
Ο Απόστολος Δασκαλάκης ήρθε στον κόσμο στις 24 Σεπτεμβρίου 1903. Γεννήθηκε στο Νιοχώρι Γυθείου. Πέρασε τα πρώτα παιδικά του χρόνια στον Αγερανό και τα μαθητικά του χρόνια στο Γύθειο. Επίσης, ήταν γόνος παλαιοτάτης οικογένειας από το Πύρριχο, η οποία έδωσε δασκάλους, αξιωματούχους και ιερείς. Επιπλέον, η οικογένεια αυτή έδωσε απογόνους του σεμνού οπλαρχηγού αφοσιωμένου στην Επανάσταση του 1821 καταστάντος αναπήρου και τιμηθέντος δια τούτο Λεοντίου.
Απόστολος Δασκαλάκης – Σπουδές και αρχή καριέρας
Το 1920, ο Απόστολος Δασκαλάκης, σπούδασε Νομικά και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συγχρόνως προς τις Νομικές Σπουδές πραγματοποιεί ιστορικές μελέτες και ιστοριοδιφικές αναζητήσεις. Στη συνέχεια, το 1926 συνεχίζει τις σπουδές του στη Γαλλία και πιο συγκεκριμένα, στη Σορβόννη. Ειδικότερα, σπουδάζει στη Σχολή Γραμμάτων από όπου λαμβάνει δίπλωμα Ανωτάτων Σπουδών Ιστορίας και Γεωγραφίας. Αργότερα, το 1937 έγινε διδάκτωρ των Γραμμάτων του Πανεπιστημίου Παρισίων και έλαβε το ανώτατο κρατικό διδακτορικό δίπλωμα.
Από το 1924, ο Απόστολος Δασκαλάκης ήταν τακτικό μέλος της Ενώσεως Συντακτών. Επίσης, υπήρξε ανταποκριτής στο εξωτερικό Αθηναϊκών και Ελληνοαμερικανικών εφημερίδων. Με την ιδιότητά του αυτή μετείχε στις εργασίες της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη. Επιπλέον, έγινε ένας από τους επίλεκτους Έλληνες δημοσιογράφους και έγραψε στα Γαλλικά την Ιστορία του Ελληνικού Τύπου. Αργότερα, το 1939 η Φιλολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών τον εκλέγει τακτικό καθηγητή της Ιστορίας Μέσων και Νεωτέρων χρόνων και στη συνέχεια, και της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας.
Ο Απόστολος Δασκαλάκης δίδαξε για σειρά ετών και Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος. Επίσης, εξελέγη δύο φορές κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών τις περιόδους 1948 – 1949 και 1960 – 1961. Επιπλέον, χρημάτισε Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κατά τα έτη 1953 – 1954. Από το 1939 – 1956 χρημάτισε καθηγητής της Σχολής Ευελπίδων και κατά διαστήματα δίδαξε και στις Ανώτατες Σχολές Στρατού, Ναυτικού και Σωμάτων Ασφαλείας.
Απόστολος Δασκαλάκης – Πολιτική καριέρα και προσφορά
Το 1942 οι Γερμανοί Ναζί συλλαμβάνουν και φυλακίζουν τον Απόστολο Δασκαλάκη, καθώς τον θεωρούν υποκινητή φοιτητικών εκδηλώσεων και αντιστασιακής δράσης. Όμως, κατάφερε να δραπετεύσει και να φύγει για τη Μέση Ανατολή. Εκεί ήταν στη διάθεση της Ελεύθερης Ελληνικής Κυβέρνησης στο Κάιρο. Επίσης, από το 1943 – 1944 διετέλεσε γενικός διευθυντής του Υπουργείου Παιδείας με καθήκοντα Υπουργού. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ιδρύει στην Αίγυπτο και την Παλαιστίνη Ελληνικά Σχολεία.
