Περσεφόνη. Κόρη της Δήμητρας και του Δία, σύζυγος του Άδη και βασίλισσα του…Άδη, του κάτω Κόσμου. Αυτά μας έρχονται στον νου στο άκουσμα του ονόματος, όπως και τον μύθο της εναλλαγής των εποχών λόγω της διαμονής της Περσεφόνης για μισό έτος στο πλάι Δήμητρας και το υπόλοιπο με τον Πλούτωνα.
Μια Περσεφόνη…αλλιώτικη
Κι όμως, μια άλλη ιστορία μας διηγείται η Rachel Smythe στο Lore Olympus. Εκεί, η Περσεφόνη σπουδάζει, συγκατοικεί με τη θεά Άρτεμη και ερωτεύεται τον Άδη, ο οποίος γίνεται και αφεντικό της. Μπερδευτήκατε; Τότε, ίσως, πρέπει να διαβάσετε webcomic στο Webtoon, καθώς μιλάμε για μια ιστορία που μετράει σχεδόν τριακόσια εκατομμύρια προβολές.
Εκτός από την χαριτωμένη Περσεφόνη και το love story που εκτυλίσσεται με τον Άδη, μας παρουσιάζονται και άνδρες με τοξικούς χαρακτήρες. Κάποιες συμπεριφορές τις αναγνωρίζουμε και στη καθημερινότητά μας, ιδίως οι γυναίκες. Άλλες πάλι ελπίζω καμιά σας να μη συναντήσει. Πρόκειται για άνδρες που προκαλούν κακό, είτε σωματικά είτε ψυχικά. Ας δούμε έναν έναν αυτούς τους αδαμάντινους χαρακτήρες!
Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός
Η ανδρική τοξικότητα πρέπει να την αναζητήσουμε στον πατέρα όλων. Στον μεγαλύτερο τύραννο που γνώρισε η ανθρωπότητα και δεν είναι άλλος από τον Κρόνο. Λόγω της πρόβλεψης ότι τα παιδιά του θα είναι και η καταστροφή του, αποφάσισε να τα καταπίνει αμάσητα. Κρατήστε την τελευταία λέξη για αργότερα. Σύζυγός του, η Ρέα, με την οποία ίσως ήταν όντως ερωτευμένος κατά τον έγγαμο βίο τους, όμως, δεν ήθελε με τίποτα να της χαρίσει το παιδί που επιθυμούσε. Όταν γέννησε τον Άδη κατάφερε να τον δει να μεγαλώνει για πέντε χρόνια, να παίξει μαζί του, να τον αγκαλιάσει. Ίσως από αγάπη, ίσως από λύπηση ο Κρόνος της επέτρεψε μια βραχύβια μητρότητα.
Ήρθε, όμως, η ώρα το παιδί να πεθάνει! Όσο και να προσπάθησε να τον μεταπείσει, ο τύραννος δεν άλλαξε γνώμη. Της υπενθύμιζε ότι το παιδί θα φέρει την καταστροφή και των δύο, λες και η αγάπη της μάνας είναι τόσο ρηχή. Ενώ έβλεπε τη γυναίκα που αγαπούσε να κλαίει και να οδύρεται για το παιδί της, αυτός ανενόχλητος τον κατάπιε. Μάλιστα, βρισκόταν στο στομάχι του για 13 ολόκληρα χρόνια.
Και η τοξικότητα δεν τελειώνει εδώ
Γνωρίζοντας ότι τον άκουγε, του μιλούσε. Κι ο Άδης, μέσα στην ατελείωτη μοναξιά του, αποζητούσε αυτήν την επικοινωνία, ακόμη κι αν τον μισούσε. Αν και δεν μας αποκαλύπτει τι ακριβώς του έλεγε, το σίγουρο είναι ότι δεν του έλεγε ιστορίες να κοιμηθεί, ούτε λόγια αγάπης. Όταν κατάφερε πια να βγει από το στομάχι του πατέρα του, ο Κρόνος τον δάγκωσε κατά την έξοδο του. Διότι τα ψυχικά τραύματα που του προκάλεσε δεν ήταν αρκετά. Έκανε πολλά χρόνια να θεραπευτεί από τα σωματικά τραύματα, ίσως, γιατί τον τιμώρησε ο πατέρας του. Τα ψυχικά; Όχι, τα ψυχικά δεν τα ξεπέρασε ποτέ. Ο μόνος εφιάλτης του είναι ο Κρόνος και η οποιαδήποτε ομοιότητα μαζί του. Γιατί δυστυχώς, εξωτερικά η ομοιότητα είναι υπαρκτή, έτσι δεν μπορεί να ξεχάσει.
