[punica-dropcap]Σ[/punica-dropcap]τις 4 Νοεμβρίου του 2008 εκλέγεται πρόεδρος των Η.Π.Α. ο Barack Obama, ο πρώτος Αφροαμερικανός πρόεδρος στην ιστορία της χώρας (αφορμή βεβαίως δεν είναι μόνο η ημερομηνία για να γράψω αυτό το άρθρο, αλλά βεβαίως οι αμερικανικές εκλογές και η επικείμενη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου στην Ελλάδα στις 14 Νοεμβρίου). Ήταν τέτοιας απήχησης η θριαμβευτική του νίκη, που ομοιάζει με εκείνης του Κένεντι γεννώντας τεράστιες προσδοκίες εντός και εκτός Ηνωμένων Πολιτειών. Όλη η πορεία του ως το αξίωμα του προέδρου, περιτυλίγεται από την χρυσόσκονη του «Αμερικανικού ονείρου», με εκείνον ήρωα σε ένα παραμύθι για μικρούς και μεγάλους.
Η κατάκτηση του χρίσματος του Δημοκρατικού κόμματος, δεν ήταν εύκολη υπόθεση καθώς είχε για αντιπάλους του: τη νυν υποψήφια για το προεδρικό χρίσμα Χίλαρι Κλίντον, τον Τζον Έντουαρντς, τον Τζον Μπάιντεν (μετέπειτα αντιπρόεδρος των Η.Π.Α.), τον Christopher Dodd, τον Mike Gravel, τον Dennis Kucinich και τον Bill Richardson. Εκτός της Κλίντον, οι υπόλοιποι υποψήφιοι είχαν αποσυρθεί από τους πρώτους μήνες, λόγω κακών αποτελεσμάτων ή αδυναμίας να προσελκύσουν επαρκή χρηματοδότηση. Υπολογίζεται ότι ο Ομπάμα θα έλεγχε στη συνδιάσκεψη το 54% των αντιπροσώπων, ενώ η Κλίντον το 46%. Έτσι απέκρουσε το δυναμισμό της Χίλαρι Κλίντον σε μία δραματική αναμέτρηση που δημιούργησε εσωτερικές πληγές στους Δημοκρατικούς (η Κλίντον αποσύρθηκε και κάλεσε τους υποστηρικτές της να επικυρώσουν ομόφωνα την υποψηφιότητα Ομπάμα, παρ’ όλα αυτά υπήρξαν αντιπρόσωποι που επέμεναν να ψηφίζουν Κλίντον στη συνδιάσκεψη, με αποτέλεσμα η τελευταία να παρέμβει από μικροφώνου και να επιτύχει την εκλογή Obama δια βοής), έσπασε κάθε ρεκόρ προεκλογικής χρηματοδότησης και έλαβε πανηγυρικά το χρίσμα ανήμερα της 45ης επετείου της ιστορικής ομιλίας του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Τον Ιούλιο του 2008 ο Obama πραγματοποιεί περιοδεία ανά την υφήλιο στις εξής χώρες: Κουβέιτ, Αφγανιστάν, Ιράκ, Ισραήλ, Ιορδανία, Γαλλία, Γερμανία και Μ. Βρετανία.
Η δυναμική της υποψηφιότητας Obama, η πρωτόγνωρη χρηματοδότηση από απλούς πολίτες της καμπάνιας του, τα νέα ήθη που έφερε στη πολιτική σκηνή, η χρήση των κοινωνικών δικτύων και οι πολιτικές τοποθετήσεις του σε καίρια ερωτήματα της εποχής (πόλεμος στο Ιράκ, επαναπροσδιορισμός του ρόλου των Η.Π.Α. στον κόσμο, ενεργειακή ανεξαρτησία, μείωση της επιρροής των λόμπι, εθνική καθολική ιατροφαρμακευτική κάλυψη) τον οδήγησαν όχι μόνο στη νίκη (έλαβε το 53% του εκλογικού σώματος και 365 εκλέκτορες – το ποσοστό του κόσμου ήταν το υψηλότερο από εποχής Μπους πρεσβύτερου και των εκλεκτόρων από εποχής Μπιλ Κλίντον), αλλά και στην αναγέννηση της ελπίδας για έναν καλύτερο κόσμο. Κεντρικά συνθήματα της καμπάνιας του: «Change we can believe in» και «Yes We Can». Το πόστερ του Shepard Fairey, που απεικονίζει τον Ομπάμα σε κόκκινο, άσπρο και παστέλ σκούρο μπλε έγινε παγκόσμια αναγνωρίσιμο σύμβολο. Τις περιοδείες του τις έντυνε μουσικά με U2, Μπρους Σπρίνγκστιν κι άλλους. Χαρακτηριστικό δείγμα είναι και το κομμάτι του Will.i.Am «yes we can»!
