Χρόνης Αηδονίδης: Σπουδαίος Έλληνας Μουσικός της Θράκης.

Ο Χρόνης (Πολυχρόνης) Αηδονίδης ήρθε στον κόσμο στις 23 Σεπτεμβρίου 1928 στην Καρωτή, ένα χωριό κοντά στο Διδυμότειχο, στο οποίο και μεγάλωσε. Ήταν γιος του δάσκαλου και ιερέα Χρήστου Αηδονίδη και της Χρυσάνθης Αηδονίδη, και το δεύτερο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας. Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια τα πέρασε στο χωριό.

Η μητέρα του Χρόνη τον μύησε στον κόσμο της παραδοσιακής μουσικής και του έμαθε τα πρώτα τραγούδια, καθώς εκείνη γνώριζε τα περισσότερα τραγούδια της Θράκης. Στη συνέχεια, έμαθε πολλά και από τους πλανόδιους μουσικούς που έπαιζαν στα πανηγύρια του χωριού. Αργότερα, μαθητής του δημοτικού ακόμα, παίρνει μαθήματα βυζαντινής μουσικής από τον πατέρα του. Ταυτόχρονα, ξεκινάει να ψέλνει στην εκκλησία της Καρωτής.

Όταν ο Χρόνης πήγε στο γυμνάσιο στο Διδυμότειχο, έγινε μαθητής των ψαλτών Μιχάλη Κεφαλοκόπτη και Δημητρίου Μανάκα. Ο Δημήτριος Μανάκας, μάλιστα, αναγνώρισε νωρίς τα φωνητικά χαρίσματα του έφηβου τότε Χρόνη. Αργότερα, όταν τελείωσε το οκτατάξιο Γυμνάσιο, έγινε κοινοτικός δάσκαλος στα Πετρωτά Ροδόπης, ένα χωριό της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου.

Χρόνης Αηδονίδης – Τα πρώτα χρόνια στην Αθήνα

Το 1950, ο Χρόνης ήρθε με τους γονείς του στην Αθήνα. Αμέσως μόλις ήρθαν στην Αθήνα αποφάσισε να συνεχίσει και να ολοκληρώσει τις σπουδές του στη βυζαντινή μουσική, στο Ελληνικό Ωδείο με τον μεγάλο δάσκαλο Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου. Ταυτόχρονα, το Μάρτιο του ίδιου χρόνου, έπιασε δουλειά στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο ως λογιστής. Εκεί δουλεύει μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1988.

Advertising

Χρόνης Αηδονίδης – Εργογραφία (1990 – 1998)

[Αηδονίδης Νταλάρας Daly] — *Πηγή εικόνας: avalonofthearts.gr*

Σημαντικό βήμα στην καλλιτεχνική διαδρομή του Χρόνη ήταν η συνεργασία του με τον Γιώργο Νταλάρα και τον Ross Daly στον δίσκο «Τ’ Αηδόνια της Ανατολής» τον Μάρτιο του 1990. Μέσα από αυτό τον δίσκο οι παραδοσιακοί ήχοι άγγιξαν και ένα κοινό που ως τότε δεν είχε εντρυφήσει σε αυτό το είδος. Μάλιστα, έγινε και συναυλία στον Λυκαβηττό για την παρουσίαση του δίσκου με μεγάλη απήχηση.

Διαβάστε επίσης Τσουνάμι: Σε ποιες περιοχές της Ελλάδας παραμονεύει;

Advertising

Στη συνέχεια, ήρθε μια ακόμα σημαντική κυκλοφορία των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, το 1993, με τον διπλό δίσκο «Τραγούδια και σκοποί της Θράκης». Ο δίσκος αυτός περιέχει ένα πλούσιο λαογραφικό υλικό και τραγούδια που ερμηνεύει αποκλειστικά ο Αηδονίδης. Θα κοντράρει, μάλιστα, σε πωλήσεις και απήχηση «Τ’ Αηδόνια της Ανατολής». Αργότερα, το 1998, ήρθε η έκδοση της σειράς «Έλληνες Ακρίτες» από την FM Records, με τίτλο: «Θράκη, Ανατολική Ρωμυλία, Μαύρη Θάλασσα». Ο δίσκος αυτός περιέχει πλούσιο λαογραφικό υλικό και τραγούδια που ως επί το πλείστον τα έχει ερμηνεύσει ο Χρόνης Αηδονίδης.