Και επειδή το μήλο δεν πέφτει μακρυά από τη μηλιά (Χρησιμοποιώ συχνά αυτήν τη φράση.)
Ο Δίας δε θα μπορούσε να λείπει από μια λίστα με τοξικούς χαρακτήρες. Αν μιλούσαμε αποκλειστικά με γνώμονα τη μυθολογία, τότε το νούμερο ένα θα ήταν οι επαναλαμβανόμενοι βιασμοί. Στο Lore Olympus, όμως, δεν έχουμε κάτι τέτοιο. Αλλά μιλάμε για τον ίδιο Δία που ενώ αγαπά τη γυναίκα του, δε σταματά να την απατά. Μια ερωμένη στη γη των ανθρώπων, και άλλη μία στο γραφείο του. Ένα κλασικό στερεότυπο επιχειρηματία που στην περίπτωσή μας ταιριάζει γάντι!
Πολλοί θα αναρωτηθούν αν είναι τόσο άσχημο να απατά κανείς.
«Ο άνδρας είναι πολυγαμικό ον» θα σπεύσουν να δηλώσουν πολλοί. Όταν έχεις στο πλευρό σου μια γυναίκα που την επέλεξες εσύ, τότε είναι χρέος σου να τη σέβεσαι, πόσο μάλλον όταν δεν της επιτρέπεις να έχει μια καλύτερη επιλογή. Διότι με το τέλος της τιτανομαχίας, η Ήρα και ο Άδης θα μπορούσαν να είναι μαζί, καθώς είχαν αναπτύξει μια τρυφερή σχέση. Ο Δίας, όμως, έτρεξε να κατοχυρώσει την επιλογή του.
Φυσικά, και η Ήρα απάτησε τον σύζυγό της με τον Άδη. Δεν αναιρεί κάνεις αυτήν την πράξη. Δεν είναι, όμως, λίγο δικαιολογημένη; Διότι δε βίωσε μόνο την υποτίμηση της ως σύζυγος με τις απιστίες του Δία, αλλά κυρίως ως οντότητα. Σε μια σχέση συζυγική, φιλική, ανθρώπινη εν γένει, πρέπει να μπορούμε να συζητάμε για τους προβληματισμούς μας, δίχως να φοβόμαστε μήπως μας ασκηθεί κριτική. Ειδικά, αν ο απέναντι είναι ο σύντροφος της ζωής μας. Όταν η Ήρα του μίλησε για τα οράματά της σχετικά με τον Απόλλωνα και την Περσεφόνη (θα τα διαβάσεις πιο κάτω, μη βιάζεσαι), τα υποτίμησε ως μια απλή διαίσθηση. Αυτό συνέφερε τον βασιλέα των θεών και των ανθρώπων. Γιατί, αν ο Απόλλων ήταν όντως ένοχος (είπαμε θα δεις παρακάτω τι έκανε) τότε ποιος άνθρωπος θα μπορούσε να εμπιστευτεί την κρίση των θεών, πόσο μάλλον εξαιτίας μιας θεάς που δεν την ξέρει ούτε η μάνα της.
