Συγγραφέας, μουσικός, περιστασιακά ηθοποιός και σκηνοθέτης αλλά και σεναριογράφος για μικρού ή και μεγαλύτερου μήκους ταινίες, ο Irvine Welsh είναι αναμφίβολα μια ξεχωριστή περίπτωση.
Γεννημένος το 1958 (ή το 1951 σύμφωνα με κάποια δημοτικά αρχεία) ο Σκωτσέζος, στην καταγωγή, συγγραφέας μεγάλωσε στην Ιρλανδία και έζησε όλη την ταραγμένη περίοδο των δεκαετιών του ’80 και του ’90, γεγονός που αποτυπώνεται στα βιβλία του. Φεύγοντας από την πατρική εστία στα δεκαέξι του χρόνια και μετά από διάφορες δουλειές του ποδαριού και περιστασιακές σπουδές καταλήγει στο Λονδίνο το 1978 ακολουθώντας το punk ρεύμα της εποχής. Εκεί, θα ξεκινήσει την μουσική του πορεία παίζοντας κιθάρα σε τοπικά punk συγκροτήματα αλλά παράλληλα θα μπλεχτεί και στη δίνη των ναρκωτικών.
Μετά από κάποιες συλλήψεις και φτάνοντας στην αρχή της τέταρτης δεκαετίας της ζωής του, ο Irvine Welsh θα αποφασίσει να αναθεωρήσει και να αλλάξει ρότα στην ζωή του. Ήδη, με το πρώτο του μυθιστόρημα το Trainspotting που δημοσιεύθηκε το 1993 κέρδισε μία θέση ανάμεσα στους πιο ελπιδοφόρους συγγραφείς της γενιάς του. Η μεταφορά του βιβλίου στους κινηματογράφους με την ομότιτλη ταινία το 1996 σε σκηνοθεσία του Danny Boyle εκτόξευσε την φήμη του και αφοσιώθηκε πλήρως στο γράψιμo.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που συναντά κανείς στα βιβλία του Irvine Welsh είναι η αμεσότητα των περιγραφών. Με γλώσσα τραχιά, βγαλμένη από την εποχή της acid house και της λεγόμενης «χημικής γενιάς» καταφέρνει να εγκλιματίσει τον αναγνώστη και να τον κάνει μέρος της υπόθεσης. Διαβάζοντας τα έργα του θα συναντήσει κανείς από διεφθαρμένους αστυνομικούς μέχρι ναρκομανείς ένα βήμα προτού την καταστροφή, αλλά με έναν μαγικό τρόπο οι ήρωες αυτοί δε τρομάζουν ούτε και δημιουργούν αποστροφή. Το αντίθετο, προσφέρουν μια δωρεάν περιήγηση στην Βρετανική χερσόνησο, ένα ταξίδι στις χαμένες δεκαετίας της Ιρλανδίας και της Αγγλίας που ακόμα και σήμερα ξαναμετρούν τις πληγές που άφησε πίσω της η χαμένη χημική γενιά της acid house.
Τα έργα του έχουν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Οξύ και περιλαμβάνουν τους παρακάτω τίτλους:
Ecstasy: τρεις ιστορίες χημικού έρωτα: αποτελείται από τρεις διαφορετικές ιστορίες ετερόκλητων χαρακτήρων ανάμεσα στους οποίους θα βρούμε μια συγγραφέα ερωτικών μυθιστορημάτων, μια νεαρή punk που γεννήθηκε χωρίς άκρα εξαιτίας της ουσίας Τεναζαδρίνη αλλά και ένα νεαρό εξαρτημένο από τις ουσίες που προσπαθεί να αλλάξει για χάρη της όμορφης και από διαφορετική κοινωνική τάξη κοπέλας του.
Διαφθορά: με ήρωα έναν αστυνομικό-πρότυπο για οποιαδήποτε b-movie, το μυθιστόρημα αυτό μας βάζει στο μυαλό του διεφθαρμένου αλλά και πλήρως αποτυχημένου συζύγου που δε καταφέρνει να σταθεί όρθιος από τις καταχρήσεις. Ούτε καν στην υπηρεσία του! Αλλά για ένα περίεργο λόγο, παραμένει συμπαθής…
Κόλλα: σε ακόμα ωριμότερη συγγραφική περίοδο, ο Welsh παρουσιάζει την ζωή τεσσάρων νέων στο Δυτικό Εδιμβούργο οι οποίοι προσπαθούν να αποτινάξουν από πάνω τους την έννοια του Schemie, δηλαδή του παιδιού που προέρχεται από την εργατική τάξη. Αλκοόλ, κενές υποσχέσεις και κανένα όριο θα καθορίσουν την ζωή τους καθώς προσπαθούν να αλλάξουν ολόκληρο το κοινωνικό status της εποχής.
