2025: Αναστοχασμός της πραγματικής ευτυχίας
Αρχές του 2025 και είμαι σίγουρη ότι όλοι έχουμε κάνει τον απολογισμό της χρονιάς που πέρασε και τη στοχοθεσία για τη χρονιά μπροστά μας. Τι θα λέγατε να επανακαθορίζαμε την ευτυχία, βρίσκοντας τη ροή μας, μεταμορφώνοντας την ενίοτε χωρίς νόημα και προσανατολισμό ζωή μας σε μια ζωή με πληρότητα και ευτυχία; Το κλασσικό έργο του Μιχαϊ Τσικζεντμιχαϊ «Ροή» μας προτείνει τρόπους να επιστέψουμε σε κατάσταση ευτυχίας που είναι και η εκ γενετής μας εργοστασιακή ρύθμιση.
Ο ακαδημαϊκός Μιχαϊ Τσικζεντμιχαϊ διατείνεται ότι η ευτυχία δεν εξαρτάται από εξωγενείς παράγοντες αλλά από τον τρόπο που τους ερμηνεύουμε. Οι άνθρωποι που καταφέρνουν να ελέγχουν την ενδογενή εμπειρία τους μπορούν να καθορίσουν την ποιότητα της ζωής τους, φτάνοντας έτσι πάρα πολύ κοντά σε αυτό που θα αποκαλούσαμε ευτυχία. Σε στιγμές ή περιόδους που όντως νιώθουμε έτσι, η αίσθηση αυτή γίνεται ένα από τα ορόσημα της μνήμης για το πώς θα πρέπει να είναι η ζωή (μας). Ανατρέχοντας σε προηγούμενο άρθρο για ένα βιβλίο του Gabor Mate, ο όρος βιοψυχοκοινωνικός» (biopsychosocial) βρίσκει και εδώ τη θέση του…
Βέλτιστη εμπειρία, ροή
Αυτή είναι η « βέλτιστη εμπειρία» (optimal experience), κατά την οποία το σώμα και το μυαλό κάνουν τη δική τους υπέρβαση και ξεπερνούν τα όρια σε μία προσπάθεια να πετύχουν κάτι το διαφορετικό, που να αξίζει, όμως, τον κόπο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των επιζώντων των στρατοπέδων συγκέντρωσης, που μπορούσαν μέσα στις απάνθρωπες συνθήκες κράτησής τους να ανακαλέσουν στη μνήμη τους το τιτίβισμα ενός πουλιού, ή την επίγευση της κοινωνικότητας μέσα από το μοίρασμα ενός ξεροκόμματου, κάτι που βίωναν ως επιφοίτηση. Συνεπώς, η βέλτιστη εμπειρία δεν είναι απαραιτήτως κάτι ευχάριστο. Το να έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας δεν είναι ποτέ εύκολο, όμως οι βέλτιστες εμπειρίες λειτουργούν αθροιστικά και συντελούν σε μια αίσθηση συμμετοχής στον καθορισμό του ποιοτικού περιεχομένου της ζωής μας. Αν αυτή η ροή δεν είναι ευτυχία, τότε τι άλλο θα μπορούσε να είναι;
Όλα τα παραπάνω ερωτήματα απαντώνται στο βιβλίο και προτείνονται μέθοδοι για την επίτευξη της βέλτιστης εμπειρίας δηλαδή της ροής. Τίποτα δε μας χαρίζεται σε αυτή τη ζωή. Αντίθετα με ό,τι πιστεύουν πολλοί, η ευτυχία δεν είναι μια κατάσταση πλήρους ευδαιμονίας όπου κυριαρχεί η απόλαυση και η ευχαρίστηση. Σαφώς και χρειάζονται όλα αλλά με μέτρο. Η βέλτιστη ροή βρίσκεται στον αγώνα, στην πάλη να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας και να δοκιμάσουμε τις αντοχές μας. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι μόνο τα δύσκολα οδηγούν στη ροή: το παράδοξο είναι ότι η προετοιμασία για τη ροή ξεκινάει από τα απλά και καθημερινά, από το να είμαστε προσηλωμένοι στους πιο μικρούς στόχους, να είμαστε σε αυτό που λέει ο Carl Rogers στο «εδώ και τώρα».
Ψυχολογία της ροής
Αν λοιπόν σκέφτεστε να μετατρέψετε τη δική σας ροή σε βέλτιστη ροή, δεν έχετε παρά να διαβάσετε αυτό το βιβλίο. Δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη γνώση ή εξειδίκευση. Το μόνο που χρειάζεται είναι η ενσυνειδητότητα με την οποία θα αντιμετωπίζετε τις προκλήσεις. Επανακαθορίζοντας την ευτυχία, θα έχετε τη βιωματική εμπειρία της μετάβασης από μία κατάσταση ανούσιας απόλαυσης σε ουσιαστική ευημερία. Δεν είναι μόνο η Ροή του Μιχαϊ Τσικζεντμιχαϊ, είναι η ροή των σκέψεων, η ροή των συναισθημάτων, η ροή των βιωμάτων…
Καλή χρονιά, εύχομαι να ξαναγυρίσουμε στην εργοστασιακή ρύθμιση της πραγματικής ευτυχίας μέσα από τη βίωση πολλών βέλτιστων εμπειριών!