Ο Απόστολος Δασκαλάκης χρημάτισε σύμβουλος του Πρωθυπουργού Εμμανουήλ Τσουδερού, επί των Εθνολογικών θεμάτων. Επίσης, είχε θέση επίτιμου μορφωτικού συμβούλου στο Υπουργείο Εξωτερικών για 20 χρόνια. Υπήρξε στην Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δελφών και το 1945 μετείχε στην Ελληνική αντιπροσωπεία στη διάσκεψη του Αγίου Φραγκίσκου για την ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Ακόμη, το 1946 μετέχει στη διάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι όπως επίσης, και σε πολλές διασκέψεις της ΟΥΝΕΣΚΟ της ελληνικής επιτροπής της οποίας διετέλεσε πρόεδρος.
Απόστολος Δασκαλάκης – Ταγμένος στον ενωτικό αγώνα
Ο καθηγητής Δασκαλάκης είχε τάξει τον εαυτό του στην υπηρεσία του αδικαίωτου ενωτικού αγώνα της Κύπρου από πολύ νεαρή ηλικία. Πιο συγκεκριμένα, παρακολουθούσε το Κυπριακό στενά από τα φοιτητικά του χρόνια. Το Κίνημα των Οκτωβριανών του 1931, λοιπόν, τον βρήκε στο Παρίσι, όπου σπούδαζε. Μόλις έγιναν γνωστά τα πρώτα τηλεγραφήματα για το εθνικό ξέσπασμα του κυπριακού λαού ο Δασκαλάκης ήταν ενεργό μέλος σε μία επιτροπή. Η επιτροπή αυτή είχε αναλάβει την ενημέρωση Γάλλων πολιτικών παραγόντων, ανθρώπων του πνεύματος και δημοσιογράφων, για την προβολή του κυπριακού απελευθερωτικού κινήματος, το οποίο τελικά είχε καταπνιγεί από τους Βρετανούς αποικιοκράτες.
Αναμφίβολα, και αυτός ο ξεσηκωμός είχε τις παράπλευρες απώλειές του. Πιο συγκεκριμένα, είχε πολλούς και σημαντικούς εξόριστους. Οι εξόριστοι αυτοί συνοδευόμενοι από τον Απόστολο Δασκαλάκη και άλλα μέλη της επιτροπής είχαν επαφές με πολιτικές και επιστημονικές προσωπικότητες. Επίσης, είχαν καταθέσει στεφάνι στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, στην Αψίδα του Θριάμβου. Λεπτομέρειες για την επίσκεψη εκείνη δημοσίευσε ο Απόστολος Δασκαλάκης σε άρθρο του στο περιοδικό της Εθναρχίας “Ελληνική Κύπρος”, τον Οκτώβρη του 1951.
Από το 1931 μέχρι τον θάνατό του το 1982, ο Δασκαλάκης μιλούσε όχι μόνο από ελληνικά, αλλά και από ξένα βήματα για το δίκαιο αίτημα των Ελλήνων της Κύπρου να γίνουν ένα με τη Μάνα Πατρίδα τους Ελλάδα. Μιλούσε με πάθος για την ελληνικότητα της Κύπρου, επικαλούμενος αδιάσειστες ιστορικές και επιστημονικές αποδείξεις. Επίσης, απέρριπτε ως ανιστόρητα και ανεδαφικά τα επιχειρήματα των Βρετανών, που προσπαθούσαν να αμφισβητήσουν την από αρχαιοτάτων χρόνων ελληνικότητα της Κύπρου.
Απόστολος Δασκαλάκης – Κυπριακός Αγώνας
Προτού αρχίσει ο Ένοπλος Απελευθερωτικός Αγώνας της Εθνικής Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών, ο Δασκαλάκης, ως Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, συγκάλεσε σύσκεψη των καθηγητών με τον παρακάτω σκοπό. Ήθελε να εγκριθεί ψήφισμα προς τους καθηγητές και προέδρους των ανώτατων πνευματικών και επιστημονικών ιδρυμάτων όλου του κόσμου για τους παρακάτω λόγους. Πρώτον, ήθελε να υπερασπιστούν την εθνική αποκατάσταση της Κύπρου. Δεύτερον, ήθελε να κάνουν διαμαρτυρία προς τα Ηνωμένα Έθνη για την απαράδεκτη στάση της Βρετανίας που αρνείτο την άσκηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης στον κυπριακό λαό.
