Ο Μάριος Πλωρίτης γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1919 στον Πειραιά. Το πραγματικό του όνομα ήταν Μάριος Βασιλείου Παπαδόπουλος και οι γονείς του είχαν καταγωγή από τη Σαντορίνη. Η οικογένεια του είχε συγγενικούς δεσμούς με τον αξιόλογο πολιτικό αρχηγό της μεταπολεμικής περιόδου και σπουδαίο ιστορικό, Β. Μαρκεζίνη. Ο Πλωρίτης θα περάσει την παιδική του ηλικία στην Σύρο, όπου θα μείνει οχτώ χρόνια με τους γονείς του.
Αργότερα, θα σπουδάσει Nομική και Πολιτικές Eπιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έπειτα, θα θα συνεχίσει τις σπουδές του στον τομέα του θεάτρου στις ΗΠΑ, στην Αγγλία και την Γαλλία. Ζούσε μόνιμα στην Αθήνα, ενώ γνώριζε γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά και αγγλικά.
Τα πρώτα του βήματα στον χώρο του θεάτρου και της δημοσιογραφίας
Το 1938, ο Πλωρίτης θα ενταχθεί στην θεατρική ομάδα του Καρόλου Κουν. Προτεραιότητα του θα είναι η βελτίωση της υποκριτικής του ικανότητας. Την ίδια εποχή, στην ομάδα θα ενταχθεί και ο Μάνος Χατζηδάκις. Έτσι, το 1942, η θεατρική αυτή ομάδα, αποτελούμενη από τους Κουν, Πλωρίτη, Σεβαστίκογλου, Στεφανέλλη, Τσαρούχη, Χατζηαργύρη και Χατζηδάκι, θα ιδρύσουν, με επικεφαλής βέβαια τον Κουν, το «Θέατρο Τέχνης». Την ίδια χρονιά, θα ανέβει στο Θέατρο Τέχνης, η πρώτη μετάφραση του Πλωρίτη για το έργο του Λ. Πιραντέλλο «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε». Παράλληλα, τα πρώτα του κείμενα δημοσιεύονται στα Καλλιτεχνικά Νέα.
Μαζί με τον Νικόλαο Καρύδη και τον Αλέκο Πατσιφά ιδρύουν το 1944 τις εκδόσεις «Ίκαρος», ενώ ο ίδιος θα υπάρξει και διευθυντής του περιοδικού «Έβδομη Τέχνη».
Ο Πλωρίτης θα ξεκινήσει την κριτική θεάτρου και την αρθρογραφία στην εφημερίδα «Ελευθερία» (1945-1965). Με τις επιφυλλίδες του αποτύπωνε τα γεγονότα και την αίσθηση της εποχής, ενώ με την εμπεριστατωμένη αρθρογραφία του, θα συμβάλει στην εγκαθίδρυση της αβασίλευτης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Σύμφωνα με τον Γιώργο Ρωμαίο, τα άρθρα του Πλωρίτη είχαν ως βάση το παιχνίδι των λέξεων και ήταν εμπλουτισμένα με αποσπάσματα αρχαίων και σύγχρονων συγγραφέων τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Ήταν ένας μοναδικός αρθρογράφος, με πλούσιο λεξιλόγιο και άρτια συνδεδεμένες ιδέες, απόψεις και επιχειρήματα. Τα άρθρα του παρέπεμπαν περισσότερο σε δοκίμια που αφορούσαν θέματα της επικαιρότητας.
Τον θαυμασμό και την βαθιά εκτίμηση του για την γραφή του Πλωρίτη, θα εκφράσει και ο καθηγητής Γλωσσολογίας Γ. Μπαμπινιώτης, στην τελετή αγόρευσης του Πλωρίτη ως επίτιμου Διδάσκοντα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, στις 27 Νοεμβρίου του 2000. Μάλιστα, θα τονίσει πως το ζητούμενο της γραφής του Πλωρίτη είναι να επικοινωνήσει με τον αναγνώστη και να φέρει θέματα στην επιφάνεια, με γνώμονα την αλήθεια, καθώς και ότι ο λόγος του αποτέλεσε πρότυπο νεοελληνικού λόγου.
