Δημήτριος Χολέβας: Τα άμφια της Αντίστασης

Πηγή εικόνας: Past in Color | Ο πάτερ Δημήτριος Χολέβας, ο «Παπαφλέσσας» της Αντίστασης.

Πολλές φορές, τόσο στην ελληνική όσο και στην παγκόσμια ιστορία, υπήρξαν ιερείς και πνευματικοί ηγέτες που διακρίθηκαν σε εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες. Οι ιερείς αυτοί δεν περιορίστηκαν μόνο στα ιερατικά τους καθήκοντα απέναντι στους λαούς. Θεώρησαν ότι ο «καλός ποιμένας» έχει χρέος να υπερασπίζεται και να προστατεύει «το ποίμνιο» από τους «λύκους», και έλαβαν τα άρματα. Ένας τέτοιος ήταν και ο Δημήτριος Χολέβας, ο «Παπαχολέβας» ή «Παπαφλέσσας» της Εθνικής Αντίστασης.


Δημήτριος Χολέβας: Τα κλασικά γράμματα και η Εκκλησία

Ο Δημήτριος Χολέβας γεννήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1907, στο χωριό Τσούκα της Φθιώτιδας, 38 χιλιόμετρα έξω από τη Λαμία. Μεγάλωσε στην Μακρακώμη. Όταν ενηλικιώθηκε, αποφάσισε να ακολουθήσει τις σπουδές των κλασικών γραμμάτων. Έτσι σπούδασε φιλολογία, ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, παντρεύτηκε και κατάφερε να αποκτήσει με τη σύζυγό του πέντε παιδιά.

Αν και φιλόλογος, ιστορικός και αρχαιολόγος, ο Χολέβας αποφάσισε να στραφεί προς την Εκκλησία και να γίνει ιερέας, σε ηλικία 31 ετών. Έτσι, το 1938, χειροτονήθηκε στη Λαμία, και ξεκίνησε την εκκλησιαστική του πορεία ως πρωτοπρεσβύτερος. Ακολούθησαν όμως ταραγμένες εποχές. Η Ελλάδα εισήλθε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στις 28 Οκτωβρίου 1940 ενώ την άνοιξη του 1941 η χώρα κατελήφθη από τις σκοτεινές Δυνάμεις του Άξονα. Η μαύρη Κατοχή είχε ξεκινήσει. Ο Παπαχολέβας θα στήριζε τον σκλαβωμένο λαό όμως τόσο ως ιερέας αλλά ακόμα περισσότερο ως αντάρτης.


Ο πάτερ Χολέβας στην Αντίσταση

Το 1942 οργανώνονται ένοπλες ανταρτικές ομάδες και η ελληνική αντίσταση κατά των κατακτητών φτάνει στο ζενίθ της. Η κορυφαία όλων είναι ο ΕΛΑΣ (Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), το στρατιωτικό σκέλος του ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο). Ο Δημήτριος Χολέβας την ίδια χρονιά οργανώθηκε και προσχώρησε στις τάξεις του ΕΛΑΣ για να πολεμήσει τους Γερμανούς. Έλαβε δε το ψευδώνυμο «Παπαφλέσσας», θυμίζοντας τον Μεσσήνιο αγωνιστή της ελληνικής Επανάστασης του 1821, που ήταν και ο ίδιος ρασοφόρος και ένοπλος.

Διαβάστε επίσης  Εαρινή Επίθεση: Ακόμα ένα ελληνικό «χαστούκι» στον Ιταλό εισβολέα

Ο Χολέβας κατατάχτηκε ως στρατιωτικός ιερέας στη 13η Μεραρχία του ΕΛΑΣ. Όταν η αντίσταση εδραιώθηκε στην Ελλάδα, το 1944, ο Παπαχολέβας έλαβε θέση εθνοσυμβούλου δηλαδή μέλους του εθνικού συμβουλίου της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), της γνωστής Κυβέρνησης του Βουνού. Έναν χρόνο πριν, το 1943, οργάνωσε και συγκάλεσε συνέδριο ιερέων στη Σπερχειάδα Φθιώτιδας. Μέσα από αυτό το συμβούλιο, δημιούργησε την Παγκληρική Ένωση Ορθοδόξου Κλήρου και εξελέγη γενικός γραμματέας της. Ο αριθμός των μελών της Ένωσης ανήλθε σε 4000. Ο Χολέβας και οι συναγωνιστές του έρχονταν σε αντίθεση με ιερωμένους (ενίοτε και υψηλόβαθμους) που ήταν φιλικά προσκείμενοι στους κατακτητές.

Ο Δημήτριος Χολέβας έγινε σύμβολο της ελληνικής Αντίστασης. Συμβόλιζε τα «φλογισμένα» ή «ματωμένα ράσα», τον χαρακτήρα του αγέρωχου «παπά – αντάρτη» της Εθνικής Αντίστασης. Το σύμβολο αυτό έγινε γνωστό ανάμεσα στους Έλληνες με την πασίγνωστη φωτογραφία του, που τραβήχτηκε από τον Έλληνα φωτογράφο Σπύρο Μελετζή, με τον ιερέα να βρίσκεται σε βουνά της Ρούμελης.

