Πύλη του Βρανδεμβούργου: Το σήμα κατατεθέν του Βερολίνου

Πύλη του Βραδενβούργου

[punica-dropcap]Η[/punica-dropcap] Πύλη του Βρανδεμβούργου αποτελεί ένα από τα γνωστότερα αξιοθέατα που θα δει κάποιος, όταν επισκεφτεί το Βερολίνο. Είναι ένα επιβλητικό μνημείο ύψους 26 μέτρων και ηλικίας πάνω από 200 έτη. Αναμφίβολα, μετά από το πέρασμα τόσων πολλών χρόνων, η πύλη αυτή συνοδεύεται από μεγάλη στιγμές της ευρωπαϊκής και γερμανικής ιστορίας.

Αρχιτεκτονική

Η Πύλη του Βρανδεμβούργου βρίσκεται στην Πλατεία Παρίζερ, στο Βερολίνο, συνδέοντας το ανατολικό με το δυτικό

μέρος της πόλης. Αφού σχεδιάστηκε από τον Πολωνό αρχιτέκτονα Carl Gotthard Langhans, ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1788 και ολοκληρώθηκε το 1791. Έχει ύψος 26 μέτρα και στηρίζεται σε έξι κίονες σε κάθε πλευρά, δωρικού ρυθμού, 15 μέτρων. Το συνολικό μήκος του οικοδομήματος είναι 65,5 μέτρα. Η αρχιτεκτονική του βασίζεται στα Προπύλαια της Ακρόπολης των Αθηνών και ακολουθεί πιστά τα χαρακτηριστικά του νεοκλασσικισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και το άγαλμα της θεάς Νίκης, ύψους πέντε μέτρων, που δαμάζει τέσσερα άλογα πάνω σε ρωμαϊκή άμαξα, κοσμώντας την κορυφή της πύλης. Προστέθηκε το 1793 από τον γερμανό γλύπτη Johann Gottfried Schadow και αρχικά ονομαζόταν θεά της Ειρήνης. Επί εποχής Ναπολέοντα, ο Γάλλος στρατηγός μετονόμασε το άγαλμα σε θεά της Νίκης και το μετέφερε στο Παρίσι το 1806, μετά τη νίκη του επί των πρωσικών στρατευμάτων. Εκεί παρέμεινε για οχτώ χρόνια, όταν ήρθε και η ήττα του Ναπολέοντα με τη μάχη του Βατερλώ και το άρμα με την οδηγό του επέστρεψαν στην πρωταρχική τους θέση.

Advertising

Η Πύλη του Βρανδεμβούργου κατά την πορεία της ιστορίας

Η Πύλη του Βρανδεμβούργου οικοδομήθηκε κατά τη βασιλεία του Φρειδερίκου Γουλιέλμου του δεύτερου της Πρωσίας και το αρχικό όνομά της ήταν «Πύλη της Ειρήνης». Συνδέθηκε άρρηκτα με πολλές ιστορικές στιγμές του Βερολίνου και γι’ αυτόν τον λόγο αποτελεί σήμα κατατεθέν της γερμανικής πρωτεύουσας. Αποτέλεσε πολλές φορές σημείο εορτασμών, όπως ο εορτασμός των Σοσιαλιστών για την ανάληψη της εξουσίας στις 30 Ιανουαρίου του 1933. Ακόμη, για πολλά χρόνια αποτελούσε τον συνδετικό κρίκο μεταξύ ανατολικού και δυτικού Βερολίνου την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Από την άλλη πλευρά, η Πύλη του Βρανδεμβούργου βρέθηκε στο επίκεντρο των πολεμικών συγκρούσεων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και υπέστη πολλές και σοβαρές υλικές ζημιές από τους πυροβολισμούς και τους βομβαρδισμούς, στο κυρίως μέρος της. Ωστόσο, και οι δύο πλευρές συνέβαλαν στο να ανασκευαστεί το οικοδόμημα, με τις διαδικασίες να ολοκληρώνονται στις 14 Δεκεμβρίου του 1957.