Η τηλεοπτική του παρουσία ήταν εμφανώς εκθαμβωτική, με τον αντίπαλο του Τζον Μακέιν απλώς να καταδεικνύει την έλλειψη πατριωτικής αμερικανικής (ο Obama έχει καταγωγή από την Κένυα) και θρησκευτικής (το μεσαίο όνομα του είναι Χουσεΐν, κάτι που παρακίνησε υποψίες για μουσουλμανικές πεποιθήσεις) συνείδησης, όπως και την απειρία του στην κεντρική πολιτική σκηνή. Ο Ομπάμα απάντησε με ένα τηλεοπτικό σποτ 30 λεπτών, βίντεο που τον συνοδεύει βέβαια ακόμα για αυτά που δεν κατάφερε να υλοποιήσει.
Μία ημέρα πριν τις εκλογές, η ιστορία θέλει εκείνο το βράδυ της 3ης Νοεμβρίου τον Ομπάμα να απευθύνεται στον αρχηγό της προεκλογικής του καμπάνιας David Axelrod και να λέει «πιστεύω πως θα κερδίσουμε, αλλά αν δεν κερδίσουμε θα είμαι ήρεμος. Τρέξαμε την καμπάνια μας όπως καλύτερα μπορούσαμε κι έτσι όπως θα το έκανες. Αν δεν έρθει η νίκη, δεν ήρθε».
Στον κινηματογράφο, η προεδρική επιρροή του πρώτο Αφροαμερικανού προέδρου στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν καταλυτική. Στη θητεία του, δημιουργήθηκαν ταινίες όπως: The Butler, 12 years a slave, Fruitvale Station, Mandela, 42, Django Unchained, Zero Dark Thirty, Bridesmaids, Lincoln, Precious, Selma, The help. Όλες έχουν θέματα την ελευθερία, δημοκρατία, ισονομία, ισότητα και ως στόχο την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων. Οι περισσότερες από αυτές βραβεύτηκαν με Όσκαρ και οι παραγωγές ήταν τεράστιες υπό την σκέπη μεγάλων στούντιο του Χόλιγουντ (π.χ. Weinstein Company, Regency Enterprises, Universal Pictures). Το Zero Dark Thirty μόνο, είχε ως θεματολογία την δολοφονία του Οσάμα Μπιν Λάντεν, που όμως επετεύχθη επί προεδρίας Ομπάμα (αποτυπώνοντας καθαρά την υστερία των χρόνων εκείνων, για τον Νο1 καταζητούμενο στον κόσμο).
Η κριτική στο έργο του Ομπάμα καθ’ όλη την οχταετία, θα ασκηθεί από τους ιστορικούς του μέλλοντος και από τους πολιτικούς επιστήμονες, όμως κάποια τρανταχτά παραδείγματα είναι: το κλείσιμο της διαβόητης φυλακής του Γκουαντάναμο -παρά τη ρητή δέσμευση-, η οικονομική ανασφάλεια που εμφανίστηκε εν μέσω ύφεσης, οι ιστορικές απώλειες στις ενδιάμεσες εκλογές του 2010 στο Κογκρέσο με τους Ρεπουμπλικανούς να βγαίνουν δυναμικά στην αντεπίθεση.