Χολέβας
Πηγή εικόνας: efsyn.gr | Η γνωστή φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή με τον αρματωμένο Παπαχολέβα.

Οι μεταπολεμικές διώξεις του «Παπαφλέσσα»

Το μεταπολεμικό καθεστώς και το εμφυλιοπολεμικό κλίμα της Ελλάδος, ασφαλώς δεν θα άφηνε ανεπηρέαστο και τον Παπαχολέβα. Ασφαλώς, θα υφίσταντο διώξεις λόγω της ανταρτικής του δράσης και της συνεργασίας του με την αριστερή παράταξη. Με το τέλος του πολέμου, το 1945, δικαστήριο που οργανώθηκε από την Ιερά Σύνοδο, τον τιμώρησε με αργία τριών ετών. Το 1947, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, ο Δημήτριος Χολέβας εξορίστηκε από τις ελληνικές αρχές στην Ικαρία, όμως για μικρό διάστημα. Το 1948, διορίστηκε καθηγητής στο Λαύριο, οπότε και έλαβε τέλος η εξορία. Αργότερα πήρε μεταθέσεις σε περιοχές όπως η Λέρος και ο Αρχάγγελος Ρόδου για να καταλήξει στο Νυχτερινό Γυμνάσιο Νίκαιας, στον Πειραιά.

Διαβάστε επίσης  Ο βίος και οι μάχες του Ιωσήφ Βοναπάρτη

Στο Νυχτερινό Γυμνάσιο της Νίκαιας παρέμεινε μέχρι το 1973 οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Οδηγήθηκε στη σύνταξη κατόπιν παύσης και διώξεως από το καθεστώς της χούντας των συνταγματαρχών, λόγω του αριστερού του παρελθόντος.

Χολέβας
Πηγή εικόνας: kar.org | Ο Παπαχολέβας μαζί με  τον συμπολεμιστή και επίσης συνάδελφό του ιερέα παπα – Ανυπόμονο (Γερμανό Δημάκη).

Διακρίσεις και τίτλοι

Ο Δημήτριος Χολέβας εκτός των άλλων, είχε εκλεχθεί και δημοτικός σύμβουλος για το Δήμο των Αγίων Αναργύρων στη Δυτική Αττική καθώς και μέλος του Πνευματικού Κέντρου του ίδιου δήμου. Το 2001, Η Ιερά Σύνοδος απένειμε στον Χολέβα τον Χρυσό Σταυρό του Αποστόλου Παύλου. Ήταν επίσης μέλος των οργανώσεων Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση, Κίνηση για την Ειρήνη και την Εθνική Ανεξαρτησία, Εθνικό Συμβούλιο Ειρήνης και Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ). 

Ο «Παπαφλέσσας» της Εθνικής Αντίστασης «έφυγε» στις 16 Ιουλίου 2001. Η κηδεία του έγινε στις 20 Ιουλίου 2001, στον τόπο που μεγάλωσε, την Μακρακώμη Φθιώτιδας. Μεταξύ άλλων, στην τελετή παραβρέθηκαν αντιπρόσωποι του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος (ΚΚΕ). 

Βεβαίως ο Παπαχολέβας δεν ήταν ο μόνος ιερέας που πολέμησε κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Σεβαστός αριθμός ιερωμένων, και μικρών και μεγάλων στην ιεραρχία της εκκλησίας αντιστάθηκε κατά των κατακτητών είτε με κοινωνικές δράσεις, βοηθώντας φτωχούς και κυνηγημένους, είτε βγαίνοντας στο αντάρτικο ως μαχητές. Βεβαίως υπήρξαν κι εκείνοι που συνεργάστηκαν με τους κατακτητές ενάντια στο καθήκον τους, είτε από φόβο είτε επειδή είδαν στο τέρας του ναζισμού και του φασισμού το υποτιθέμενο μέλλον του κόσμου…


Παρακάτω ακολουθεί βίντεο με ολιγόλεπτο αφιέρωμα στη συμμετοχή του Κλήρου στην Εθνική Αντίσταση.


Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:

Δημήτριος Χολέβας. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org (τελευταία σύνδεση 14/1/2020)

Σαν Σήμερα/Αφιέρωμα στα ”ματωμένα ράσα”. Ανακτήθηκε από lifo.gr (τελευταία σύνδεση 14/1/2020)

Διαβάστε επίσης  Μαρία Τόλτσιφ: Η μπαλαρίνα των δύο κόσμων

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Φθινόπωρο

Καλωσορίζω το φθινόπωρο  επιστρέφοντας στις παλιές μου συνήθειες και στο

Το Αγόρι, το Τρολ & η Κιμωλία: Μια συγκινητική ιστορία για τη δύναμη της καλοσύνης

Οι φθινοπωρινές κυκλοφορίες των εκδόσεων Μάρτης έφτασαν. Στις 10 Οκτωβρίου