Κακός ηγέτης;
Η ηγεσία του είναι αμφιβόλου ηθικής, καθώς δε διστάζει να τιμωρήσει όποιους δεν κάνουν αυτό που τους ζητά. Δεν καταλαβαίνει ότι οι πράξεις του είναι ανήθικες και ρίχνει το φταίξιμο στον περίγυρό του. Κάπως έτσι έριξε το φταίξιμο στην Αφροδίτη και τον γιο της για τις εξωσυζυγικές του σχέσεις. Βασικά, θα μπορούσαμε να πούμε ξεκάθαρα ότι ο Δίας δε δρα με το σωστό κεφάλι. Είναι η φράση κλειδί για να καταλάβουμε τόσο το Lore Olympus, όσο και τη μυθολογία γενικότερα. Μάλιστα, όταν αποφάσισε να τιμωρηθεί βαρύτατα ο Έρως για μαζικούς φόνους ανθρώπων, τα γλυκά μάτια της Αφροδίτης τον έκαναν να αλλάξει γνώμη. Σημειωτέον, η Αφροδίτη είναι η σύντροφος του γιου του, Άρη, και ο Έρως είναι ο εγγονός του. Η ηθική δεν είναι το δυνατό του σημείο.
Η κακή ηγεσία, ίσως, προέρχεται και από έλλειψη εμπιστοσύνης στα δικά του προσόντα. Φοβάται ότι οι γύρω του τον υποτιμούν ως βασιλιά για αυτό αποφασίζει τη δίωξη της Περσεφόνης. Το κάνει χωρίς να ρωτήσει τα αδέρφια του, ως τριαρχία που διαφημίζεται ότι είναι. Όπως και σε πολλές δημοκρατικές χώρες, όπου ίσως τελικά κυβερνά ένας μόνος.
Στο βάθος του τούνελ έρχεται το φως
Όσο βαριά και να τον κρίνουμε, η αλήθεια είναι ότι ο Δίας έχει και τα καλά του. Παραδέχεται ότι αγαπά την Ήρα παρόλο που είναι κακός σύζυγος. Θα μου πείτε, αφού γνωρίζει ότι είναι κακός σύζυγος, γιατί δεν κάνει κάτι; Πολλές φορές το να αντιληφθούμε ότι είμαστε ακατάλληλοι δε σημαίνει ότι έχουμε και το θάρρος να αναλάβουμε το βάρος των ευθυνών. Μένουμε στην επιφάνεια της κατάστασης, μέχρι να μας ταρακουνήσει κάποιος ή κάτι.
Από τον κακό, στον χειρότερο… και τελικά στον χείριστο
Ο τελευταίος μας διαγωνιζόμενος είναι ο κουλ τύπος που γνωρίζει ότι είναι ωραίος και όλοι τον συμπαθούν. Ακόμη κι αν αυτό δεν ισχύει. Αυτός που θεωρεί ότι αν θέλει μια κοπέλα, τότε πρέπει να γίνει δική του. Ακόμη κι αν η ίδια δεν το θέλει. Αυτός που βιάζει και δεν το καταλαβαίνει. Ακόμη κι αν η κοπέλα μπροστά του, του εκφράζει το μίσος της με όλο της το είναι. Αυτός είναι ο Απόλλωνας.
Ο Φοίβος Απόλλων είναι ο Θεός του Ήλιου, της μουσικής και της Ιατρικής. Ανήκει στο high class των θεών του Ολύμπου, λίγο πιο κάτω από τους Έξι Ολύμπιους (6 Traitors Dynasty). Όταν γνωρίζει την Περσεφόνη προσπαθεί να την κατακτήσει, ενώ ταυτόχρονα κοροϊδεύει και σαμποτάρει την όποια σχέση της με τον Άδη. Όσο αντιστέκεται, τόσο περισσότερο προσπαθεί να την πείσει για τον καλό του χαρακτήρα. Η δουλειά και η πίεση προκαλούν νεύρα και δε δείχνει τα χαρίσματά του. Αυτή είναι η δικαιολογία του για να τον συμπαθήσει. Σας θυμίζει κάτι; Έναν γνωστό σας; Πρώην;
Το βράδυ που άλλαξαν τα πάντα
Σας έχει πει ποτέ η μητέρα σας ότι μπορείτε να μπαίνετε στο δωμάτιο οποιουδήποτε όσο κοιμάται; δίχως να χτυπήσετε; Ο Απόλλων μας δεν το ξέρει καθώς φαίνεται. Γιατί τόλμησε και μπήκε στον χώρο μιας κοπέλας χωρίς να τη ρωτήσει. Όσο η ίδια βρισκόταν στην αγκαλιά του Μορφέα, με παρέα τα όνειρα. Χώθηκε σε αυτά τα όνειρα και τα κατέστρεψε.
