Νοσοκομείο Π. και Α. Κυριακού – Σήμερα
Το νοσοκομείο Π. και Α. Κυριακού ιδρύθηκε με δωρεά του Παναγιώτη και της Αγλαΐας Κυριακού, το 1933. Το νοσοκομείο παρέχει φροντίδα σε παιδιατρικό πληθυσμό όχι μόνο της Αττικής, αλλά και ολόκληρης της χώρας. Διαθέτει 395 κλίνες και ο αριθμός των νοσηλευμένων παιδιών ηλικίας έως 14 ετών, φτάνει έως 25.000 ετησίως. Ετησίως, εκπαιδεύονται τουλάχιστον 100 ειδικευόμενοι ιατροί στα διάφορα τμήματα του.
Αγλαΐα Κυριακού
Η Αγλαΐα Κυριακού συνέδεσε το όνομα της με το γνωστό παιδιατρικό νοσοκομείο στο Γουδί Αθηνών. Καταγόταν από το Χαλέπα Κρήτης. Το πατρικό της επώνυμο ήταν Αντωνιάδη, και το αρχικό επώνυμο της οικογένειας της ήταν Μελισσηνού. Η Αγλαΐα Κυριακού (γεννημένη Αντωνιάδη) παντρεύτηκε σε ηλικία 36 ετών τον 47χρονο Παναγιώτη Κυριακό, καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το ζευγάρι δεν απέκτησε ποτέ παιδιά, με τον Παναγιώτη Κυριακό να πεθαίνει σε ηλικία 54 ετών.
Δημιουργία Κλινικής Παίδων
Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η Αγλαΐα Κυριακού δεν πήγαινε σε εκδηλώσεις, τιμούσε την μνήμη του άντρα της και συμμετείχε μόνο σε φιλανθρωπίες. Λόγω των μεγάλων ποσοστών θανάτων σε παιδιά και βρέφη, έχοντας και σχέσεις με τον ιατρικό κόσμο, συγκινημένη η Αγλαΐα μίλησε στον μικροβιολόγο Κυριάκο Κυριαζίδη, καθηγητή Παθολογίας Παίδων. Μετά τον θάνατο της, το 1933, με τη διαθήκη της, έδωσε εντολή να δοθεί η περιουσία της, που ανερχόταν σε 15,000,000 δραχμές, για την δημιουργία παιδιατρικής κλινικής, της “Κλινικής Απόρων Παίδων Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού και Οικογένειας Σπυρίδωνος Αντωνιάδου.” Οι εκτελεστές της διαθήκης είχαν οριστεί ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος και ο τότε υπουργός Υγείας Αλέξανδρος Κορυζής. Το οικόπεδο για την ανέγερση της Παιδιατρικής Κλινικής, παραχωρήθηκε δωρεά, από το Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία Σοφία”, που είχε ιδρυθεί το 1900.
Τα σχέδια της κλινικής ανατέθηκαν σε τριμελή επιτροπή, στον Ιωάννη Αντωνιάδη, αδερφό της Αγλαΐας Κυριακού, στον Φωκίωνα Κοπανάρη και στον Γεώργιο Μακκά. Το Τεχνικό επιμελητήριο έδωσε στον Ιωάννη Αντωνιάδη το “Τεχνικό Αριστείο”, για την αρτιότητα του έργου. Το κόστος για την ανέγερση της κλινικής ξεπερνούσε το κληροδοτημένο ποσό, και έτσι η Ελληνική κυβέρνηση με υπουργό Υγείας Αλ. Κορυζή, έδωσε έγκριση για κρατικό κονδύλι και θέσπισε νόμο για ετήσια επιχορήγηση του ιδρύματος της τάξης των 1,500,000 δραχμών. Η έναρξη των εργασιών έγινε στις 8 Νοεμβρίου του 1934. Στις αρχές του 1938 ολοκληρώθηκαν οι κατασκευές και ο πλήρης ιατρικός εξοπλισμός. Το νοσοκομείο εγκαινιάστηκε στις 27 Απριλίου 1938, με παρουσία του τότε Βασιλέα Γεωργίου Β’, του υπουργού Υγείας Αλ. Κορυζή και του Αρχιεπίσκοπου Αθηνών Χρυσόστομου. Η λειτουργία του νοσοκομείου ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1938, με τις 20 πρώτες κλίνες, 10 στην Α’ Παιδιατρική και 10 στην Β’ Παιδιατρική, που με την πάροδο των μηνών, οι κλίνες διπλασιάζονταν. Ο πρώτος ασθενής ήταν ένα μωρό 7,5 μηνών, με διάρροια τριημέρου. Στους 5 πρώτους μήνες λειτουργίας είχαν εισέλθει 139 ασθενείς στην Α’ Παιδιατρική Κλινική και 164 στην Β’ Παιδιατρική κλινική.
