Ύμνος στη Γυναίκα! Ύμνος στη Θέληση Αυτής! Ένα μαγευτικό και συνάμα πικρό ταξίδι στη θέση και στα δικαιώματα των γυναικών του περασμένου αιώνα, αποτελεί το τελευταίο βιβλίο του βραβευμένου συγγραφέα Κώστα Κρομμύδα. Μέσα από το “Κι ως την άλλη μου ζωή θα σε λατρεύω” και την ιστορία της ορφανής Μενεξιάς – που πήρε το όνομά της από το χρώμα των ματιών της- , αναγνώστριες και αναγνώστες θα βρουν το δικό τους σημείο ταύτισης, την δική τους παρηγοριά, σιγοψυθιρίζοντας πάντα το αγαπημένο τους ρεμπέτικο…
Ίσως επειδή ήμουν γυναίκα…
Η Μενεξιά δεν έμαθε ποτέ την ακριβή ημερομηνία γέννησης της. Ήταν ένα παιδί, όπως και πολλά άλλα, που μεγάλωσαν στους τέσσερις τοίχους κάποιου ορφανοτροφείου της Αθήνας. Πεισματάρα και τολμηρή από μικρή, πρώτα έμαθε να τραγουδά κι έπειτα να μιλά. Έτσι έλεγαν οι γυναίκες που την μεγάλωσαν. Με το χάρισμα αυτό στο προσκεφάλι της, έμαθε επίσης να πορεύεται, να κοιμάται και να ονειρεύεται. Φαντάστηκε τον εαυτό της να τραγουδά δίπλα σε μεγάλα ονόματα, να την αποθεώνει ο κόσμος κι ο ντουνιάς. Χρησιμοποίησε το ταλέντο της για όπλο ακόμα και όταν το έσκασε στα 17 από την “φυλακή” της. Ο έξω κόσμος όμως τότε ήταν σκληρός, ειδικά για τις γυναίκες (όχι πως σήμερα δεν είναι). Ικέτεψε για βοήθεια, ερωτεύτηκε, θαμπώθηκε από την πολυτέλεια, πόνεσε, μάτωσε η ψυχή της, στερήθηκε. Ακόμα κι όταν της αφαίρεσαν τη φωνή και τον λόγο, εκείνη, κόντρα σε στερεότυπα και κλισέ, κατάφερε να ορθώσει το ανάστημα της και να πιάσει τη ζωή απ’ τα μαλλιά. Δε δίστασε να παραμερίσει ακόμα και τον ίδιο τον θάνατο και να τον εκδικηθεί στην πιο κατάλληλη στιγμή. Γιατί η Μενεξιά, δεν είδε ποτέ στον καθρέφτη της μια γυναίκα όπως την όριζαν τότε – το τρίπτυχο “Μάνα, σύζυγος, νοικοκυρά”-, αλλά έναν άνθρωπο έτοιμο να διεκδικήσει το δικαίωμα στο όνειρο, με κάθε κόστος.
“Δε ξέρω πόσο σπουδαία θα γίνω, αλλά θέλω να προσπαθήσω…”
Απ’ την πρώτη σελίδα, ένα συνονθύλευμα συναισθημάτων. Η απονιά της ορφάνιας, οι δύσκολες συνθήκες του ιδρύματος, αλλά κι εκείνοι, οι πρώτοι έρωτες της μιας ματιάς στέκονται ικανοί να συγκινήσουν. Τα δάκρυα βέβαια έρχονται στη συνέχεια. Και δεν είναι πάντα δάκρυα χαράς ή ανακούφισης. Η ζωή μες στη δεκαετία του ’60 σήμαινε φτώχεια, σήμαινε απελπισία πολλές φορές. Οι γυναίκες δίχως σύζυγο δεν είχαν μέλλον, δεν είχαν ελπίδα. Κι όμως, μέσα από την ιστορία της πρωταγωνίστριας του ο συγγραφέας τονίζει πως ο “Επιμένων νικά!”. Είτε άντρας, είτε γυναίκα! Το πείσμα και η θέληση για ζωή υπήρξαν τα σπουδαιότερα κίνητρα για τη Μενεξιά, και για την κάθε Μενεξιά που όχι μόνο τόλμησε να αναζητήσει τ’ όνειρο, αλλά κατάφερε να ανέβει στο βάθρο που επιθυμούσε.
