Κάθε μουσείο πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς για την παράδοση. Οι μοναδικές λοιπόν παραδόσεις της Ελλάδας κρύβονται σε 9 υπέροχα μουσεία- θησαυρούς που απλώνονται από την Πελοπόννησο ως τον Έβρο. Πιο συγκεκριμένα, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς έχει αναλάβει να προστατέψει και να αναδείξει τους φυσικούς πόρους και τις παραδοσιακές μεθόδους που αξιοποιούσαν οι Έλληνες των παλαιών εποχών. Με αυτόν τον τρόπο, μαθαίνουμε πώς μεγάλωσαν γενιές και γενιές ανά τον ελλαδικό χώρο με αρωγό τη φύση.
Οι πόλεις που φιλοξενούν τα μουσεία αυτά αποτελούν και οι ίδιες πόλους έλξης ενισχύοντας έτσι την τοπική τους οικονομία. Κάθε χρόνο εξάλλου σημειώνεται αύξηση επισκεπτών στα μέρη αυτά, κάτι που επίσης τονίζει τη γενικότερη στροφή στην παράδοση.
1.Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης στη Δημητσάνα
Μέσα από αυτό το εντυπωσιακό μουσείο, βλέπουμε τη χρησιμότητα του νερού ως πηγή ενεργείας στην καθημερινότητα της παλιάς ελληνικής κοινωνίας αλλά και στην παραγωγή διάφορων προϊόντων. Μάλιστα, έχουν αποκατασταθεί παραδοσιακές εγκαταστάσεις και υδροκίνητοι μηχανισμοί. Τα εργαστήρια περιβάλλονται από πυκνή βλάστηση και άφθονα τρεχούμενα νερά, όπου μπορείτε να περιηγηθείτε. Το πρώτο κτήριο στεγάζει νεροτριβή και αλευρόμυλο με οριζόντια φτερωτή. Στο διπλανό δωματιάκι, με το τζάκι, ζούσε ο μυλωνάς με την οικογένειά του, κατά κανόνα πολυμελή. Έξω από τον μύλο θα δείτε ρακοκάζανο, που στηνόταν στην ύπαιθρο μετά τον τρύγο, για την παραγωγή τσίπουρου από τα στέμφυλα. Ακριβώς απέναντι, διώροφο κτήριο στέγαζε την κατοικία του βυρσοδέψη (πάνω) και το βυρσοδεψείο (κάτω). Το εσωτερικό του εργαστηρίου είναι χωρισμένο σε ζώνες που αντιστοιχούν στα διάφορα στάδια επεξεργασίας των δερμάτων. Το λιθόστρωτο οδηγεί σε πλάτωμα, όπου διαμορφώνεται φυσική δεξαμενή και καταλήγει στον μπαρουτόμυλο. Το μπαρούτι, ισχυρό στοιχείο της πολιτισμικής ταυτότητας της περιοχής, διατηρείται ζωντανό στη μνήμη και τις αφηγήσεις των κατοίκων της. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, οι Δημητσανίτες τροφοδοτούσαν τον αγώνα με το απαραίτητο αυτό πολεμικό υλικό.
2. Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη
Το μουσείο αυτό της Πελοποννήσου μας συστήνει στην κουλτούρα, την ιστορία και την τεχνολογία παραγωγής ελιάς και ελαιόλαδου από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Στόχος του Μουσείου είναι να φωτίσει την άρρηκτη σύνδεση της ελιάς με την ταυτότητα του τόπου μας, και γενικά με τον μεσογειακό χώρο. Η ελιά και το λάδι παρουσιάζονται εδώ από διαφορετικές οπτικές γωνιές: οικονομία, διατροφή και χρήσεις, θρησκευτική λατρεία, τέχνη και τεχνολογία.