Διαβάστε επίσης Το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον του Πειραιά

Πύλη του Βραδενβούργου — Η Πύλη του Βρανδεμβούργου το 1871.

Οι παράγοντες που προκάλεσαν την ανέγερση του Τείχους του Βερολίνου

Το Τείχος του Βερολίνου αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των πολιτικών γεγονότων που σημάδεψαν τη Γερμανία και έχει άμεση σχέση με την Πύλη του Βρανδεμβούργου, καθώς αυτή αποτελούσε μέλος του. Ανατρέχοντας πίσω στην ιστορία, θα δούμε τη Γερμανία να χωρίζεται σε τέσσερα μέρη μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, τα οποία ανέλαβαν Σοβιετική Ένωση, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία και Ηνωμένες Πολιτείες. Επειδή το Βερολίνο βρισκόταν υπό τον έλεγχο των σοβιετικών, οι υπόλοιπες δυνάμεις θέλησαν να συνασπιστούν, το 1948, δημιουργώντας τη Δυτική Γερμανία και διεκδικώντας το δυτικό κομμάτι τη πρωτεύουσας.

Πύλη του Βρανδεμβούργου

Μετά από αυτήν την κίνηση, η Σοβιετική Ένωση αντέδρασε με αντίποινα, αποκλείοντας την δυτική πλευρά της πόλης από ανεφοδιασμό και εγκαθιστώντας ανεξάρτητη δημοτική αρχή. Έτσι, δημιουργήθηκε ολοκληρωτική πόλωση μεταξύ των δύο τμημάτων του Βερολίνου και η κατάσταση αυτή έμεινε γνωστή ως «Ψυχρός Πόλεμος». Παράλληλα, παρατηρήθηκε ότι πολλοί πολίτες της ανατολικής Γερμανίας κατέφευγαν στο δυτικό τμήμα της πόλης λόγω της καλύτερης ποιότητας ζωής. Συγκεκριμένα, 2,6 με 3,6 εκατομμύρια Γερμανοί έφυγαν από την «Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας», όπως ονομάστηκε το κράτος από την κατάκτηση των Σοβιετικών, μεταβαίνοντας μέσω του Βερολίνου, στο κράτος των «Δυτικών Δυνάμεων».

Advertising

Ο συνδυασμός αυτών των γεγονότων όξυνε περισσότερο το κλίμα μεταξύ των δύο κρατών. Το αποτέλεσμα ήταν να υψωθεί το βράδυ της 12ης Αυγούστου του 1961 συρματόπλεγμα, από το κομμουνιστικό καθεστώς, που όριζε εμφανώς τα σύνορα και διέκοπτε κάθε επικοινωνία και δυνατότητα μετακίνησης προς την άλλη πλευρά. Στην πορεία, τη θέση του συρματοπλέγματος πήρε ένας τοίχος ύψους δύο μέτρων, που φρουρείτο από ισχυρή στρατιωτική δύναμη και ήταν εφοδιασμένος με ηλεκτροφόρα καλώδια και προβολείς. Οι φρουροί είχαν τη δυνατότητα να πυροβολήσουν ανά πάσα στιγμή. Έτσι, 192 βρήκαν τον θάνατο στην προσπάθειά τους να μεταβούν στην δυτική πλευρά.

Διαβάστε επίσης Ιβάν ο Τρομερός: Ο διχασμός ανάμεσα στην πολιτική και προσωπική κυριαρχία

Η σύνδεση της Πύλης του Βρανδεμβούργου

Η εξέχουσα αυτή πύλη του Βερολίνου είχε κεντρική θέση στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα στην Γερμανία. Αποτελούσε το σημείο που ένωνε το διαιρεμένο Βερολίνο όλα τα χρόνια του «Ψυχρού Πολέμου» και άνηκε στη δικαιοδοσία των Σοβιετικών. 28 χρόνια μετά το χτίσιμο του τείχους, έφτασε η ώρα να δοθεί ένα τέλος στην ύπαρξή του. Έπειτα από πολλές διαδηλώσεις των αγανακτισμένων πολιτών και μετά από λάθος του Γενικού Γραμματέα των ανατολικογερμανών, Γκίντερ Σαμπόφσκι, στις 9 Νοεμβρίου του 1989 πάρθηκε η απόφαση για το άνοιγμα των συνόρων.