Πράξη που καταστρέφει όνειρα και ζωές
Φυσικά αυτή τον προκάλεσε. Φυσικά και τον ήθελε κολασμένα. Ποια είναι άλλωστε η δεσποινίς Περσεφόνη για να μη θέλει έναν Ολύμπιο θεό; Αυτά όλα είναι σκέψεις ενός τοξικού ανθρώπου, είτε είναι θεός, ημίθεος ή θνητός. Η πραγματικότητα βρίσκεται στην αβεβαιότητα μιας μικρής κοπέλας που δεν είχε ιδέα για το τι συνέβαινε γύρω της, όχι μόνο τη στιγμή που ο Απόλλων ήρθε στο κρεβάτι της.
Η Περσεφόνη είναι μια δεκαεννιάχρονη κοπέλα που ζούσε στον γυάλινο κόσμο που έφτιαξε η μητέρα της. Οι αποφάσεις για τη ζωή της παίρνονταν από τη Δήμητρα, ο περίγυρός της ήταν επιλογές της μάνας της. Μέσα στη ζάλη του ύπνου, οι πιέσεις του θεού για να τη ρίξει στο κρεβάτι ήταν τόσο περίτεχνες που σκέφτηκε ότι ναι, ίσως αυτό ήταν η ευκαιρία της να αποφασίσει για τη ζωή της. Χωρίς βεβαιότητα.
Α ναι! Μιλάμε για βιασμό.
Ας μη μιλάμε με γρίφους, με πλάγιες λέξεις. ΒΙΑΣΜΟΣ. Όταν ο άνθρωπος που έχεις στο πλάι σου δε σου δίνει την συγκατάθεσή του, τη νηφάλια και απόλυτη συγκατάθεσή του, και μάλιστα προσπαθείς να την αρπάξεις με δόλιους τρόπους, τότε συγχαρητήρια! Προκρίθηκες σε βιαστής! Αν βγάλεις και φωτογραφίες ως τρόπαιο, και γιατί όχι σαν απειλητικό υλικό τότε είσαι πονηρούλης. Και βιαστής.
Η Περσεφόνη δεν έφταιγε. Ούτε η Ελένη έφταιγε. Ούτε η Γκάμπριελ. Ούτε η Τζέιν. Καμιά γυναίκα δε φταίει για τον βιασμό. Ο μόνος τρόπος που μια γυναίκα προκαλεί βιασμό είναι στην περίπτωση που αυτή βιάζει. Γιατί όντως, αν και σε πολύ μικρότερο ποσοστό, βιάζουν και οι γυναίκες. Δεν είναι αστείο, δεν είναι αδιάφορο. Ο βιασμός είναι βαρύτατη και καταδικαστέα πράξη, αλλά κυρίως απάνθρωπη.
Ο φίλος μας δε σταμάτησε να ενοχλεί την Περσεφόνη. Ήταν το κορίτσι του χωρίς φυσικά να χρειαστεί να τη ρωτήσει. Και θέλει να την κάνει γυναίκα του, χωρίς τη συγκατάθεσή της. Της έκλεψε την ηρεμία, τη χαρά, την αξιοπρέπεια. Αρνείται να καταλάβει ότι τη βίασε, ότι υπάρχει έστω η ελάχιστη πιθανότητα να τον μισεί. Όταν με δάκρυα στα μάτια του δηλώνει ανοιχτά πως τον φοβάται, πώς δεν τον θέλει κοντά της, ο Απόλλων είναι σίγουρος ότι αυτά είναι λόγια του Άδη. Αποκλείει το γεγονός ότι η Περσεφόνη όντως τον μισεί για αυτό που της έκανε, άλλωστε τι συνέβη; Έκανε σεξ μαζί της, τίποτα σπουδαίο. Ο βιασμός δεν είναι σπουδαίος για τον Απόλλωνα.
