Ο αστροτουρισμός αποτελεί μία φρέσκια, αναπτυσσόμενη κατηγορία στο κομμάτι του τουρισμού. Μπορεί ο τουρισμός να συνδέεται με την παρατήρηση των ουράνιων σωμάτων; Ε λοιπόν, ο αστροτουρισμός πρεσβεύει ακριβώς αυτό. Ταξίδια σε προορισμούς με καθαρό ουρανό που μας φέρνουν πιο κοντά στα…άστρα! Πάμε να δούμε όμως περισσότερες λεπτομέρειες για αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο να ταξιδεύουμε.
Τι είναι αστροτουρισμός;
Η παρατήρηση του έναστρου ουρανού αποτελεί μια δραστηριότητα που απολαμβάνει να κάνει η ανθρωπότητα εδώ κι αιώνες. Το δέος που νιώθουμε μπροστά στην μεγαλειότητα του σύμπαντος σε συνδυασμό με τους ήχους της νύχτας είναι μια εμπειρία μοναδική. Τα τελευταία χρόνια όμως όλο και λιγότεροι από εμάς έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε μια έναστρη νύχτα λόγω της αυξημένης φωτορύπανσης στις κατοικημένες περιοχές.
Την αναζήτηση κοσμικών εμπειριών κάτω από καθαρούς, σκοτεινούς ουρανούς πρεσβεύει ο αστροτουρισμός. Ταξίδια δηλαδή με στόχο την παρατήρηση των ουράνιων σωμάτων ή σπάνιων αστρικών φαινομένων. Τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει ιδιαίτερη ανάπτυξη, όχι λόγω της αυξημένης ενασχόλησης με τα ουράνια σώματα (μια πρακτική που όμως αναφέραμε είναι αρχαιότατη), αλλά μέσα από το ρεύμα του βιώσιμου τουρισμού. Ο αστροτουρισμός δεν συμπεριλαμβάνει μόνο εξορμήσεις αστροπαρατήρησης, αλλά παράλληλα ευαισθητοποιεί σχετικά με την φωτορύπανση των πόλεων και τις επιπτώσεις της. Το 2024 μάλιστα αναδείχθηκε ως τάση τουρισμού από τη Boooking.com και μέλλει να γνωρίσει ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια.
Δημοφιλείς προορισμοί
Ατακάμα, Χιλή
Η έρημος Ατακάμα της Χιλής θεωρείται ένας από τους καλύτερους προορισμούς παγκοσμίους για τους λάτρεις των σκοτεινών ουρανών. Το πιο ξηρό μέρος της Γης που συχνά προσομοιάζεται με τον πλανήτη Άρη, παραδόξως αποτελεί το τέλειο μέρος για αστροπαρατήρηση. Το κλίμα είναι ξηρό και ο ουρανός είναι καθαρός χωρίς σύννεφα περίπου 300 μέρες τον χρόνο. Σε συνδυασμό με τη μηδενική φωτορύπανση και το υψόμετρο 2.500 μέτρων, τα άστρα στήνουν χορό κάθε βράδυ και σας προσκαλούν σε μια εμπειρία από άλλο κόσμο.
Δεν είναι τυχαίο που στη περιοχή έχει στηθεί το παρατηρητήριο ALMA με το ισχυρότερο συμβολομετρικό ραδιοτηλεσκόπιο, μία από τα μεγαλύτερες πρωτοπορίες για τον χώρο της αστρονομίας.
Mauna Kea, Χαβάη
Άλλο ένα εξωπραγματικό τοπίο, πάνω από τα σύννεφα που προσφέρει τρομερές εικόνες από τον έναστρο ουρανό κι όχι μόνο. Πρόκειται για το πιο ψηλό από τα 5 ηφαίστεια της Χαβάης, με τη κορυφή του να αγγίζει τα 4.209 μέτρα. Στα περίπου 2.800 βρίσκεται το σημείο όπου σταματάνε οι περισσότεροι επισκέπτες, παρακολουθούνε εκπαιδευτικές περιηγήσεις κι εννοείται το γαλαξία μέσα από τα δεκάδες τηλεσκόπια. Εκτός από τη παρατήρηση των άστρων, αποτελεί αγαπημένο σημείο για να δει κανείς την ανατολή ή τη δύση του ηλίου.