Στα θετικά του, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε το ObamaCare (το δημόσιο σύστημα Υγείας που εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2010 και βρήκε αντίθετους τους Ρεπουμπλικανούς, δίνει την δυνατότητα σε όλους του πολίτες να εγγραφούν ηλεκτρονικά σε ένα σύστημα που, σύμφωνα με την κυβέρνηση, προσφέρει μια οικονομικά προσιτή και υψηλής ποιότητας υγειονομική κάλυψη), ότι στις 26 Ιουνίου του 2015 το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ νομιμοποίησε τους γάμους ομόφυλων ζευγαριών σε όλες τις Πολιτείες της Αμερικής (πρόκειται για μια μεγάλη νίκη για την LGBTQI κοινότητα) και τον σημαίνοντα ρόλο στην ιστορική συμφωνία για το πυρηνικό Πρόγραμμα του Ιράν (Ιράν και έξι μεγάλες δυνάμεις συμφώνησαν φέτος τον Ιούλιο στην ελάφρυνση των διεθνών κυρώσεων κατά της Τεχεράνης με αντάλλαγμα την επιβολή περιορισμών στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα).
Τέλος απλά να θυμίσω μια αποστροφή του λόγου του, στο Grant Park του Σικάγο το βράδυ της νίκης του, «[…]Let us remember that, if this financial crisis taught us anything, it’s that we cannot have a thriving Wall Street while Main Street suffers[…]».
FUN FACTS
- Οι προεδρικές εκλογές διεξάγονται μία φορά κάθε τέσσερα χρόνια, ημέρα Τρίτη και μήνα Νοέμβριο (μεταξύ δύο και οκτώ Νοεμβρίου). Όλως παραδόξως, η ημέρα των εκλογών δεν είναι επίσημη αργία, γεγονός στο οποίο αποδίδεται από ορισμένους η περιορισμένη προσέλευση του κοινού στις κάλπες.
- Αϊόβα και Νιου Χαμσάιρ θεωρούνται σημαντικοί σταθμοί στην πορεία προς το χρίσμα, καθώς είναι οι πρώτες από μια σειρά προκριματικών αναμετρήσεων και συχνά κατευθύνουν τις εξελίξεις. Στην πράξη, ωστόσο, δεν ξεκαθαρίζουν το τοπίο. Σε κάποιες περιπτώσεις, στο παρελθόν, κέρδισαν πολιτικοί οι οποίοι τελικά δεν πήραν καν το χρίσμα του κόμματός τους (π.χ. ο Ελληνοαμερικανός Πολ Τσόνγκας στο Νιου Χαμσάιρ το 1992) και σε κάποιες άλλες έχασαν οι μετέπειτα πρόεδροι των ΗΠΑ (ο Τζορτζ Μπους στο Νιου Χαμσάιρ το 2000). Η Χίλαρι Κλίντον το 2008 έχυσε ένα άκρως επιτηδευμένο, κροκοδείλιο δάκρυ μετά την ήττα της στην Αϊόβα και ανέτρεψε τα προγνωστικά “αλώνοντας” το Νιου Χαμσάϊρ (φευ).
- Η Σούπερ Τρίτη ή αλλιώς «Τρίτη Τσουνάμι», είναι ουσιαστικά το καθοριστικότερο σημείο της προκριματικής φάσης, η ημέρα κατά την οποία διεξάγονται εκλογές ταυτόχρονα σε πολλές πολιτείες. Η Σούπερ Τρίτη του 2008 θα πραγματοποιήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου και ήταν η μεγαλύτερη στην ιστορία των ΗΠΑ, με τις «κάλπες» να στήνονται συνολικά σε 24 πολιτείες. Η ιστορία θέλει συνήθως τους νικητές της «Σούπερ Ντούπερ Τρίτης», όπως την ονομάζει το CNN, να παίρνουν και το χρίσμα των κομμάτων τους για την προεδρία.
- Για πρώτη φορά κανείς από τους δύο βασικούς υποψηφίους δεν είχε γεννηθεί στις ηπειρωτικές ΗΠΑ – ο Ομπάμα γεννήθηκε στη Χαβάη και ο Μακέιν στη Διώρυγα του Παναμά.
- Στις εκλογές του 2008, για πρώτη φορά στην αμερικανική ιστορία αναμετρήθηκαν δύο εν ενεργεία γερουσιαστές (Ομπάμα, Μακέιν).