Τα μυστικά της κρεβατοκάμαρας των μεγάλων σεφ: τι συμβαίνει όταν προσπαθείς να ξεκλειδώσεις ένα μυστικό που μπορεί να σε σώσει από τις καταχρήσεις σου αλλά η πορεία που πρέπει να ακολουθήσεις είναι παράλληλη με εκείνη του πιο μισητού σου εχθρού; Ένα μυθιστόρημα για την εύρεση της ταυτότητας αλλά και των κυριότερων παθών της εποχής: σεξ, εξαρτήσεις, φαγητό.
Αν σου άρεσε το σχολείο, θα λατρέψεις την δουλειά: μία ακόμη συλλογή διηγημάτων με πρωταγωνιστές από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Πνευματώδες χιούμορ και εξαιρετικά πρωτότυπες ιστορίες στο πιο ανάλαφρο και διασκεδαστικό του βιβλίο μέχρι σήμερα.
Έγκλημα: χωρίς φόβο για το καινούριο, ο Irvine Welsh αφηγείται μια αστυνομική ιστορία, αυτή την φορά στην άλλη πλευρά του ωκεανού, στην ηλιόλουστη Φλώριντα. Εκεί, ο αστυνόμος Λένοξ βρίσκει καταφύγιο για να διώξει τις άσχημες μνήμες και τους δαίμονες του Εδιμβούργου. Άραγε, το δεκάχρονο κορίτσι που θα βρεθεί στον δρόμο του θα τον βάλει σε νέους μπελάδες;
Trainspotting/Πορνό/Skagboys: στην άτυπη τριλογία του, ο συγγραφέας ακολουθεί τα βήματα μιας παρέας νεαρών Βρετανών οι οποίοι παλεύουν καθημερινά με τα ναρκωτικά, τις παράλογες και άστοχες ιδέες τους αλλά και την κοινωνική απομόνωση. Και πάλι στο σκηνικό υπάρχουν ψήγματα ναρκωτικών, σεξ, κοινωνικής κατακραυγής και προσπάθειας για ανασυγκρότηση. Η τριλογία ξεκινά με το Trainspotting, συνεχίζει με το Πορνό στο οποίο συναντάμε τους ήρωες δέκα χρόνια μετά που όντας ωριμότεροι αποφασίζουν να… σκηνοθετήσουν ένα φιλμ πορνό και τελειώνει με το Skagboys το οποίο αποτελεί την αρχή της ιστορίας αν και γράφτηκε τελευταίο και ακολουθεί τους ήρωες στο ταξίδι τους προς το σκοτάδι.
Η τέχνη της λεπίδας: ο Τζιμ Φράνσις επιστρέφει στο Εδιμβούργο για την κηδεία του παιδιού του, ενός γιου που ελάχιστα γνώριζε. Η επιστροφή του συνδυάζεται με το ξύπνημα του Φρανκ Μπέγκμπι ενός αδίστακτου κακοποιού που γνωρίσαμε στα προηγούμενα έργα του Irvine Welsh. Όμως, ο Τζιμ δε θυμίζει σε τίποτα τον Φρανκ. Ή μήπως όχι;
Ο Irvine Welsh πλέον έχει αφήσει πίσω του οριστικά την εποχή των ναρκωτικών και των κακών του δαιμόνων. Ζει κυρίως στο Σικάγο αλλά επισκέπτεται τακτικά την Βρετανία και περιγράφει πλέον τον εαυτό του ως άνθρωπο μεσαίας τάξης, σύμφωνα με συνέντευξή του στην εφημερίδα Daily Mail το 2006. Τα γραπτά του παραμένουν εντυπωσιακά και σαρκαστικά ακόμα και σήμερα, σχεδόν τριάντα χρόνια από την χρυσή (για κάποιους) εποχή της χημικής γενιάς.