Το όρος Σινά γνωστό και ως Τζεμπέλ Μούσα (βουνό του Μωυσή) είναι ένα ιστορικό και θρησκευτικό μνημείο που βρίσκεται στο νότιο τμήμα της χερσονήσου του Σινά, στην Αίγυπτο. Η παράδοση της Ιουδαϊκής, Χριστιανικής και Ισλαμικής πίστης το ταυτίζει με τον ιερό τόπο όπου ο Μωυσής έλαβε τις Δέκα Εντολές από τον Θεό, γεγονός που του προδίδει τεράστια πνευματική σημασία. Στους πρόποδες του βουνού βρίσκεται η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, από τα παλαιότερα εν λειτουργεία χριστιανικά μοναστήρια, που προστατεύεται από την UNESCO και φιλοξενεί σπουδαία χειρόγραφα και εικόνες. Το βουνό, με υψόμετρο 2.285 μέτρα, αποτελεί τόπο προσκυνήματος και πνευματικής περισυλλογής για χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, οι οποίοι συχνά ανηφορίζουν νύχτα, ώστε να αντικρίσουν την ανατολή του ήλιου από την κορυφή του. Παράλληλα, η φυσική του ομορφιά και η ερημική του γαλήνη το καθιστούν μοναδικό σύμβολο πίστης, ιστορίας και πολιτισμού.
Η νομική και θρησκευτική ιδιοκτησία
Πρόσφατα, αιγυπτιακό δικαστήριο αποφάσισε ότι η ιδιοκτησία του Μοναστηριού της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά περνάει στο αιγυπτιακό Δημόσιο, ενώ η μοναστική κοινότητα διατηρεί το δικαίωμα χρήσης και συνέχισης της θρησκευτικής ζωής. Η απόφαση αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, κυρίως από την Ορθόδοξη Εκκλησία και την Ελλάδα, που θεωρούν ότι αλλοιώνεται το ιστορικά κατοχυρωμένο καθεστώς 15 αιώνων. Η Αίγυπτος, μέσω της κυβέρνησης και της προεδρίας, διευκρίνισε ότι η πνευματική και θρησκευτική σημασία του μοναστηριού παραμένει απόλυτα σεβαστή, επιμένοντας ότι η αλλαγή αφορά μόνο το νομικό ιδιοκτησιακό πλαίσιο. Παράλληλα, Ελλάδα και Αίγυπτος συμφώνησαν σε συνέχιση διαπραγματεύσεων ώστε να διασφαλιστεί η προστασία του ιστορικού και θρησκευτικού χαρακτήρα του χώρου, με σεβασμό στη διεθνή του αξία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εκκλησιών και η UNESCO έχουν εκφράσει ανησυχίες, ζητώντας σαφή δέσμευση για τη διατήρηση των προνομίων του μοναστηριού και την απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας του.
Όρος Σινά: Πολιτική και θρησκεία στην ίδια εξίσωση
Η μεταβίβαση της ιδιοκτησίας του Μοναστηριού της Αγίας Αικατερίνης στο αιγυπτιακό Δημόσιο έχει προκαλέσει εντάσεις που ξεπερνούν τα θρησκευτικά όρια και αγγίζουν την πολιτική σφαίρα. Από τη μια πλευρά, η Ορθόδοξη Εκκλησία και η Ελλάδα ανησυχούν όι η αλλαγή αυτή υπονομεύει το ιστορικό και νομικό καθεστώς του μοναστηριού, το οποίο για περισσότερους από δεκαπέντε αιώνες λειτουργούσε με ιδιαίτερα προνόμια και διεθνή αναγνώριση. Από την άλλη, η αιγυπτιακή κυβέρνηση τονίζει ότι δεν αλλάζει ο θρησκευτικός ρόλος ή η λειτουργία του, αλλά μόνο η επίσημη κυριότητα, γεγονός που θεωρείται εσωτερική υπόθεση του κράτους. Η υπόθεση αυτή έχει αποκτήσει διπλωματική διάσταση, καθώς η Ελλάδα ζητά εγγυήσεις για τη διατήρηση των δικαιωμάτων της μοναστικής κοινότητας, ενώ διεθνείς οργανισμοί καλούν σε διασφάλιση του status quo. Έτσι το ζήτημα συνδέεται στενά με την πολιτική καθώς αφορά διεθνείς σχέσεις, εθνική κυριαρχία και θρησκευτική διπλωματία.
Είναι πράγματι η θρησκεία το υποκείμενο;
Η πρόσφατη δικαστική απόφαση που μεταβίβασε την κυριότητα του Μοναστηριού της Αγίας Αικατερίνης στο αιγυπτιακό Δημόσιο υποδηλώνει πολλά για τον ελληνικό πολιτισμό κα τη βαθιά διασύνδεσή του με την Ορθοδοξία και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Το μοναστήρι, ως ελληνικό ορθόδοξο κέντρο με αδιάλειπτη παρουσία επί 15 αιώνες, αποτελεί ζωντανό σύμβολο της ελληνικής πνευματικότητας, της βυζαντινής παράδοσης και της συμβολής του ελληνισμού στη διαμόρφωση του χριστιανικού πολιτισμού. Η αναφορά μάλιστα, σύμφωνα με τις συζητήσεις στο αιγυπτιακό δικαστήριο ότι ακόμη και ο Προφήτης Μωάμεθ είχε ζητήσει να προστατευθεί το μοναστήρι, αναδεικνύει πως η σημασία του υπερβαίνει τα όρια μιας θρησκείας και αγγίζει την πανανθρώπινη αξία της ειρήνης και του σεβασμού. Έτσι, είτε εξετάζεται από τη σκοπιά της πίστης είτε από την οπτική της πολιτιστικής κληρονομιάς, η θρησκεία εξακολουθεί να έχει σημασία, όχι μόνο ως δόγμα αλλά ως στοιχείο ταυτότητας, ιστορικής συνέχειας και διαπολιτισμικού διαλόγου.
Πηγές:
Αντωνίου, Δ. (2025). New legislation will grant legal status to Mt Sinai monastery. Ανακτήθηκε από: https://www.ekathimerini.com/politics/foreign-policy/1276413/new-legislation-will-grant-legal-status-to-mt-sinai-monastery (τελευταία προβολή: 06.09.2025)
Egypt, Greece agree to protect status of Mount Sinai monastery, after court ruling. (2025). Reuters. Ανακτήθηκε από: https://www.reuters.com/world/middle-east/egypt-greece-agree-protect-status-mount-sinai-monastery-after-court-ruling-2025-06-05/ (τελευταία προβολή 06.09.2025)
