Η Ζαγορά είναι το πιο μεγάλο και το πιο ιστορικό χωριό του Πηλίου. Απέχει μόλις 47 χιλιόμετρα από τον Βόλο και 253 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη. Απλώνεται σε μια καταπράσινη πλαγιά ανατολικά του Πηλίου σε υψόμετρο 458 χιλιόμετρα. Η Ζαγορά διατηρεί χαμηλό προφίλ όμως αποπνέει την αίσθηση πως αυτόν τον τόπο δεν τον βλέπεις μόνο αλλά τον ζεις. Αποτελείται από τις συνοικίες του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Κυριακής, της Αγίας Παρασκευής και της Σωτήρας. Η Ζαγορά πήρε την ονομασία της τον 10ο αιώνα μ.Χ (με διπλή ονομασία), έχει σλαβική προέλευση και σημαίνει “πίσω μέρος του βουνού”.
Πρόσβαση στη Ζαγορά:
Η πρόσβαση στο μαγευτικό αυτό κεφαλοχώρι γίνεται με δύο τρόπους:
Ο πρώτος είναι αυτός που ακολουθούν οι επισκέπτες της Τσαγκαράδας. Ακολουθείτε την παραλιακή διαδρομή από τον Βόλο μέχρι τα Καλά Νερά, φτάνετε στο χωριό Μηλιές και έπειτα ακολουθείτε τις ταμπέλες για Τσαγκαράδα. Η διαδρομή είναι άνετη αλλά μακρύτερη κατά 28 χιλιόμετρα αλλά θα έχετε μια πολύ καλή εικόνα από το μαγευτικό Πήλιο.
Η δεύτερη διαδρομή είναι πιο σύντομη αλλά πιο δύσκολη. Πηγαίνετε μέσω Πορταριάς και Χανίων. Από τη στιγμή που θα φτάσετε στα Χάνια διαπιστώνετε ότι ο δρόμος γίνεται δυσκολότερος. Αν και είναι γεμάτος στροφές, θα εντυπωσιαστείτε από την ομορφιά του τοπίου που δένει αρμονικά με το μπλε της θάλασσας.
Παλαιά Ζαγορά:
Ο πρώτος και κύριος πυρήνας του σημερινού χωριού ήταν το μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1160 μ.Χ ενώ προικοδοτήθηκε με πολλούς μοναχούς και μεγάλη περιουσία. Καταστράφηκε από πυρκαγιά τον Αύγουστο του 1887. Γύρω από το μοναστήρι έγινε η πρώτη οίκηση των κατοίκων της παλιάς Ζαγοράς που είχε ονομαστεί Σωτήρα Ζαγορά. Με τον καιρό προστέθηκαν και οι συνοικίες του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Κυριακής και της Αγίας Παρασκευής. Μετά τον 18ο αιώνα ονομάστηκε Ζαγορά. Μέχρι και σήμερα όμως σώζονται σφραγίδες με τη διπλή της ονομασία.
Νέα Ζαγορά:
Από τα τέλη του 16ου αιώνα αρχίζει η ανάπτυξη της Ζαγοράς με γρήγορους ρυθμούς. Ένας από τους λόγους που συντέλεσαν στην ανάπτυξη του χωριού ήταν τα πολλά προνόμια που παραχωρήθηκαν στην περιοχή από τον σουλτάνο Μεχμέτ Δ. Από την αρχή του αιώνα η γεωργία και το εμπόριο ακμάζουν. Την ίδια αύξουσα πορεία ακολουθεί και η παραγωγή του μεταξιού. Γίνεται περιζήτητο στις ευρωπαϊκές αγορές και συναγωνίζεται την ποιότητα του μεταξιού της Γαλλίας. Για να γίνεται πιο εύκολα το εμπόριο, οι Ζαγοριανοί κατάφεραν να αποκτήσουν αξιόλογο εμπορικό στόλο. Ταυτόχρονα, διατηρούσαν υποκαταστήματα και αντιπροσώπους σε όλα τα εμπορικά κέντρα της περιοχής.
Επί τουρκοκρατίας :
Επί τουρκοκρατίας, στη Ζαγορά υπήρχαν και λειτουργούσαν δύο σχολεία:
- Το πρώτο λειτουργούσε σε κελιά του μοναστηριού του Σωτήρος και εκεί διδασκόταν τα πρώτα γράμματα.