3. Μουσείο Περιβάλλοντος στη Στυμφαλία
Το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας βρίσκεται στην πλαγιά ενός από τους κατάφυτους λόφους που περιβάλλουν τη Λίμνη Στυμφαλία. Εκεί απομάκρυνε ο Ηρακλής τις Στυμφαλίδες όρνιθες, σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση. Κεντρικό έκθεμα, η Τομή της Λίμνης, φέρνει μέσα στο Μουσείο την πραγματική χλωρίδα και πανίδα της λίμνης και τονίζει τον ρόλο της ως κινητήριου μοχλού οποιασδήποτε ανθρώπινης δραστηριότητας στην περιοχή. Με άλλα λόγια, αναδεικνύεται η αλληλεξάρτηση ανθρώπου και φύσης. Στόχος είναι η ενημέρωση και η οικολογική ευαισθητοποίηση του κοινού καθώς και η διάσωση της γνώσης για την παραδοσιακή τεχνολογία της περιοχής. Επιπλέον, η Στυμφαλία ανήκει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000. Στον εσωτερικό χώρο του μουσείου έχετε πρόσβαση σε ένα μοναδικό για τον ελληνικό χώρο έκθεμα: ανοιχτό ενυδρείο που αναπαριστά σε τομή τη λίμνη, με ζωντανά ψάρια και φυτά της περιοχής.Στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων φιλοξενούνται περιοδικές εκθέσεις, οργανώνονται εκδηλώσεις και αναπτύσσονται δράσεις πολιτισμού.
4. Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο
Το μουσείο μαρμαροτεχνίας στον Πύργο της Τήνου, αναδεικνύει την πολιτιστική κληρονομιά του μαρμάρου, ως το πιο χαρακτηριστικό υλικό στην ελληνική αρχιτεκτονική και παράδοση από την αρχαιότητα. Η μόνιμη έκθεση, που περιγράφει αναλυτικά και ζωντανά το πλέγμα εργαλειακού εξοπλισμού και τεχνικών μαρμαροτεχνίας, δίνει έμφαση στην προβιομηχανική και πρωτοβιομηχανική Τήνο, σημαντικότερο νεοελληνικό κέντρο μαρμαροτεχνίας. Παράλληλα, αναδεικνύει το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύχθηκαν τα τοπικά εργαστήρια.
5. Μουσείο Μαστίχας στη Χίο
Το Μουσείο Μαστίχας Χίου βρίσκεται στα Μαστιχοχώρια, σύνολο μεσαιωνικών χωριών στη Νότια Χίο, στο μοναδικό σημείο της Μεσογείου όπου καλλιεργείται ο σχίνος της ποικιλίας Pistacia lentiscus var. Chia, από τον οποίο παράγεται η μαστίχα. Παρουσιάζεται η παραγωγική ιστορία της καλλιέργειας και της επεξεργασίας της μαστίχας, η οποία εντάσσεται στο πολιτιστικό τοπίο της Χίου. Μέσα από το πρίσμα της εγγραφής από την UNESCO της παραδοσιακής μαστιχοκαλλιέργειας στον Αντιπροσωπευτικό κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας, το 2014, έμφαση δίνεται στη διαχρονία και την αειφορία του χιώτικου αυτού προϊόντος.
6. Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας στη Λέσβο
Μέσα από αυτό το μουσείο η βιομηχανική φάση ελαιουργίας στην Ελλάδα πρωταγωνιστεί. Εστιάζει στις αλλαγές που επέφερε η εισαγωγή της μηχανικής κίνησης στη διαδικασία παραγωγής ελαιολάδου και προσεγγίζει με ευαισθησία τη συμβολή των κατοίκων της περιοχής στην παραγωγική διαδικασία. Στόχος του είναι να προβάλει τη βιομηχανική κληρονομιά μας στον τομέα της ελαιουργίας και να την εντάξει στο ευρύτερο αρχιτεκτονικό, κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής.
