθένα καταστρώνει ένα ονειρικό ταξίδι για να το αποφύγει.
Βιογραφικό συγγραφέως
Η Αστερόπη Πολυκανδριώτη γεννήθηκε στον Πειραιά και είναι παιδαγωγός και κάτοχος μεταπτυχιακού στη Σχολική Ψυχολογία. Εργάζεται στη δημόσια εκπαίδευση στον τομέα της ειδικής αγωγής. Οι εξειδικεύσεις της αφορούν τη συμβουλευτική ψυχολογία, την εικαστική θεραπεία, το θεατρικό παιχνίδι, το κουκλοθέατρο, τη θεραπευτική γραφή, τη συγγραφή, και την εικονογράφηση παραμυθιών. Επίσης, έχει κάνει μακροχρόνιες σπουδές στη ζωγραφική. Έργα της έχουν φιλοξενηθεί σε πολυχώρους, καθώς επίσης, έχει κάνει την εικονογράφηση τριών βιβλίων: «10 ιστορίες και μια πρό(σ)κληση», e-book, 2021, εκδ. Σπείρα, «Συμβουλευτική θρήνου», 2021, εκδ. Νότιος Άνεμος, «Δεξιότητες Ζωής-Βιβλιοσεμινάριο», 2020, εκδ. Νότιος Άνεμος. Έχει συμμετάσχει σε 8 συλλογικά βιβλία και έχει εικονογραφήσει και άλλα τρία βιβλία.