Είναι μόνο οι άνδρες τοξικοί;
Για να μη με κατηγορήσει κάποιος για μονομερή κατηγορία, και ως σωστή φεμινίστρια, θα πρέπει να αναφερθώ στις βασικότερες τοξικές γυναίκες της ιστορίας μας. Θα σταθώ σε δύο μόνον, παρότι υπάρχουν κι άλλες με μικρότερη παρουσία στη ροή των γεγονότων.
Δήμητρα, θεά της γεωργίας
Η υπερπροστατευτική μητέρα της Περσεφόνης που μετά από πιέσεις αποφάσισε να ελευθερώσει την κόρη της από την στενή της παρακολούθηση και να της επιτρέψει να ανοίξει τα φτερά της. Κάποτε ένας καθηγητής μου είχε πει ότι η μητρική αγάπη είναι η πιο αλτρουιστική εγωιστική αγάπη, ίσως και η μοναδική. Η μητέρα αγαπά το παιδί της με όλο της το είναι, δίχως να περιμένει αντάλλαγμα. Όμως κάποια στιγμή, ίσως να περιμένει.
Η Δήμητρα θέλει να έχει την Περσεφόνη υπό τον έλεγχό της. Αυτός ο έλεγχος αποτελεί τον χειρότερο εφιάλτη της Περσεφόνης. Η Δήμητρα δεν τον κάνει από κακία, μα από υπερβολική αγάπη. Ποια μάνα δε θέλει να προστατέψει το παιδί της από το κακό; Απλώς πηγαίνει στα άκρα, υποτιμώντας την ικανότητα της Περσεφόνης να έχει φωνή στη ζωή της.
Της αποκρύπτει γεγονότα για τη ζωή της. Δεν μπορεί να πάει πουθενά δίχως τις νύμφες, τις οποίες επέλεξε η Δήμητρα για να είναι στο πλευρό της. Τελικά, η τοξικότητα της Δήμητρας προκαλεί απίστευτη στεναχώρια στην Περσεφόνη, αβεβαιότητα για τις ικανότητες της όχι μόνο ως θεά αλλά και ως γυναίκα. Μάνα είναι μόνο μια, καλό θα ήταν όμως να επιτρέπουν οι μανάδες στα παιδιά να είναι κύριοι του εαυτού τους, κι ας κάνουν λάθη.
Μίνθη, η σύντροφος νύμφη
Τελευταία τοξική συμπεριφορά για σήμερα είναι μια γυναίκα που ίσως δεν έχετε ακούσει. Ονομάζεται Minthe και σαν προσωπικότητα συναντάται στη μυθολογία ως μια νύμφη που προσπάθησε να ξελογιάσει τον Άδη. Το αποτέλεσμα; Η Περσεφόνη την μεταμόρφωσε σε μέντα. Ήρεμη αντιμετώπιση. Στο Lore Olympus, η Μίνθη είναι σύντροφος του Άδη και γραμματέας του. Εδώ το μοτίβο του αφεντικού με τη γραμματέα δεν έχει ίδιο περιεχόμενο με το σύνηθες, μιας και ο Άδης όντως νοιάζεται για τη νύμφη.
Ενδιαφέρον ή εκμετάλλευση;
Η Μίνθη φαίνεται να χρησιμοποιεί τον άρχοντα του κάτω κόσμου για τα χρήματα. Τον στολίζει με διάφορα κοσμητικά επίθετα που δεν αρμόζουν σε μια σχέση και δε θα έπρεπε να λέγονται για μια προσωπικότητα. Γνωρίζει τα αδύναμα σημεία του και τα χρησιμοποιεί υπέρ της. Άλλωστε, ποια άλλη θα μπορούσε να είναι με τον τρομερό βασιλιά του Άδη; Καμιά γυναίκα δε θα ήθελε και του το υπενθυμίζει.