Οι πιο θαρραλέοι και ριψοκίνδυνοι συνεχίζουν μέχρι τη κορυφή του ηφαιστείου, όπου όμως τα μέτρα είναι πιο αυστηρά. Εκεί έχουν βάσεις κι αρκετά διεθνή αστεροσκοπεία, πραγματοποιώντας ανά καιρούς σημαντικές αστρονομικές έρευνες. Στην αρχαιότητα αυτό το σημείο θεωρούνταν ιερό και μόνο οι αρχηγοί των φυλών μπορούσαν να το επισκεφθούν. Απόκοσμα μυστικά του σύμπαντος διαχέονται τόσο στην ατμόσφαιρα, όσο και μπροστά στα μάτια σας.
Νορδικές χώρες για Βόρειο Σέλας
Χώρες όπως η Ισλανδία, η Φιλανδία ακόμη και η Νορβηγία είναι μονόδρομος όταν πρόκειται για το Βόρειο Σέλας. Εκατομμύρια επισκέπτες οργανώνουν κάθε χρόνο ταξίδια ζωής σε προορισμούς κοντά στον Βόρειο Πόλο για να δουν από κοντά αυτό το σπάνιο ουράνιο φαινόμενο. Οι πράσινες, μπλε, μωβ και κόκκινες λωρίδες φωτός χορεύουν στον σκοτεινό ουρανό και μας υπενθυμίζουν πόσοι μικροί είμαστε μπροστά στο μεγαλείο της φύσης.
Οι καλύτεροι μήνες είναι οι χειμερινοί, από Σεπτέμβριο μέχρι Μάρτιο όπου και οι νύχτες είναι μεγάλες. Ο ουρανός πρέπει να είναι καθαρός και σε περιοχή μακριά από τη φωτορύπανση. Προβλέψεις για το αν πρόκειται να δείτε το μοναδικό Βόρειο Σέλας γίνονται συνήθως 2 με 3 ώρες πριν, αλλά ακόμη και τότε δεν είναι σίγουρο ότι θα το «πιάσετε». Όπως και να ‘χει θα έχετε σίγουρα την ευκαιρία να απολαύσετε χειμερινές δραστηριότητες όπως έλκηθρο στο χιόνι ή βόλτες στα πανέμορφα φιόρδ.
La Palma, Κανάρια νησιά
Η La Palma είναι το πρώτο νησί που έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO ως “Starlight Reserve”. Για αυτόν τον λόγο αποτελεί ένα ιδιαίτερα προστατευμένο μέρος, ειδικά από τη φωτορύπανση. Παρατηρητήρια, ξεναγήσεις και εκδηλώσεις για σπάνια αστρικά φαινόμενα είναι μόνο λίγες από τις δραστηριότητες που έχουν οργανωθεί στη περιοχή για να τιμήσουν το πανέμορφο θέαμα που προσφέρει ο νυχτερινός ουρανός.
Ο Ατλαντικός και η τροπική ομορφιά του νησιού προσφέρουν μία επιπλέον διάσταση στις διακοπές αυτές. Το πρωί κολύμπι σε παραλίες με μαύρη ηφαιστιογενή άμμο και φοίνικες, το απόγευμα πεζοπορία και ξεκούραση κάτω από καταρράκτες και το βράδυ εξερεύνηση του γαλαξία. Νιώθεις πραγματικά ότι βρίσκεσαι σε άλλο κόσμο!
Προοπτικές της Ελλάδας για Αστροτουρισμό
Υπάρχουν στην Ελλάδα δυνατότητες για αστροτουρισμό; Παρ’ όλο που υπάρχουν δεκάδες μέρη που επιλέγουν ταξιδιώτες για να θαυμάσουν τη μαγεία ενός έναστρου ουρανού, σπάνια υπάρχουν οργανωμένες προσπάθειες ανάδειξης ενός προορισμού με σκοπό την αστροπαρατήρηση. Συχνά μπορεί να οργανώνονται εκδηλώσεις ή εκδρομές από ερασιτεχνικές ομάδες φίλων των άστρων.
