Όλοι μας μαθαίνουμε με διαφορετικούς τρόπους. Ο συνδυασμός κειμένου και εικόνας ενισχύει την εκμάθηση. Το Ψυχολογία σε κόμικς το καταφέρνει με έναν ξεχωριστό τρόπο. Ο συγγραφέας είναι ο κύριος Danny Oppenheimer και είναι καθηγητής ψυχολογίας και κοινωνικών επιστημών και επιστημών αποφάσεων στο Carnegie Mellon University. Ο συν-συγγραφέας και ο εικονογράφος του βιβλίου είναι ο κύριος Grady Klein και είναι κομίστας, σκιτσογράφος, εικονογράφος και σχεδιαστής κινουμένων σχεδίων. Το βιβλίο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στης 5 Δεκεμβρίου το 2017 στην αγγλική γλώσσα από τις εκδόσεις W. W. Norton & Company με τίτλο Psychology: The comic book introduction. Τον Φεβρουάριο του 2019 το βιβλίο δημοσιεύθηκε στην ελληνική γλώσσα από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Την μετάφραση την ανέλαβε η κυρία Έρρικα Πάλλη ενώ την επιμέλεια την ανέλαβε η κυρία Μαρία Μπανούση. Το βιβλίο συνδυάζει κάποια εισαγωγικά σημεία της ευρύτερης ψυχολογίας και τις εικόνες κόμικ χαρίζοντας μας ένα ξεχωριστό αποτέλεσμα.
Μια σύνοψη του Ψυχολογία σε κόμικς
Το Ψυχολογία σε κόμικς παρουσιάζει μερικούς κλάδους της ψυχολογίας και εξηγεί περιληπτικά την ιστορία της και τις ρίζες τις ως ένα βαθμό. Επιπροσθέτως εστιάζει λίγο περισσότερο στην κοινωνία και την επίδραση της σε εμάς. Όπως μπορούμε να αντιληφθούμε από τον τίτλο του βιβλίου, τα κινούμενα σχέδια συνοδεύουν και συμπληρώνουν την παρουσίαση των θεμάτων της ψυχολογίας κατά την διάρκεια του βιβλίου. Στην εισαγωγή το βιβλίο εξηγεί πως προσπαθούμε να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας, τους άλλους αλλά και εμάς τους ίδιους. Η ψυχολογία μπορεί να μας βοηθήσει σε αυτήν την προσπάθεια. Συγκεκριμένα, το βιβλίο εξηγεί πως η ψυχολογία είναι η επιστήμη της συμπεριφοράς, του μυαλού και του σώματος. Το Ψυχολογία σε κόμικς χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο μέρος εστιάζει στην προσοχή, την αντίληψη, την μνήμη, την εκμάθηση και την σκέψη. Στο δεύτερο μέρος το βιβλίο παρουσιάζει την επίγνωση, το κίνητρο, τα συναίσθημα και το άγχος. Το τρίτο μέρος εστιάζει στην γλώσσα, την προσωπικότητα, την κοινωνική νοημοσύνη και στα στερεότυπα. Ο σκιτσογράφος προσπαθεί να παρουσιάσει τα θέματα, τις καταστάσεις, τα συναισθήματα, τα πειράματα και τις έρευνες με έναν κωμικό τρόπο μέσω των καρτούν που έχει δημιουργήσει. Κατά την άποψη μου το καταφέρνει και τα σκίτσα του χαρίζουν μια χαρούμενη νότα σε αρκετά σημεία του βιβλίου.
Η πρωτοποριακή παρουσίαση της ψυχολογίας στο Ψυχολογία σε κόμικς
Σε γενικές γραμμές υπάρχουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ψυχολογία στο Ψυχολογία σε κόμικς. Οι συγγραφείς πολύ έξυπνα χρησιμοποιούν πιο απλά παραδείγματα για να εξηγήσουν πως δουλεύει το μυαλό και οι αισθήσεις μας. Ένα παράδειγμα είναι το σκίτσο που υπάρχει στο πρώτο κεφάλαιο για την αντίληψη. Το σκίτσο δείχνει δύο φορέματα τα οποία παρόλο που διαθέτουν ίδιο χρώμα αλλά και ίδια απόχρωση μας φαίνονται διαφορετικά. Δηλαδή, το ένα μας φαίνεται πιο φωτεινό από το άλλο. Το βιβλίο συνοδεύει το σκίτσο με την επεξήγηση του φαινομένου. Ειδικότερα, αυτό συμβαίνει διότι για να αποφασίσουμε πόσο φωτεινό είναι ένα αντικείμενο το συγκρίνουμε με το φόντο. Αυτό επαναλαμβάνεται σε όλα τα κεφάλαια του βιβλίου, κάτι που έχει θετική επιρροή στον αναγνώστη.