Γυναικολογική Κλινική Μανουήλ Σπυρίδωνος Αντωνιάδου
Ο αδελφός της Αγλαΐας, ο δικηγόρος Αντώνης Αντωνιάδης, ακολουθώντας το όραμα της αδερφής του, έδωσε και ο ίδιος την περιουσία του για να δημιουργηθεί Γυναικολογική κλινική για άπορες μητέρες, “Γυναικολογική Κλινική Μανουήλ Σπυρίδωνος Αντωνιάδου”. Εμμανουήλ ήταν ο μεγαλύτερος αδελφός της Αγλαΐας, που είχε αποβιώσει. Ο Αντώνης Αντωνιάδης διέθετε στον δήμο το ακίνητο τριώροφο σπίτι του στην Αθήνα, στην οδό Ξενοφώντος, αξίας 9,000,000 δραχμών, αλλά και μετρητά αξίας 6,000,000 δραχμών. Ο Αντωνιάδης όρισε κληρονόμο του, τον ανιψιό του Ιωάννη Αντωνιάδη, έπειτα από τον θάνατο του οποίου, το σπίτι στην οδό Ξενοφώντος, θα έπρεπε να περάσει στον Δήμο.
Μετά τον θάνατο του Αντώνη Αντωνιάδη, μαθεύτηκε το μέγεθος της δωρεάς, το 1939. Το Δημοτικό συμβούλιο του δήμου Αθηνών, μετονόμασε το άλσος Παγκρατίου, σε Άλσος Ευεργετών. Οι υποσχέσεις για τη δημιουργία προτομών στο πάρκο, δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Επίσης, το Μαιευτήριο που ονειρευόταν ο Αντωνιάδης, δεν δημιουργήθηκε ποτέ. Η διαθήκη του τροποποιήθηκε και κατασκευάστηκε μια κλινική, εντός του Νοσοκομείου Ελπίς, στη Αθήνα. Η κλινική αυτή, ωστόσο, δεν υπάρχει πια. Το ακίνητο στην οδό Ξενοφώντας, υπήρξε χώρος παρατάξεων και δημοτικών υπηρεσιών.
Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου “Π. και Α. Κυριακού” λειτουργούσαν στα κτήρια της Σχολής Δημόσιας Υγείας στους Αμπελόκηπους. Το νοσοκομείο μεταφέρθηκε στα κτήρια των κατασκηνώσεων ΠΙΚΠΑ Πεντέλης, για μεγαλύτερη ασφάλεια. Από τις 31 Νοεμβρίου του 1940 έως τις 23 Αυγούστου 1943 παρέμεινε στην Πεντέλη. Οι Γερμανοί επιτέθηκαν στις εγκαταστάσεις στην Πεντέλη και το νοσοκομείο μεταφέρθηκε στα κτήρια της Ριζαρείου Σχολής, στους Αμπελόκηπους. Η κατάσταση του κτιρίου δεν ήταν καλή και έγιναν σημαντικές προσπάθειες ανακαίνισης του. Το νοσοκομείο δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει στον αυξημένο αριθμό νοσηλευόμενων παιδιών και περιορίζει το όριο ηλικίας στα 6 έτη. Το 1944, το νοσοκομείο επιστρέφει στις εγκαταστάσεις του. Το 1945 επανέρχεται ο ρυθμός λειτουργίας και αρχίζει να λειτουργεί Ακτινολογικό τμήμα. Το ακτινολογικό μηχάνημα βρέθηκε στο κτήριο, έπειτα από την ανάκτηση του νοσοκομείου από τους κατακτητές.