Δύο περιοχές οι οποίες είναι γνωστές για τις δράσεις αστροπαρατήρησης που διοργανώνουν είναι ο Τρίλοφος στη Θεσσαλονίκη, απομακρυσμένος από τη φωτορύπανση της συμπρωτεύουσας και η ορεινή Νάξος. Αρκετά καταλύματα στο κυκλαδίτικο νησί προσφέρουν τον κατάλληλο εξοπλισμό για τους επισκέπτες που επιθυμούν να ανακαλύψουν τα άστρα.
Συμβουλές για τα ταξίδια στα…άστρα!
Το κυνήγι των άστρων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ενέχει αδρεναλίνη, αφάνταστες συγκινήσεις, αβεβαιότητα και προ πάντων περιπέτεια. Συχνά οι συνθήκες (τροπικά ή ψυχρά κλίματα, υψηλό υψόμετρο) είναι ιδιαίτερα αντίξοες κι επιζητούν συνειδητοποιημένους ταξιδιώτες. Τα ταξίδια αστροπαρατήρησης απαιτούν λεπτομερή οργάνωση και μελέτη. Προτείνεται να γίνονται τις περιόδους νέας σελήνης, όπου και ο ουρανός δεν λούζεται από το φως του φεγγαριού, αλλά ακόμη μπορείτε να τα προγραμματίσετε ανάλογα με τις περιόδους συγκεκριμένων φαινομένων.
Για παράδειγμα, το φαινόμενο των Περσείδων, της βροχής διαττόντων αστέρων, μας μαγεύει κάθε χρόνο από μέσα Ιουλίου μέχρι και τέλη Αυγούστου, πόσο μάλλον αν έχουμε την ευκαιρία να βρισκόμαστε κάτω από έναν καθαρό ουρανό. Οργάνωση απαιτείται και προς το οικονομικό κομμάτι, καθώς αρκετές φορές η πρόσβαση σε κέντρα που διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό ή οργανωμένες εκδρομές με έμπειρους ξεναγούς, μπορεί να αποβούν δαπανηρά.
Το μόνο σίγουρο είναι πως όταν λέμε αστροτουρισμό εννοούμε ταξίδια σε γαλαξίες, ταξίδια στα άστρα, ταξίδια ζωής.
Ηλεκτρονικές πηγές:
Τι είναι αστροτουρισμός; : https://nightskytourist.com/astrotourism/, https://roadbook.com/travel/travel-trend-astrotourism/, https://www.researchgate.net/publication/356899638_ASTROTOURISM_A_LITERATURE_REVIEW_AND_FRAMEWORK_FOR_FUTURE_RESEARCH, https://eu.usatoday.com/story/travel/2025/02/21/what-is-astrotourism-traveling-night-sky/78552215007/
Δημοφιλείς προορισμοί: https://elitevoyage.com/the-stars-above/, https://thestrongtraveller.com/2025/01/09/what-is-astrotourism-discovering-the-secrets-of-the-starry-night-skies/
Ατακάμα: https://www.geografikoi.gr/desert-atacama/, https://www.swoop-patagonia.com/blog/astrotourism-in-atacama-desert-chile/
Mauna Kea: https://www.gohawaii.com/islands/hawaii-big-island/regions/hilo/maunakea, https://bigislandguide.com/destinations/mauna-kea/information
Νορδικές χώρες: https://www.athinorama.gr/travel/3035633/boreio-selas-pou-mporeis-na-to-deis/, https://www.diarywings.com/post/pou-pote-na-deis-voreio-sellas
La Palma: https://visitlapalma.es/en/experiences/astrotourism-tourism-of-the-future-passes-through-la-palma/,
https://www.seabookings.com/blog/you-should-visit-la-palma/
Προοπτικές της Ελλάδας: https://www.travel.gr/experiences/activities/pos-i-ellada-mporei-na-anaptyxei-ton-as/,
https://www.travel.gr/experiences/activities/astroparatirisi-poios-proorismos-the/
Τελευταία τους ανάκτηση: 08/06/2025