Στην συνέχεια διευκρινίζει ότι το μυαλό μας για να σιγουρευτεί για κάτι χρησιμοποιεί τα συμφραζόμενα. Αυτό μπορούμε να το παρατηρήσουμε στην καθημερινότητα μας κατά την άποψη μου καθώς οι αισθήσεις μας κάποιες φορές μπορούν να μας οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Πιστεύω πως και ο κύριος Danny Oppenheimer αλλά και ο κύριος Grady Klein έχουν διαχειριστεί και τις οπτικές αλλά και τις λεκτικές πληροφορίες με έναν κατανοητό τρόπο.
Το βιβλίο διαθέτει σημαντικές πληροφορίες για την ψυχολογία
Μερικά ακόμη σημεία του βιβλίου που μου άρεσαν πολύ είναι η top-down επεξεργασία, η botton-up επεξεργασία και η κατηγοριοποίηση που έχει σχέση με τα στερεότυπα. Θα προσπαθήσω να συνοψίσω τις σημασίες των εννοιών της ψυχολογίας που ανέφερα αλλά σίγουρα το βιβλίο είναι πολύ πιο χρήσιμο, ευχάριστο και ευανάγνωστο. Η botom-up επεξεργασία είναι οι πληροφορίες που λαμβάνουμε από τις αισθήσεις μας ενώ η top-down είναι οι πληροφορίες που λαμβάνουμε από τις γνώσεις που διαθέτουμε από πριν.
Σε πολλά κεφάλαια του Ψυχολογία σε κόμικς τα καρτούν βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει ακόμη περισσότερο και πολύ καλύτερα τα στοιχεία της ψυχολογίας που υπάρχουν στο βιβλίο. Επιπλέον, από το βιβλίο ο αναγνώστης μαθαίνει πως η κατηγοριοποίηση εμφανίζεται ο εγκέφαλος μας βάζει σε κατηγορίες οτιδήποτε συναντάει με βάση τα κοινά χαρακτηριστικά τους. Και συνεπώς αυτό έχει άμεση σχέση με τα στερεότυπα. Μου έκαναν θετική εντύπωση οι απλές και κατανοητές επεξηγήσεις των ψυχολογικών όρων στο Ψυχολογία σε κόμικς. Τα σκίτσα που συνοδεύουν και συμπληρώνουν τους όρους βοηθούν στην ενίσχυση της αποστήθισης. Οι άνθρωποι που είτε έχουν άμεση σχέση με την ψυχολογία είτε επιθυμούν να αποκτήσουν ευρύτερες γνώσεις θα βρουν χρήσιμες πολλές από τις εικονικές αναπαραστάσεις αλλά και τις επεξηγήσεις.
Λίγα λόγια για τις έρευνες και τα πειράματα που αναφέρθηκαν στο βιβλίο
Το βιβλίο περιέχει επίσης μια σύντομη απλή ιστορική αναδρομή για μερικά από τα πειράματα και τις έρευνες. Δυστυχώς κάποια από αυτά τα πειράματα και κάποιες έρευνες θεωρούνται παλιές. Αυτό συμβαίνει γιατί επιστήμονες όταν θέλησαν να τις επαναλάβουν για να δουν εάν θα έχουν τα ίδια αποτελέσματα και ευρήματα δεν το κατάφεραν. Για να επαληθευτεί μια έρευνα πρέπει τα αποτελέσματα σε μια δεύτερη πανομοιότυπη έρευνα να είναι ίδια. Πιστεύω πως ο λόγος που υπάρχουν οι συγκεκριμένες έρευνες και τα συγκεκριμένα πειράματα στο βιβλίο είναι γιατί θεωρήθηκαν σημαντικά την εποχή που δημοσιεύθηκαν. Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές σε βιβλία, σε ντοκιμαντέρ, σε μαθήματα, σε άρθρα αλλά και σε μερικές επιστημονικές έρευνες γίνεται αναφορά σε έρευνες και πειράματα που έχουν καταρριφθεί. Η ψυχολογία αλλά και άλλοι επιστημονικοί κλάδοι προχωρούν με σχετικά γρήγορους ρυθμούς και υπάρχει περίπτωση ένας άνθρωπος να μην μάθει ότι μια έρευνα έχει καταρριφθεί. Γενικά οι άνθρωποι κάνουν αναφορά σε έρευνες για να εξηγήσουν καλύτερα έννοιες και θεωρίες, για να τις υποστηρίξουν και για να τους δώσουν μια υπόσταση. Προσωπικά έχω παρατηρήσει ότι αρκετές φορές γίνεται αναφορά σε γνωστές έρευνες που πλέον έχουν καταρριφθεί. Τις περισσότερες φορές αυτό συμβαίνει διότι μια έρευνα είναι πιο γνωστή από μια νέα έρευνα η οποία μπορεί να διαψεύδει ή να καταρρίπτει την παλιά. Τέλος, σύμφωνα με αυτό το άρθρο του Vox 15 έρευνες ενός επιστήμονα τροφίμων του κυρίου Brian Wansink απορρίφθηκαν. Μια έρευνα του έχει συμπεριληφθεί στο βιβλίο και είναι το πείραμα της σούπας και από όσο διάβασα δεν θεωρείται επιστημονικά ορθή. Φυσικά όσο η επιστήμη προχωράει γίνεται πιο σύνηθες ο έλεγχος και η προσπάθεια επαλήθευσης προηγούμενων ερευνών και πειραμάτων. Παρόλα αυτά σίγουρα δεν μπορούν όλοι οι ειδικοί να γνωρίζουν άμεσα τις εξελίξεις ενός τόσο ευρύ κλάδου.