Αιτήσεις για σύντομα ιδιωτικά ταξίδια προς το εξωτερικό μπορούν να κατατίθενται χωρίς την επίκληση προϋποθέσεων (λόγοι ταξιδιού, συγγενικές σχέσεις). Οι άδειες θα δίνονται με σύντομες διαδικασίες. Στις υπεύθυνες υπηρεσίες δημοτολογίων και έκδοσης διαβατηρίων της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας έχει δοθεί εντολή να εκδίδουν βίζες άμεσα, χωρίς πια να απαιτούνται οι ισχύουσες προϋποθέσεις για μόνιμο εκπατρισμό. Η μόνιμη έξοδος από τη χώρα μπορεί να πραγματοποιείται από οποιοδήποτε μεθοριακό σημείο διέλευσης προς την Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Επιτροπή αξιωματικών των Υπουργείων Εσωτερικών και Κρατικής Ασφάλειας και Δικαιοσύνης υπέβαλε το παραπάνω σχέδιο προς μελέτη στο Πολιτικό Γραφείο, για να δοθούν λύσεις στο ταραγμένο κλίμα που είχε δημιουργηθεί. Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης Ζίγκφριντ Βίτενμπεκ δεν ενέκρινε τις λύσεις αυτές, καθώς παρατήρησε κάποια προβληματικά σημεία. Εκείνη τη στιγμή ωστόσο, το σχέδιο είχε φτάσει στα χέρια του ηγέτη του Ανατολικογερμανικού κόμματος, Έγκον Κρεντς, ο οποίος δεν γνώριζε ότι το πλάνο αυτό δεν είχε εγκριθεί. Έτσι, αυτό που έγινε ήταν ο Γκίντερ Σαμπόφσκι να δηλώσει τα παραπάνω στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μάλιστα σε απευθείας τηλεοπτική σύνδεση. Το λάθος που έκανε δεν είχε επιστροφή και προκάλεσε ανεπανόρθωτη ζημιά για το Κομμουνιστικό Κόμμα. Άμεσα ο κόσμος που παρακολουθούσε τις εξελίξεις βγήκε στους δρόμους να πανηγυρίσει. Το τείχος έπεφτε. Το οριστικό τέλος του διαχωρισμού του Βερολίνου ήρθε, όταν άνοιξε η Πύλη του Βρανδεμβούργου. Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε για να γιορτάσει την επανένωση της Γερμανίας. Το ημερολόγιο έγραφε 22 Δεκεμβρίου του 1989.

Διαβάστε επίσης Forensic Architecture: Αρχιτεκτονική υπέρ της δικαιοσύνης

Advertising

Η Πύλη του Βρανδεμβούργου αποτέλεσε ένα μνημείο με διαχρονική αξία στην ιστορία και τον πολιτισμό της Γερμανίας. Σήμερα αποτελεί πολύ γνωστό αξιοθέατο του Βερολίνου και πόλο έλξης για χιλιάδες τουρίστες. Καθώς βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πόλης, εκεί γίνονται συναντήσεις, αλλά και συγκεντρώσεις για εορτασμούς και πανηγυρισμούς σπουδαίων γεγονότων. Για το τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι υπάρχει μουσείο αφιερωμένο στην πύλη αυτή, το οποίο βρίσκεται κοντά της, όπου κάποιος επισκέπτης μπορεί να ανακαλύψει πολλά και ενδιαφέρονται πράγματα για την πορεία της Γερμανίας στην ιστορία και όχι μόνο.

Ακολουθεί μια σύντομη «ξενάγηση».