«Ραδιοκασετόφωνο» του Ιακώβου Ανυφαντάκη: Ένα μελαγχολικό roadtrip προς την αλήθεια των παιδικών μας χρόνων

Το τέταρτο κατά σειρά βιβλίο του κρητικού συγγραφέα Ιακώβου Ανυφαντάκη με τίτλο «Ραδιοκασετόφωνο», κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πατάκη. Πρόκειται για μία νουβέλα μόλις 116 σελίδων, η οποία όμως καταφέρνει να συμπυκνώσει όλη την αλήθεια των παιδικών μας χρόνων, μέσα από ένα μελαγχολικό roadtrip που πραγματοποιεί ο ήρωάς του.

Ο Ηλίας, ένας χωρισμένος μεσήλικας άνδρας, ταξιδεύει μαζί με τον σχεδόν έφηβο γιο του προς τη γενέτειρά του, ένα απομακρυσμένο, ορεινό χωριό του Ηρακλείου, για να παραστεί στην κηδεία του πατέρα του. Ο θάνατός του, όμως, δε φαίνεται να αγγίζει τον Ηλία όσο θα περίμενε κανείς. Το ταξίδι μέχρι το χωριό του, θα τον κάνει να αναλογιστεί σε τι οφείλεται το γενικότερο μούδιασμα που τον διακρίνει και η αδυναμία του να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του. Στο μικροσκόπιο θα μπει κι η δυσλειτουργική σχέση με τον δωδεκάχρονο γιο του, για την οποία νιώθει υπεύθυνος, αφού ήταν εκείνος που εγκατέλειψε τη σύζυγό του και μητέρα του παιδιού του για μια κατά πολύ νεαρότερη γυναίκα. Το ολιγόωρο ταξίδι ως το πατρικό του, αλλά και το βράδυ που θα μοιραστεί με τον μικρό Μαρίνο, θα τον κάνουν να ανατρέξει στο παρελθόν της δικής του παιδικής ηλικίας, για να βρει απαντήσεις για τη δική του ζωή και τις επιλογές του.

 

“Ήταν όλα τόσο διαφορετικά, τόσο άβολα σε αυτό το σπίτι, τα πάντα φτιαγμένα μόνο για να αντέχουν- κανείς δεν είχε σκεφτεί ότι τα πράγματα θα μπορούσαν , ίσως, εκτός από το να ζήσουν περισσότερο από τους ίδιους, να τους προσφέρουν και λίγη χαρά.”

 

Στο «Ραδιοκασετόφωνο» ο Ανυφαντάκης πιάνει το νήμα της αφήγησης από το παρελθόν του ήρωα, επιστρέφοντας σε μια άλλη εποχή, τόσο διαφορετική από τη δική μας, τότε που οι σχέσεις κι οι συσκευές μπορεί να ήταν χάλια αλλά κρατούσαν για πάντα, οι άνθρωποι άφηναν ξεκλείδωτες τις πόρτες των σπιτιών τους χωρίς να φοβούνται, πήγαιναν φυλακή για μια ιδέα και άκουγαν αποκλειστικά μουσική από το ραδιοκασετόφωνο που υπήρχε σε κάθε σπίτι. Μέσα από το ενδοσκοπικό ταξίδι του ήρωά του, ο συγγραφέας εξαίρει τη σημασία της ανθρώπινης επαφής, το πόσο δύσκολες ήταν και είναι πάντα οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, ειδικά όσων παραμένουν αδιάλλακτοι ως προς τον κώδικα επικοινωνίας που υιοθετούν απέναντι στους άλλους και κυρίως στα παιδιά τους.

«Με τον Δημήτρη εξαρχής, δεν είχαν κοινές λέξεις. Είχε ο πατέρας του κάποιες, είχε ο Ηλίας κάποιες άλλες, κάνανε με αυτές τη δουλειά τους, αλλά οι λέξεις τους δε συναντιούνταν πραγματικά-δεν ήταν απλώς ότι μιλούσαν δυο διαφορετικές γλώσσες, ήταν ότι αυτές οι γλώσσες δε μοιράζονταν καν ορισμένα συνώνυμα.»

 

 Ο ήρωας του Ανυφαντάκη εγκλωβίζεται στους ρόλους που ανεπιτυχώς παίζει στη ζωή των γύρω του. Αποτυχημένος γιος, αποτυχημένος σύζυγος και, τώρα, αποτυχημένος πατέρας, αναπαράγει το ασθενικό είδωλο μια καθωσπρέπει οικογένειας που βούλιαζε στη μιζέρια και το ψέμα. Έχοντας δώσει όρκο στη μητέρα του πριν πεθάνει πως θα γίνει ευτυχισμένος, μοιάζει να κυνηγά μια χίμαιρα που του ξεγλιστρά, θέλει να αγαπήσει και να αγαπηθεί, μα κανένας δεν του έχει δείξει τον τρόπο κι έτσι καταλήγει να πληγώνει όσους αγαπά. Το «Ραδιοκασετόφωνο» είναι μια μελαγχολική νουβέλα για την παιδική ηλικία, τις συζυγικές σχέσεις, τον έρωτα, την απώλεια και το θάνατο και για την παρακαταθήκη που μας αφήνουν οι γονείς μας, αυτή που μας ακολουθεί σαν σκιά όσο κι αν έχουμε μεγαλώσει. Για το είδωλό μας που συχνά μπερδεύεται με αυτών των γονιών μας, για τις άγνωστες διαστάσεις της υπόστασης τους – άλλωστε μη ξεχνάμε ότι υπήρχαν και πριν γεννηθούμε εμείς- για γονείς που πιστεύουν πως δείχνουν την αγάπη τους  θυσιάζοντας τη δική τους ευτυχία, αγνοώντας πως κανένα ευτυχισμένο παιδί δεν προέκυψε από δυστυχισμένους γονείς, αλλά και για το νόημα της ζωής, εκείνο που μπορεί να κρύβεται στις νότες ενός παλιού, σκονισμένου ραδιοκασετόφωνου.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Βρείτε το εδώ.

 

Γνωρίστε τον συγγραφέα

O Iάκωβος Ανυφαντάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1983. Έχει γράψει κριτικές βιβλίου, άρθρα για συλλογικούς τόμους και ομιλίες για διεθνή συνέδρια ιστορίας, σενάρια για διαφημίσεις στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, μία διδακτορική διατριβή για τη μνήμη του ελληνικού εμφυλίου στην πεζογραφία και τρία λογοτεχνικά βιβλία που ήταν υποψήφια ή έχουν τιμηθεί με λογοτεχνικά βραβεία. Το Ραδιοκασετόφωνο (Εκδόσεις Πατάκη, 2023) είναι το τέταρτο βιβλίο του.