Δημιουργία νέων τμημάτων
Το 1946 έγινε η πρώτη επέκταση, με προσθήκη 100 νέων κλινών. Το 1946, το νοσοκομείο έχει οικονομικά προβλήματα και αποφασίζεται να διατίθεται ένα μέρος των κλινών επί πληρωμή. Το 1948 άρχισε κλινική ΩΡΛ, με 15 κλίνες. Το 1949, δημιουργήθηκε το μικροβιολογικό εργαστήριο. Τη δεκαετία 1950-1960, δημιουργούνται τμήματα για ορθοπεδικές παθήσεις, λοιμώδη νοσήματα, έγινε καλύτερη οργάνωση στα εξωτερικά ιατρεία και αναπτύχθηκαν σύγχρονα εργαστήρια. Το 1955, δημιουργείται η Καρδιολογική κλινική, το Νευροψυχιατρικό τμήμα και η Ιατρική Βιβλιοθήκη. Σημαντικό βήμα έγινε με την εκπαίδευση και παραϊατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Το 1953, προσλαμβάνονται οι πρώτες Διπλωματούχες Νοσηλεύτριες, η Σουλτάνα Ιντζέ και η Ευτυχία Μέντζου. Το 1959, ορίζεται Διευθύνουσα η Κα Μέντζου. Εκείνη τη περίοδο το νοσοκομείο είναι σε θέση να δέχεται και έκτακτα περιστατικά. Ξεκίνησε με 3 εφημερίες την εβδομάδα και 2 Κυριακές τον μήνα.
Τη δεκαετία 1960 – 1970 συνεχίζει η επέκταση του νοσοκομείου, δημιουργείται η πτέρυγα Γ’. Το 1965, αναπτύσσεται μέσα στο νοσοκομείο η Ανωτέρα Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων, τριετούς φοίτησης. Συνολικά αποφοίτησαν 410 νοσηλεύτριες. Τότε δημιουργήθηκε το ιατρικό αρχείο και κτίστηκε το Αμφιθέατρο του Νοσοκομείου. Το 1974, αναλαμβάνει διευθυντής της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Παπαδάτος.
Τη δεκαετία του 1970-1980 δημιουργείται το Κέντρο Δηλητηριάσεων, το μοναδικό κέντρο έως και σήμερα. Το 1977 δημιουργήθηκε η Μονάδα Τεχνητού Νεφρού, με 2 μηχανήματα αιμοκάθαρσης και το 1979 η Μονάδα νεογνών, με 20 θερμοκοιτίδες. Εκείνη την εποχή το νοσοκομείο γίνεται Νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και τη δεκαετία 1980-1990 εντάσσεται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ).
Η πορεία του νοσοκομείου ικανοποίησε πλήρως το όραμα της ευεργέτιδας του Αγλαΐας Κυριακού και συνεχίζει να παρέχει φροντίδα σε παιδιά έως και σήμερα.
Βιβλιογραφία
“Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού”, Βικιπαίδεια, Η Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια, 2014. Ανάκτηση από: el.wikipedia.org
“Η άγνωστη ιστορία της Αγλαΐας Κυριακού και του αδελφού της Αντώνη Σπ. Αντωνιάδη”, Τα Αθηναικά, Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς, 2018. Ανάκτηση από: www.taathinaika.gr (τελευταία πρόσβαση 2 Σεπτεμβρίου 2025)
“Αγλαΐα Κυριακού – Η ευεργέτιδα” , in.gr, Βαγγέλης Στεργιόπουλος, 2021, Ανάκτηση από: www.in.gr (τελευταία πρόσβαση 2 Σεπτεμβρίου 2025)
Ιστορία – Νοσοκομείο Π. και Α. Κυριακού, Ανακτήθηκε από: aglaiakyriakou.gr (τελευταία πρόσβαση 2 Σεπτεμβρίου 2025)