Βέβαια το Ψυχολογία σε κόμικς δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα όπως στο σημείο που δεν δείχνει πόσο υποφέρουν τα ζώα κατά την διάρκεια των πειραμάτων. Πολλές φορές τα βιβλία ψυχολογίας δεν εξηγούν την άσχημη κατάσταση. Εν μέρη είναι αναμενόμενο διότι ο σκοπός του συγκεκριμένου βιβλίου δεν είναι να διαπραγματευτεί τα δικαιώματα των ζώων και να παρουσιάσει τις επικίνδυνες συνθήκες στις οποίες αναγκάζονται να βρίσκονται τα ζώα. Όμως καλό είναι όλοι μας να γνωρίζουμε πως υπάρχουν τρόποι τα ζώα να μην υποφέρουν από τις έρευνες και τα πειράματα. Έχουμε εξελιχθεί αρκετά ως κοινωνία και ως είδος. Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για αυτό το μείζον πρόβλημα. Για αυτό πιστεύω πως αφού όντως συμπεριλαμβάνει το βιβλίο πειράματα και έρευνες τα οποία χρησιμοποίησαν τα ζώα ως πειραματόζωα θα έπρεπε τουλάχιστον οι εικόνες να αντικατοπτρίζουν την θλιβερή πραγματικότητα. Τα ζώα υποφέρουν και πολλές φορές πεθαίνουν εξαιτίας των αισχρών συνθηκών που υπάρχουν κατά την διάρκεια των ερευνών και των πειραμάτων. Ο λόγος που δίνω έμφαση σε αυτό το ζήτημα είναι γιατί το βιβλίο σε αυτό το σημείο δείχνει μια διαφορετική εικόνα η οποία είναι λανθασμένη. Βεβαίως δεν θέλω να προσβάλω τους συγγραφείς, το βιβλίο, τον ψυχολογικό κλάδο, τους ερευνητές και τους επιστήμονες. Σίγουρα οι συγγραφείς ήθελαν να εστιάσουν στα ευρήματα των ερευνών και των πειραμάτων και σε μια απλή παρουσίαση κάποιων θεμάτων της ψυχολογίας. Όμως ευτυχώς η ανθρωπότητα εξελίσσεται και συνεπώς μπορούμε να παροτρύνουμε τον επιστημονικό κλάδο να εφαρμόσει ανώδυνες πρακτικές και βοηθήσει τα ζώα που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Η μεγάλη σημασία της ψυχολογίας στην ζωή μας
Εν κατακλείδι, το Ψυχολογία σε κόμικς είναι ένα πολύ ενδιαφέρον και πρωτότυπο βιβλίο. Πολλά από τα σκίτσα βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει περισσότερο τα θέματα που εμπεριέχονται στο βιβλίο διότι χαρίζουν παραστατικότητα. Κατά την γνώμη μου ακόμα και ένας αναγνώστης ο οποίος μπορεί να μην είναι τόσο οικείος με την ψυχολογία θα μπορέσει να μάθει από το βιβλίο και διευρύνει τις γνώσεις του. Η ψυχολογία έχει μεγάλη σημασία για εμάς, την ψυχική και την σωματική μας υγεία και για τις ζωές μας. Η επαφή μαζί της μπορεί να ωφελήσει σημαντικά ένα άτομο. Το Ψυχολογία σε κόμικς μπορεί να διασκεδάσει τον αναγνώστη και ταυτοχρόνως να του χαρίσει γνώση. Είναι φανερό πως είναι δύσκολο να συνδυαστούν η ψυχολογία και τα καρτούν. Όμως ο κύριος Danny Oppenheimer και ο κύριος Grady Klein το κατάφεραν και δημιούργησαν ένα πρωτοφανές και εξαιρετικό βιβλίο. Με την δουλειά τους οι αναγνώστες μπορούν να απολαύσουν την μοναδική εμπειρία αλλά και να ενημερωθούν περαιτέρω για την ψυχολογία και την ιστορία της, τον κόσμο, την κοινωνία και τους ίδιους.
Αγαπάω τα βιβλία, τον χορό, την φύση, την γυμναστική και την ψυχολογία. Η αρθρογραφία είναι ένας πολυ ενδιαφέρον κλάδος και κατά την γνώμη μου
μπορεί να μας επηρεάσει όλους θετικά. Πιστεύω ότι όλοι μας μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο κόσμο, εάν το προσπαθήσουμε.