…Άλλωστε, με τους κατάλληλους ανθρώπους δίπλα του, ο καθένας μπορεί να κάνει τα πάντα. Να κερδίσει ή να τα χάσει όλα!
Ιδιαίτερη σημασία και εντύπωση δημιουργεί ο τρόπος με τον οποίο ο κ. Κρομμύδας χειρίζεται τις ανθρώπινες σχέσεις. Η Μενεξιά λιμπίστηκε τον “απαγορευμένο καρπό” , τον γεύτηκε και το μετάνιωσε οικτρά. Ένας λάθος άνθρωπος, μόνο σε καταστροφικές επιλογές θα οδηγήσει και τους γύρω του. Από την άλλη, μια παρουσία ευγενική, με αγνές προθέσεις για την ίδια τη ζωή, θα απλώσει το χέρι της για το καλύτερο, τόσο για την ίδια όσο και για τον διπλανό της. Αξιοσημείωτο το γεγονός πως ο συγγραφέας επιλέγει να σκιαγραφήσει τους χαρακτήρες του, πλην την Μενεξιάς βέβαια, πάντα σε αλληλεπίδραση με άλλα πρόσωπα του βιβλίου, γεγονός που δίνει περισσότερο βάθος και θεατρικότητα στο συνολικό αποτέλεσμα.
“Λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω
Κι ως την άλλη μου ζωή θα σε λατρεύω…”
Είναι άραγε δυνατόν να διαβάζει κάποιος ένα βιβλίο και παράλληλα να τρέχουν μουσικές στ’ αφτιά του; Ή να νιώθει την ανάγκη να μουρμουρίζει ένα τραγουδάκι την ώρα της ανάγνωσης;
Κι όμως ναι! Είναι δυνατόν! Ένα επίσης υπέροχο και πρωτόγνωρο συναίσθημα για πολλούς αναγνώστες που δημιουργεί το “Κι ως την άλλη μου ζωή θα σε λατρεύω”. Εμπνευσμένο από τις ζωές μεγάλων γυναικών που ύμνησαν τη ρεμπέτικη μουσική, οι σελίδες του μιλούν κατευθείαν στη ψυχή. Τα μικρά μουσικά “διαλείμματα” και οι αναφορές στους δημιουργούς τους, γυρνάνε τον αναγνώστη στη μακρινή, μα συνάμα νοσταλγική εποχή που το ρεμπέτικο δεν ήταν μόνο ένα είδος μουσικής, μα ολόκληρος τρόπος ζωής. Μέσα από ήχους και μελωδίες που ζωντανεύουν στο χαρτί, περιγράφεται η Αθήνα μιας άλλης εποχής, αλλού κακόφημης, αλλού πλουσιοπάροχης, που σε κάθε γωνιά της ακούγεται κι ένα διαφορετικό άσμα, ανάλογα τη περίσταση, ανάλογα τις συνθήκες που επικρατούν.
Με πλούσια θεματολογία και συνήθειες που ο καθένας ελπίζει να αποτελούν παρελθόν, το “Κι ως την άλλη μου ζωή θα σε λατρεύω”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα διαβάζεται άνετα εν μία νυκτί. Η ανατροπή και η λεπτομέρεια, στοιχεία που κυριαρχούν στη βασική πλοκή, είναι ικανά να καθηλώσουν ακόμα και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη. Δεν είναι μόνο η θέση της Γυναίκας. Είναι ο έρωτας, το μίσος, ο πόνος, είναι η ανάγκη να γευτεί ο αναγνώστης μια άλλη εποχή. Κάτι που ο Κώστας Κρομμύδας καταφέρνει περίφημα…