Το καλοκαίρι του 1954, ο Δασκαλάκης συγκάλεσε σύσκεψη των καθηγητών του ιδρύματος για να συζητήσουν τα παρακάτω θέματα. Πρώτον, μίλησαν για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό. Δεύτερον, αποφάσισαν ομόφωνα την ολόψυχη συμπαράσταση στον ενωτικό αγώνα των αδελφών Ελλήνων της Κύπρου. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της συμπαράστασης αυτής το πανεπιστήμιο έκανε έκκληση προς σύμπαντα τον πνευματικό κόσμο της Βρετανίας να υπερασπιστεί την Κύπρο. Ειδικότερα, η έκκληση που συνέταξε ο Δασκαλάκης, με εξουσιοδότηση της Συγκλήτου, τυπώθηκε στα Αγγλικά και απεστάλη στους καθηγητές πανεπιστημίων, τους επιστήμονες, τους δημοσιογράφους, τους λογίους και όλους τους πνευματικούς ανθρώπους στη Βρετανία και κυκλοφόρησε σε χιλιάδες αντίτυπα σε όλον τον κόσμο.
Το 1954, όταν έγινε η προσφυγή στα Ηνωμένα Έθνη για το Κυπριακό, ο Απόστολος Δασκαλάκης ήταν εκείνος που προέτρεψε τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών να ξεχυθούν στους δρόμους και να διαδηλώσουν την απόφασή τους να διεκδικήσουν με όλα τα μέσα την Αυτοδιάθεση – Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Για να το κάνουν αυτό τους έδωσε και το λάβαρο του πανεπιστημίου, για να το έχουν μαζί με την Ελληνική Σημαία, επικεφαλής της μαχητικής, μεγαλειώδους εκείνης διαδήλωσης.
Απόστολος Δασκαλάκης – “Επικίνδυνος” για την κυβέρνηση Καραμανλή
Η προσφορά του Απόστολου Δασκαλάκη στον ενωτικό αγώνα της Κύπρου αγνοήθηκε και παραμερίστηκε όταν ανέλαβε την εξουσία ο Καραμανλής, και η κυβέρνησή του εγκατέλειψε την ενωτική γραμμή. Ο Δασκαλάκης με πόνο ψυχής παρακολουθούσε τη διολίσθηση της Ελληνικής Κυβέρνησης και δεν έκρυβε την ανησυχία του για το μέλλον της Κύπρου. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι αρμόδιοι του Αθηναϊκού κράτους του έδεσαν τα χέρια και του έκλεισαν το στόμα. Αυτό συνέβη διότι τον θεωρούσαν επικίνδυνο για τα σχέδιά τους.
Στις 21 Νοεμβρίου 1957, ο φλογερός Παπασταύρος, με εντολή του Μακαρίου συναντάει στην Αθήνα το Δασκαλάκη και του ζητάει να βοηθήσει στον αγώνα της Εθνικής Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών. Παρόλο που ο Δασκαλάκης του εξέφρασε το πικρό παράπονό του για τον παραμερισμό του, τελικά δέχτηκε να ριχτεί και πάλι στον αγώνα της Κύπρου. Έκανε, μάλιστα, και συγκεκριμένες εισηγήσεις στον Παπασταύρο και τον παρακάλεσε να τις δώσει μαζί με τους χαιρετισμούς του στον Μακάριο και να τις μελετήσει με προσοχή. Δυστυχώς, αργότερα, ο Παπασταύρος θα γράψει στο Δασκαλάκη πως οι εισηγήσεις του θα μείνουν απραγματοποίητες με εντολή του Μακαρίου. Τέλος, ο Δασκαλάκης, παρά τη στάση αυτή του Μακαρίου και των αρμοδίων της κυβέρνησης Καραμανλή απέναντί του, δεν έπαψε να δείχνει ζωηρά το ενδιαφέρον του για το μέλλον της Κύπρου.