- Το δεύτερο, ονομάστηκε Ελληνομουσείο ( ή Σχολείο Ρήγα Φεραίου). Ιδρύθηκε το 1702, στο μοναστήρι του Αγίου Προδρόμου. Με τη βοήθεια του πατριάρχη Καλλίνικου και πολλών εύπορων Ζαγοριανών, ανοικοδομήθηκε και λειτούργησε ως οικοτροφείο. Με τη φροντίδα του πατριάρχη αλλά και δωρεών του Ιωάννου Πρίγκου, πλουτίστηκε με πολλά σπάνια και αξιόλογα βιβλία. Με τον τρόπο αυτό, τέθηκαν οι βάσεις της βιβλιοθήκης της Ζαγοράς.
Σύγχρονη εποχή:
Η σημερινή Ζαγορά, δεν έχει την αίγλη εκείνης της εποχής, αποτελεί όμως έναν από τους πιο όμορφους και αξιόλογους προορισμούς. Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται από τα πολλά χρώματα από τις γαρδένιες και τις ορτανσίες που υπάρχουν σε κάθε σπίτι. Τα σπίτια (νέα και παλιά) είναι όλα χτισμένα με παραδοσιακό ρυθμό. Κυρίαρχο στοιχείο των σπιτιών, είναι οι στέγες που φτιάχνονται με πλάκες. Φτάνοντας στη κεντρική πλατεία (ή Πλατείας Αγίου Γεωργίου), ακριβώς στο κέντρο, ζει ένας υπεραιωνόβιος πλάτανος που με το γιγάντιο κορμό του, δίνει το “γεωγραφικό” στίγμα του. Γύρω του, παραδοσιακά καφενεδάκια βγάζουν τραπέζια για να ξεκουραστεί ο επισκέπτης και να απολαύσει τον καφέ ή ρόφημα του στη σκιά του πλάτανου. Το βράδυ, τα μπαράκια μας κρατούν συντροφιά περιμένοντας το υπερθέαμα της ανατολής.
Συνεταιρισμοί Ζαγοράς:
- Μέχρι και σήμερα, οι κάτοικοι της Ζαγοράς ασχολούνται με την γεωργία. Σημαντική παραγωγή αποτελούν τα μήλα και τα φιρίκια. Η διακίνηση γίνεται από τον συνεταιρισμό της Ζαγοράς (Ζαγορίν) που ιδρύθηκε το 1916 από 199 Ζαγοριανούς. Το 1996 έρχεται η αναγνώριση της ποιότητας τους με την ετικέτα “Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης” (από την Ευρωπαϊκή Ένωση) και έτσι, τα μήλα Ζαγορίν ταξιδεύουν σε όλον τον κόσμο.
- Ένας εξίσου σημαντικός συνεταιρισμός είναι ο γυναικείος αγροτουριστικός συνεταιρισμός Ζαγοράς. Ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1993 από 50 γυναίκες που ήθελαν αξιοποιήσουν τις παραδόσεις και να προσφέρουν γνήσια προϊόντα. Το κατάστημα βρίσκεται στη κεντρική πλατεία του χωριού στον Αη-Γιώργη. Στο “Καφεγλυκοπωλείο” μπορείτε να δοκιμάσετε μια μεγάλη ποικιλία από σπιτικά λικέρ, γλυκά κουταλιού, μέλι, μαρμελάδες, παραδοσιακά γλυκά ταψιού, σπιτικούς μεζέδες που συνοδεύουν το ντόπιο τσίπουρο.
Η Ζαγορά είναι ιδανική για όσους αγαπούν το παραδοσιακό χρώμα, τη φύση, την ιστορία, τους ήρεμους ρυθμούς και περιπάτους. Φυσικά, δεν θα δεις πουθενά μαγαζάκια με σουβενίρ και τοπικά προϊόντα με φανταχτερές βιτρίνες.Ίσως και αυτοί οι λόγοι σε κάνουν να αγαπάς αυτό το χωριό. Αν και είναι διάσημος πια τουριστικός προορισμός, δεν έγινε τουριστοκεντρικός τόπος.