Χρόνης Αηδονίδης – Εργογραφία (2000 – 2002)

Την Πρωτοχρονιά του 2000, σε ένα παγκόσμιο τηλεοπτικό εορταστικό πρόγραμμα για την υποδοχή της νέας χιλιετίας, κάθε χώρα ανέλαβε να μεταδώσει,μέσω δορυφορικής σύνδεσης ένα τραγούδι για να καλωσορίσει τον νέο αιώνα. Η Ελλάδα καλωσόρισε την Ανατολή του 2000 από το Σούνιο, με τη φωνή του Αηδονίδη με δύο τραγούδια: «Να ’μαν πουλί να πέταγα» και «Βασίλεψεν Αυγερινός». Το βίντεο κλιπ είχε φτιάξει ο σκηνοθέτης Παντελής Βούλγαρης. Το 2000, επίσης, κυκλοφορεί ο δίσκος «Η Θράκη των Ελλήνων» από το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής, που περιείχε λαογραφικό υλικό και τραγούδια που ερμηνεύει αποκλειστικά ο Χρόνης Αηδονίδης.

Το 2001, ο Χρόνης θα κάνει ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην καριέρα του που θα τον φέρει και πάλι στο προσκήνιο, καθώς θα δημιουργήσει συνεργασία με το Νίκο Κυπουργό στο δίσκο «Τα μυστικά του Κήπου». Σε αυτό τον δίσκο θα ερμηνεύσει το «Βλέφαρό μου», σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου. Το νανούρισμα αυτό θα κλέψει την παράσταση και θα γίνει αγαπητό από το κοινό για τον παραδοσιακό του ήχο αλλά και τη φρεσκάδα της πνοής της εποχής.

Το 2002, ο Χρόνης θα πραγματοποιήσει μια συνεργασία με τον Μπάμπη Τσέρτο στο δίσκο «Ανάγλυφα μίας τέχνης ταπεινής», στο παραδοσιακό τραγούδι της Μικράς Ασίας με τίτλο: «Σύρε να πεις της μάνας σου».

Advertising

Χρόνης Αηδονίδης – Εργογραφία (2003 – 2004).

Το 2003, ο Χρόνης θα έχει άλλη μια ιδιαίτερη συνεργασία, η οποία θα κάνει αίσθηση και θα την προσθέσει στο ενεργητικό του. Πιο συγκεκριμένα, θα συναντήσει τις μελωδίες του Παντελή Θαλασσινού και θα ερμηνεύσει δύο τραγούδια των Ηλία Κατσούλη «Αχ κορμί ζωγραφιστό μου» και Χρυσόστομου Γελαγώτη «Κατερίνα Καρδερίνα», στο δίσκο «Στης καρδιάς μου τ’ ανοιχτά».

Διαβάστε επίσης Ιβάν Σαββίδης: Ο πόντιος εργάτης που έγινε κροίσος

[Αηδονίδης Καραντζή] — *Πηγή εικόνας: aromalefkadas.gr*

Το 2004, ο Χρόνης για πρώτη φορά πραγματοποιεί ηχογράφηση μαζί με τη μαθήτριά του Νεκταρία Καραντζή με βυζαντινούς ύμνους στο διπλό cd, με τίτλο: «Όταν οι δρόμοι συναντιούνται». Παρόλο που ξεκίνησε το δρόμο της μουσικής ως ψάλτης, ήταν η πρώτη φορά, με το cd αυτό, που παρέδωσε στη δισκογραφία δείγμα των εξαιρετικών ικανοτήτων του και στο χώρο της Βυζαντινής Μουσικής. Επίσης, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, ο Χρόνης Αηδονίδης τραγούδησε στην τελετή λήξης το τραγούδι: «Φίλοι μ’ καλωσορίσατε».

Χρόνης Αηδονίδης – Συναυλίες και εμφανίσεις

Το θρακιώτικο τραγούδι έχει γίνει αγαπητό από κάθε γωνιά της Ελλάδας χάρη στην αριστοτεχνική μελίρρυτη φωνή του Χρόνη Αηδονίδη, ο οποίος έχει λάβει μέρος σε εκατοντάδες εκδηλώσεις τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Επίσης, πολλά τραγούδια του Χρόνη Αηδονίδη ακούγονται στα ραδιόφωνα αλλά και ως σήματα σε εκπομπές ή και σε τηλεοπτικά διαφημιστικά σποτ σε χώρες της Ευρώπης.