Κι όμως, σε πολλά σημεία διαφαίνεται ένα είδος ενδιαφέροντος να ξεπετά από μέσα της για αυτόν. Μπορεί να είναι η ρουτίνα, αν και ας μη γελιόμαστε- ο Άδης είναι ο μόνος άνθρωπος που της φέρεται ανθρώπινα. Πάντως, με έναν δικό της τρόπο ενδιαφέρεται. Αλλά δεν είναι αρκετό. Τα αρνητικά επισκιάζουν οποιαδήποτε θετικά βήματά της.
Η χειριστική που την χειρίζονται
Ο εχθρός της είναι ο εαυτός της. Αφήνει τη δήθεν φίλη της, Θέτιδα, να παίξει με τον εγκέφαλό της. Η Θέτις είναι μια ακόμη τοξική προσωπικότητα, η οποία δεν αντέχει στην σκέψη ότι η Μίνθη έχει ευκαιρία στην ευτυχία ενώ αυτή, ως ερωμένη του Δία, δεν έχει καμία ελπίδα. Και σαμποτάρει τη σχέση της φίλης της.
Η Μίνθη είναι και αυτή με τη σειρά της χειριστική με τον Άδη. Ρίχνει ένα δριμύ κατηγορώ στον σύντροφό της για οτιδήποτε στραβό συμβαίνει στη σχέση τους. Φτάνει στο σημείο να τον χαστουκίσει και να του επαληθεύσει τον χειρότερο του φόβο• ότι είναι ίδιος ο πατέρας του. Άλλωστε ποιος θα ήθελε να είναι με κάποιον που μοιάζει τόσο με τον σκληρό τύραννο; Είναι τυχερός που βρέθηκε στον δρόμο του η ίδια, αλλιώς θα περνούσε μηνός του την αιωνιότητα.
Στον χωρισμό δείχνει κάνεις τον πραγματικό του εαυτό
Ούτε στο τέλος της σχέσης μπόρεσε να κατανοήσει σε βάθος τα λάθη της. Του δηλώνει με βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσει αν είναι μαζί με την Περσεφόνη και θα την απογοητεύσει στο τέλος. Ένας άνθρωπος που δε γνωρίζει τι σημαίνει πραγματική αγάπη, όπως η Μίνθη, δεν μπορεί να κατανοήσει ότι ναι, στην πραγματική αγάπη θες το καλό του άλλου, ακόμη κι αν είναι μακρυά σου. Προτιμά να καταστρέψει τη σχέση του Άδη και της Περσεφόνης, με ύπουλα όπλα, δίχως να σκεφτεί την ευτυχία του πρώην συντρόφου της.
Εν τέλει, ποιος άνθρωπος δεν είναι τοξικός;
Ωραία ερώτηση, δε νομίζετε; Μήπως έχουμε γύρω μας τοξικούς ανθρώπους δίχως να το αντιλαμβανόμαστε; Το σίγουρο είναι ότι υγιής είναι ο χαρακτήρας που ζητά συγγνώμη όταν σφάλλει, χωρίς περιστροφές και πλάγιες επιθέσεις. Που θέλει οι γύρω του να είναι ελεύθεροι αν κάνουν επιλογές για τη ζωή τους και να στέκεται στο πλάι τους ως συνοδοιπόρος. Που εκτιμά τον άνθρωπο που επέλεξε και του το δείχνει. Και που καταλαβαίνει ότι το όχι σημαίνει όχι! Μόνο το ναι σημαίνει ναι.
Ας μη φοβόμαστε να απορρίψουμε την τοξικότητα από τη ζωή μας. Η ζωή είναι τόσο μικρή για ανακύκλωση αρνητικής ενέργειας και σκέψης. Ας βάλουμε στο κέντρο της ζωής μας το καλό μας, την υγεία μας, τα όνειρα μας. Και εις άλλα με υγεία.
Η Γραμμή SOS 15900 δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύματα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άμεσα µε έναν φορέα αντιμετώπισης της έµφυλης βίας. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 µέρες τον χρόνο. Δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών µέσω e-mail: sos15900@isotita.gr
