Στην εποχή του Μεσοπολέμου και της ποτοαπαγόρευσης στην Αμερική, διαδραματίζεται ένα απ’ τα σπουδαιότερα έργα της κλασικής λογοτεχνίας. Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1925. Οι κριτικές ήταν μάλλον ανάμεικτες, καθώς χαρακτηρίστηκε “ένα υπερτιμημένο ανέκδοτο” από ορισμένους, ενώ ο Σκοτ Φιτζέραλντ όταν το έγραφε είχε τρομερές φιλοδοξίες για το δημιούργημα του. Η πραγματικότητα ακολούθησε τη δική της συνηθισμένη πορεία, όπως συμβαίνει σε οτιδήποτε κλασικό. Η αναγνώριση ήρθε αρκετά μετά, καθιστώντας τον Κύριο Γκάτσμπυ ως μία απ’ τις πιο ρομαντικές και παράλληλα σκληρές ιστορίες της Αμερικάνικης κοινωνιοπάθειας.
Στη λάμψη και στα ποικιλόχρωμα φώτα της Νέας Υόρκης, ο Νικ Κάραγουει έχει τη τιμή να γνωρίσει τον πιο μυστηριώδη άνδρα που απασχολεί τον Τύπο με τα θρυλικά πάρτι και τον πολυτελέστατο τρόπο ζωής του. Πρόκειται για τον Τζέι Γκάτσμπυ, έναν εμφανίσιμο νεαρό που έχει το χάρισμα να τραβάει όλα τα βλέμματα πάνω του, δίχως ωστόσο κανένας να γνωρίζει το παρελθόν του, γεγονός που ενισχύει ακόμη περισσότερο τη μυστηριώδη φήμη γύρω από το όνομα του. Ο ζάμπλουτος επιχειρηματίας μοιάζει να είναι καλά χωμένος στη παρανομία και μια σειρά από εμμονές, όπως οι σπουδές του στην Οξφόρδη, φαίνεται να τον ακολουθούν σε κάθε του βήμα. Τι είναι όμως αυτό που τον στοίχειωσε στην υλοποίηση του Μεγάλου Αμερικάνικου Ονείρου; Για ποιό λόγο πάσχισε να φτάσει στη κορυφή με τρόπους θεμιτούς και αθέμιτους; Για όλα η απάντηση είναι ο Έρωτας! Ο πηγαίος, ο αληθινός, ο ανεκπλήρωτος, αυτός που ακούει στο όνομα Ντέιζι.
Η ΑΜΕΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΓΚΑΤΣΜΠΥ
Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ έχει τη τάση να διδάσκει σε κάθε σελίδα του, σε κάθε λέξη του αποφθέγματα για τη ζωή, μιας και ο συγγραφέας χρησιμοποίησε αρκετά βιογραφικά στοιχεία, βγαλμένα από την εποχή του τότε. “… Οι φτωχοί άνδρες δε παντρεύονται τη γυναίκα που θέλουν”. Η δεκαετία του 1920 υπήρξε σημείο κομβικό τόσο για το πολιτισμό και για τις τέχνες, όσο και για την οικονομία. Μια κοινωνιοπάθεια που πλανάται στον αέρα είναι ικανή να πλήξει κάθε κοινωνική τάξη, ιδίως όσους ξεκίνησαν από τα χαμηλά και έφτασαν στο σημείο όπου ο Γκάτσμπυ επιθυμούσε. Είναι ο λεγόμενος νεοπλουτισμός από τον οποίο η Ντέιζι έπεσε θύμα και εν τέλει εξελίχθηκε σε θύτη. Η λαχτάρα της και η ματαιοδοξία της για μια άνετη ζωή της στέρησε αγαθά απαραίτητα για την ευτυχία. Ο Φιντζέραλντ σκιαγράφησε το καλούπι του κακομαθημένου πλουσιοκόριτσου με το καλύτερο δυνατό τρόπο. Μια ανιαρή και εύθραυστη προσωπικότητα, αναγκασμένη να ζει κάτω από την επιρροή του πατριαρχικού συζύγου της, παραμερίζοντας και υποβαθμίζοντας την αληθινή αγάπη που ένας άλλος άντρας -κάποτε φτωχότερος- ήταν σε θέση να της δώσει απλόχερα. Ουσιαστικά, ο συγγραφέας ενώ υπερτονίζει ένα συναισθηματικό κόσμο ζηλευτό, γεμάτο χρώματα, αλκοόλ και πλούτη, απ’ την άλλη μέσα σε δευτερόλεπτα τον γκρεμίζει βομβαρδίζοντας τον με κενοδοξία και ψευδαισθήσεις. Αυτό ήταν άλλωστε το κόστος για το Μεγάλο Αμερικανκό Όνειρο.
ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΑ
Με ύφος τραχύ, μα συνάμα λυρικό και ποιητικό, ο συγγραφέας ορθώνει το ανάστημα του με ταλέντο που στη σημερινή εποχή σπανίζει. Εικόνες πλούσιες σε σχήματα λόγου, μεταφέρουν τον αναγνώστη ακριβώς στο χρονοδιάγραμμα που πρέπει, χωρίς ωστόσο να κουράζει και να δυσκολεύει την ανάγνωση με περιττές υπερβολές. Παρά τη τεχνική του αφηγητή που ακολουθεί ο δημιουργός, καταφέρνει να αποτυπώσει αυτά που θέλει με κάθε λεπτομέρεια και συνοχή στον λόγο. Εκκεντρικοί και αιχμηροί διάλογοι ακολουθούν τη ροή των γεγονότων προκαλώντας έτσι μια αμεσότητα με τον αναγνώστη, σαν μια φιλία εμπιστευτική που αντέχει στο πέρασμα των χρόνων.
Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ είναι ένα βιβλίο ύμνος στον απραγματοποίητο Έρωτα και σε μια ιδιόρρυθμη χλιδή, στον απόηχο της Τζαζ, που πέρασε και άφησε το στίγμα της ανεξίτηλο στην ανθρωπότητα. Πρόκειται για ένα έργο που δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη κανενός που αγαπά την κλασική λογοτεχνία και είναι λάτρης του Vintage.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
Fitzgerald, Scott, Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ, 2016, Αττική, Εκδόσεις Παπαδόπουλος για την ελληνική γλώσσα.