Το Πάσχα του 2005, ο Χρόνης συμμετείχε στην καθημερινή επετειακή εκπομπή της ΕΤ1, που προβαλλόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, με τίτλο «Επικράνθη». Σε αυτή την εκπομπή έψαλλε βυζαντινούς ύμνους της περιόδου, μαζί με τη μαθήτρια και συνεργάτιδά του Νεκταρία Καραντζή και τον καθηγητή βυζαντινής μουσικής, θεολόγο και φιλόλογο Δημήτρη Βερύκιο. Επίσης, στην εκπομπή αυτή συμμετείχαν, διαβάζοντας αναγνώσματα των ημερών, οι ηθοποιοί Γρηγόρης Βαλτινός και Κοραλία Καράντη.

Advertising

Ο Χρόνης Αηδονίδης άφησε το δικό του στίγμα στο χώρο της παραδοσιακής μουσικής. Ο ίδιος διαθέτει κάποια χαρακτηριστικά που τον κάνουν να ξεχωρίζει και να είναι ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της παραδοσιακής μας μουσικής. Λόγου χάρη, οι σπάνιες ερμηνευτικές ικανότητες του Χρόνη, οι ιδιαίτεροι λαρυγγισμοί της βελούδινης φωνής του και το δημιουργικό του πνεύμα που τον οδήγησε να συνθέσει ξεχωριστές μελωδίες. Επίσης, ο Χρόνης Αηδονίδης ήταν ο άνθρωπος που κατόρθωσε να βγάλει το παραδοσιακό τραγούδι από την αφάνεια και να το φέρει στο Ηρώδειο και το Μέγαρο Μουσικής.

Χρόνης Αηδονίδης – Διδασκαλία – Δραστηριότητες

Ο Χρόνης Αηδονίδης συνέχισε να προσφέρει στην παραδοσιακή μουσική του τόπου μας μεταφέροντας στις επόμενες γενιές τις μουσικές του εμπειρίες. Διδάσκει παραδοσιακό τραγούδι στο «Εργαστήρι παραδοσιακής μουσικής» στην Αλεξανδρούπολη. Αυτό το «Εργαστήρι» το έχει ιδρύσει ο ίδιος και είναι και καλλιτεχνικός διευθυντής. Διδάσκει, επίσης, παραδοσιακό τραγούδι στο Ίδρυμα Ζήση στο Χαλάνδρι και στο Κεντρικό Ωδείο (Κώστα Κλάββα), στο οποίο διδάσκει και βυζαντινή μουσική.

Ο Αηδονίδης είναι ιδρυτικό μέλος του «Αρχείου Ελληνικής Μουσικής», το οποίο έχει να επιδείξει μία πλούσια δραστηριότητα στο χώρο της λαογραφίας, με πολύ προσεγμένες εκδόσεις βιβλίων και δίσκους από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Είναι, επίσης, ιδρυτικό μέλος του «Συλλόγου Τραγουδιστών Ελλάδος» και του «Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Ερατώ», αλλά και καλλιτεχνικός διευθυντής του Κέντρου Μελέτης Μουσικής Παράδοσης Θράκης, Μικράς Ασίας και Ευξείνου Πόντου. Τέλος, ο Χρόνης είναι επίτιμος πρόεδρος του σωματείου «Αρχείο Μουσικολαογραφικής Παράδοσης Χρόνης Αηδονίδης».

Διαβάστε επίσης Ληστεία Μπρινκς-Ματ: η μεγαλύτερη κλοπή χρυσού

Διακρίσεις και αρχείο

Ο Χρόνης Αηδονίδης έχει διακριθεί και τιμηθεί από πολλούς φορείς, δήμους και πολιτιστικούς συλλόγους της Ελλάδας και του εξωτερικού για την προσφορά του στον ελληνικό πολιτισμό. Πιο συγκεκριμένα, η νομαρχία Έβρου ανακήρυξε το έτος 2009, ως «Έτος Χρόνη Αηδονίδη» και διοργάνωσε προς τιμήν του ημερίδα και διάφορες συναυλίες στον Έβρο.