Απόστολος Δασκαλάκης – Άλλες σημαντικές θέσεις
Ο Απόστολος Δασκαλάκης χρημάτισε μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο Ανώτατο Μορφωτικό Συμβούλιο της Ευρώπης και διετέλεσε και Πρόεδρος αυτού, την περίοδο 1952 – 1972. Επίσης, μετείχε σε πολλά ανά τον κόσμο ιστορικά και άλλα επιστημονικά συνέδρια με σημαντικές επιστημονικές ανακοινώσεις μερικά από τα οποία αναφέρουμε πιο κάτω. Πρώτον, μετείχε το 1968 στη Σύνοδο του Συμβουλίου Μορφωτικής Συνεργασίας του Συμβουλίου της Ευρώπης. Δεύτερον, μετείχε στην Έλβα το 1969 στο συνέδριο περί Ναπολεοντείου ιστοριογραφίας. Τρίτον, μετείχε στη Μόσχα το 1969 στο συνέδριο περί βαλκανικών πόλεων. Τέταρτον, μετείχε στη Μόσχα το 1970 στο συνέδριο περί ιστορικών επιστημών. Τέλος, μετείχε στη Μανίλα το 1971 στο συνέδριο περί αντικομμουνισμού.
Ο Απόστολος Δασκαλάκης ίδρυσε και ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Επίσης, μετείχε σε έξι παγκόσμια συνέδρια της Οργάνωσης Πολιτικής και Πνευματικής Συνεργασίας των ελευθέρων λαών στα οποία χρημάτισε ως εισηγητής σε θέματα Μεσογείου. Αξιοσημείωτα είναι, τα παρακάτω δύο γεγονότα. Πρώτον, σε αυτά τα παγκόσμια συνέδρια μετείχε ως μία των προσκαλούμενων πέντε μεγαλύτερων πνευματικών προσωπικοτήτων της Ευρώπης. Δεύτερον, κανείς άλλος Έλληνας μέχρι σήμερα δεν έχει μιλήσει σε τόσα ανά τον κόσμο Πανεπιστήμια. Επίσης, υπήρξε συνεργάτης της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης όπου με εβδομαδιαίες εκπομπές ανέπτυξε θέματα όλων των περιόδων της Ελληνικής Ιστορίας.
Ο Απόστολος Δασκαλάκης υπήρξε καθηγητής της ευρωπαϊκής Ιστορίας στη Σχολή Δημοσιογραφίας και Δημοσίου Βίου, την περίοδο 1960 – 1970. Επίσης, υπήρξε σφοδρός αντικομουνιστής και για αυτό το λόγο είχε ασκήσει σφοδρή κριτική στο έργο του Βούλγαρου ιστορικού Νικολάι Τοντόροφ.
Τιμητικές Διακρίσεις
Ο Απόστολος Δασκαλάκης έλαβε διάφορες τιμητικές διακρίσεις μερικές από τις οποίες αναφέρουμε παρακάτω. Έλαβε τους Ανώτερους Ταξιάρχες Φοίνικος του Γεωργίου Α΄, πήρε το Μεγαλόσταυρο της Αιθιοπίας, και έλαβε τους Ανώτερους Ταξιάρχες Γερμανίας, Ιταλίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Γιουγκοσλαβίας και Αιγύπτου. Ακόμα, πήρε τα παράσημα του Αγίου Μάρκου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και Πέτρου και Παύλου Πατριαρχείου Αντιοχείας και έλαβε τα μετάλλια Αγώνος 1930 – 1941, Εθνικής Αντιστάσεως, Πολέμου Μέσης Ανατολής και Δημοσιογραφίας.