7. Μουσείο Μετάξης στο Σουφλί
Το Μουσείο Μετάξης παρουσιάζει όλες τις φάσεις και όλα τα στάδια της προβιομηχανικής σηροτροφίας και μεταξουργίας: από την εκκόλαψη του μεταξόσπορου και την εκτροφή του μεταξοσκώληκα με φύλλα μουριάς (σηροτροφία) έως την ύφανση της μεταξωτής φούσκας (του κουκουλιού), το «ξετύλιγμα» του πολύτιμου νήματος και την επεξεργασία του μεταξιού (μεταξουργία). Παράλληλα, προβάλλεται το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο που ανέδειξε την περιοχή σε σημαντικό μεταξοπαραγωγικό κέντρο της Ελλάδας από τα τέλη του 19ου μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Στεγάζεται στο ξεχωριστής αρχιτεκτονικής ομορφιάς αρχοντικό του γιατρού, λόγιου και πολιτικού Κωνσταντίνου Κουρτίδη (1870-1944). Κτισμένο το 1883 από ντόπιους τεχνίτες,το οίκημα αποτελεί αξιόλογο δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής της περιοχής και χαρακτηρίζει την παράδοση του τόπου αυτού. Το 1976 δωρήθηκε από την κόρη του, Μαρία Κουρτίδη-Πάστρα, για να γίνει Μουσείο Μετάξης.
8. Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας N. & Σ. Τσαλαπάτα στο Βόλο
Το μουσείο στεγάζεται στο παλιό Εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας Νικολάου & Σπυρίδωνος Τσαλαπάτα, στον Βόλο. Παρουσιάζει την καθημερινή ζωή στο εργοστάσιο, καθώς και όλα τα στάδια της παραγωγής διαφορετικών τύπων τούβλων και κεραμιδιών. Στόχος του είναι αναδείξει την ιστορική ταυτότητα της πόλης του Βόλου και να συμβάλλει στη διάσωση και την προβολή της βιομηχανικής κληρονομιάς της ως τοπική παράδοση. Στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου,η παραγωγική διαδικασία έχει ανασυντεθεί βήμα προς βήμα: βαγονέτα, δεξαμενές αργίλου, τριβεία, πρέσες, κοπτήρες, ξηραντήρια, η επιβλητική κάμινος Hoffmann, καθώς και τελικά προϊόντα, τούβλα και κεραμίδια διαφόρων τύπων.
9. Μουσείο Αργυροτεχνίας στα Ιωάννινα
Είναι ένα μουσείο αληθινό κόσμημα. Τα Γιάννενα με την πολύχρονη παράδοση στην κατεργασία του ασημιού, έδωσαν στον κόσμο μερικούς από τους καλύτερους τεχνίτες και δημιουργούς. Το Μουσείο Αργυροτεχνίας βρίσκεται στο κάστρο των Ιωαννίνων, συγκεκριμένα στο Ιτς Καλέ. Σκοπός του είναι η διάσωση της γνώσης για την ηπειρώτικη τέχνη του ασημιού και η διάχυση της πληροφορίας γύρω από την τεχνολογία της στο ευρύ κοινό. Επίσης, η σύνδεση αυτής της τεχνολογίας με τα κοινωνικά δεδομένα της εποχής γύρω από τα οποία αυτή αναπτύχθηκε και άκμασε.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Μουσείο Αργυροτεχνίας. Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς. Ανακτήθηκε από www.piop.gr/el/diktuo-mouseiwn/Mouseio-Argyrotexnias/to-mouseio.aspx
Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου. Ανακτήθηκε από www.greekgastronomyguide.gr/item/mouseio-viomichanikis-elaiourgias-lesvos/
A Tour of Nine Magnificent Museums Showcasing Greece’s Cultural Heritage. Ανακτήθηκε από www.greekreporter.com/2021/05/18/a-tour-of-9-magnificent-museums-showcasing-greeces-cultural-heritage/?fbclid=IwAR16m3jqqrmc27c6JcZoKQjqr1Dutbs_pegpN2HZdDr5e5pbBnoCVyQOuEo#google_vignette