Advertising

[Αηδονίδης Βαρθολομαίος] — *Πηγή εικόνας: www.naftemporiki.gr*

Κορυφαία τιμητική διάκριση για το Χρόνη ήταν η απονομή του Οφφικίου του «Άρχοντος Υμνωδού της Αγίας Του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας». Αυτή την τιμητική διάκριση προσέφερε στο Χρόνη ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος στις 29-11-2010, μετά από κοινή πρόταση των Μητροπολιτών Διδυμοτείχου κ. Δαμασκηνού και Αλεξανδρουπόλεως κ. Ανθίμου.

Σημαντικό μέρος από το προσωπικό, οικογενειακό και καλλιτεχνικό αρχείο του Χρόνη Αηδονίδη υπάρχει σήμερα στα γραφεία του Αρχείου Μουσικολαογραφικής Παράδοσης «Χρόνης Αηδονίδης» και είναι προσβάσιμο σε οποιονδήποτε επιθυμεί να μελετήσει τη ζωή και το έργο του Χρόνη Αηδονίδη. Επίσης, ένα μέρος από τις τιμητικές διακρίσεις και τη δισκογραφία του Χρόνη έχει γίνει δωρεά στις Ιερές Μητροπόλεις Αλεξανδρουπόλεως και Διδυμοτείχου. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του αρχείου, και μέχρι το 2002 τουλάχιστον που άρχισε να υπάρχει ο σύλλογος του Χρόνη Αηδονίδη, το συνέλεξε και το διέδωσε η σύζυγός του, Φωτεινή.

Γάμος και θάνατος

Το 1967, ο Χρόνης Αηδονίδης ήρθε εις γάμον κοινωνία με τη Φωτεινή Αηδονίδου, νοσηλεύτρια στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο. Σε μια συνέντευξή του, ο Χρόνης Αηδονίδης είπε: «Είμαι 56 χρόνια παντρεμένος. Από έρωτα παντρευτήκαμε, ευτυχώς δεν έμπλεξα με προξενιά, παρόλο που τότε έτσι γίνονταν οι γάμοι. Γνωριστήκαμε στο Σισμανόγλειο. Ήτανε νοσηλεύτρια η κυρά Φωτεινή κι εγώ στο λογιστήριο. Εγώ μουρμούριζα, δημιουργούσα με το μυαλό μου μουσικές και στο σπίτι και στο δρόμο, και η Φωτεινή μου έλεγε «ωχ, με ζάλισες πάλι!».

Υπό τους ήχους της θρακιώτικης παραδοσιακής μουσικής και σε κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης, συγγενείς και φίλοι είπαν το τελευταίο αντίο στο Χρόνη Αηδονίδη, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 95 ετών. Η κηδεία του έγινε στις 25.10.2023 στον Ιερό Ναό Αναλήψεως Βριλησσίων Αττικής.

Advertising

Πηγές:

Χρόνης Αηδονίδης – Βικιπαίδεια (el.wikipedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 30/11/2024.
Βιογραφίες / Χρόνης Αηδονίδης (www.sansimera.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 30/11/2024.
Χρόνης Αηδονίδης – Βιογραφικό (www.domnasamiou.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 30/11/2024.
Πέθανε ο τραγουδιστής Χρόνης Αηδονίδης (www.naftemporiki.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 30/11/2024.
Χρόνης Αηδονίδης: Η μεγάλη οικογένεια, η εργασία ως λογιστής, τα 56 χρόνια γάμου και η ύψιστη τιμή (focustonevro.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 30/11/2024.
Κηδεία Χρόνη Αηδονίδη: Τελευταίο αντίο στο μεγάλο δάσκαλο του παραδοσιακού τραγουδιού (www.newsit.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 30/11/2024.
Συνέντευξη: Ο Ross Daly μιλάει για το Χρόνη Αηδονίδη και «Τα Αηδόνια της Ανατολής» (avalonofthearts.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 30/11/2024.
Χρόνης Αηδονίδης: Γιατί τον αποκαλούσαν «αηδόνι» – Όλη η διαδρομή του (aromalefkadas.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 30/11/2024.