Συγγραφέας
Ο Απόστολος Δασκαλάκης πραγματοποίησε κολοσσιαία συγγραφική παραγωγή εκδίδοντας 20 Ιστορικού περιεχομένου ογκώδη συγγράμματα και βιβλία. Επίσης, δημοσίευσε περίπου διακόσιες Ιστορικές μελέτες σε ξένα και ελληνικά περιοδικά ή και αυτοτελή. Συγχρόνως, δημοσίευσε στον Ελληνικό Τύπο άρθρα και μελέτες επί ιστορικών, κοινωνικών και άλλων εθνικών θεμάτων. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρουμε πιο κάτω μερικά από τα βιβλία του.
“Τα αίτια και οι παράγοντες της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821”. (1927).
“Οι γίγαντες της πολιτικής”. (1952).
“Οι μεγάλοι εξερευνηταί και θαλασσοπόροι”. (1953).
“Μαθήματα ιστορικής γεωγραφίας της Ευρώπης”. (1955).
“Θερμοπύλαι Αρτεμίσιον ζητήματα χρονολογίας και χρονικών Ταυτισμών”. (1957).
“Ο Ελληνικός λαός κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας”. (1961).
“Μελέται περί Ρήγα Βελεστινλή”. (1964).
“Οι τοπικοί οργανισμοί της Επαναστάσεως του 1821 και το πολίτευμα της Επιδαύρου”. (Δεκέμβριος 1966).
“Κολοκοτρώνη”. (1970).
“Η προπαρασκευή της Ελληνικής Επαναστάσεως εις την Λακωνίαν’. (1971).
“Ιστορία της Ελληνικής Χωροφυλακής 1936 – 1950”. (1973).
“Το πολίτευμα του Ρήγα Βελεστινλή”. (12/1976).
“Αρχείον Τζωρτζάκη – Γρηγοράκη ανέκδοτα ιστορικά έγγραφα Μάνης (1810 – 1835). (1976).
“Ο Ρήγας Βελεστινλής ως διδάσκαλος του γένους”. (Δεκέμβριος 1977).
“Τα εθνεγερτικά τραγούδια του Ρήγα Βελεστινλή”. (Δεκέμβριος 1977).
“Ιστορικά Δεδομένα και Προβλήματα της Μάχης των Θερμοπυλών”. (1978).
Οικογένεια και θάνατος
Ο Απόστολος Δασκαλάκης ήρθε εις γάμον κοινωνία με την Ελένη Βρανίκα και απέκτησαν δύο κορίτσια. Απεβίωσε στην Αθήνα την 1η Δεκεμβρίου 1982 και η νεκρώσιμος ακολουθία εψάλη στο Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, χοροστατήσαντος του εκ Γυθείου καταγομένου Μητροπολίτου Προκοπίου. Η σορός πήγε στο Γύθειο όπου ενταφιάστηκε.
Πηγές:
- Απόστολος Δασκαλάκης – Βικιπαίδεια (el.wikipedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 10/10/2024.
- Απόστολος Δασκαλάκης (www.mani.org.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 10/10/2024.
- Αρχείο – Αρχείο Απόστολου Δασκαλάκη (greekarchivesinventory.gak.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 10/10/2024.
- Ελληνική Εξόριστη Κυβέρνηση Μέσης Ανατολής – Βικιπαίδεια (el.wikipedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 10/10/2024.
- Βιβλιοπωλείο Πολιτεία – Απόστολος Δασκαλάκης (www.politeianet.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 10/10/2024.
- Παλαιοβιβλιοπωλείο Ίστωρ – Απόστολος Δασκαλάκης (www.booksistor.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 10/10/2024.
- Λαβύρινθος βιβλιοπωλείο – Απόστολος Δασκαλάκης (www.lavyrinthos.net) / Τελευταία πρόσβαση: 10/10/2024.
- Metabook – Απόστολος Δασκαλάκης (metabook.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 10/10/2024.
- Απόστολος Δασκαλάκης: Από το 1931 μαχητής στους αδικαίωτους ενωτικούς αγώνες της Κύπρου (simerini.sigmalive.com) / Τελευταία πρόσβαση: 10/10/2024.