Τα επόμενα χρόνια της πορείας του και το μεταφραστικό του έργο
Κατά το διάστημα 1950 – 1952, ήταν διευθυντής του θεατρικού τμήματος του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.). Κάποια χρόνια μετά, θα διδάξει Ιστορία Θεάτρου και Δραματολογία στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Το 1962, αναλαμβάνει τη διεύθυνση της πρωτοποριακής και καινοτόμου εφημερίδας «Νίκη», την οποία εξέδωσε ο Διονύσης Λιβανός. Από το 1952 μέχρι και την ίδια χρονιά, θα συνεργάζεται στενά με τους πιο γνωστούς θιάσους της εποχής (Λαμπέτη, Κυβέλης, Παπά, Χορν, Κατράκη, Αλεξανδράκη, Κατερίνας κ. άλλους), ενώ θα μεταφράσει περισσότερα από 150 έργα σπουδαίων συγγραφέων: Πιραντέλλο, Τσέχωφ, Γουάϊλντ, Μπ. Σω, Στρίνμπεργκ, Ίψεν, Μπρεχτ κ.ά. Επίσης, από το 1956-1967 διετέλεσε καθηγητής της Ιστορίας Θεάτρου στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης.
Ο Πλωρίτης όμως δεν έμεινε μόνο στην μετάφραση θεατρικών έργων. Μια από τις καλύτερες και, ομολογουμένως, αξεπέραστες μεταφράσεις του είναι αυτή για το έργο του Ράϊνερ Μαρία Ρίλκε «Γράμματα σ’ ένα νέο ποιητή» και των «Ποιημάτων» του Μπ. Μπρέχτ. Η πρώτη έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 12 εκδόσεις μέχρι σήμερα. Το συγγραφικό του έργο αποτελείται από τίτλους σχετικά με τη γλώσσα, τη δημοκρατία και, φυσικά, το θέατρο.
Η συνεργασία με «Το Βήμα», η αυτοεξορία και η επιστροφή
Όσο οι άνθρωποι θα χωρίζονται σε «έχοντες» και «μη έχοντες», σε κατέχοντες την εξουσία και καταπιεζόμενους από την εξουσία, σε διψαλέους για την ελευθερία (τους) και σε τρομαλέους μπρος στην ελευθερία (των άλλων), τούτη η γη δεν θα πάψει ν’ ανεμοδέρνεται από «οξύτητες», «αναταραχές» και «υπερβολές». Υπερβάλλει εξ ορισμού όποιος «έχει». Και παλεύοντας ν’ αποχτήσει «τα εαυτού» υπερβάλλει και όποιος «δεν έχει».
Το 1965, ξεκινά η πολύχρονη συνεργασία του Μάριου Πλωρίτη με την εφημερίδα «Το Βήμα», η οποία θα διαρκέσει μέχρι και τον θάνατό του, το 2006. Η συνεργασία αυτή θα διακοπεί μόνο για το διάστημα 1967 – 1974, τη περίοδο δηλαδή της δικτατορίας. Λόγω της διακυβέρνησης της χώρας από την στρατιωτική χούντα και την ολοκληρωτική αντίθεση του απέναντι στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ο Πλωρίτης θα αυτοεξοριστεί στο Παρίσι, επιστρέφοντας και πάλι στην Ελλάδα μετά την πτώση της χούντας. Στην Γαλλία θα υπάρξει επίσης διευθυντής περιοδικών και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού VIII.
Μετά την επιστροφή του, θα αρχίσει ξανά η συνεργασία του με το «Το Βήμα», δημοσιεύοντας την γνωστή «δοκιμιακή επιφυλλίδα», κάθε Κυριακή. Μια σημαντική και ιδιαίτερη στιγμή στην πορεία του Πλωρίτη ήταν επίσης η τηλεοπτική του παρουσία στο δημοψήφισμα της 24ης Νοεμβρίου του 1974, στα πλαίσια του Αντιμοναρχικού Αγώνα. Με μια συγκινητική και σύντομη ομιλία, θα υποστηρίξει την δημοκρατία, πιστεύοντας βαθιά στο κράτος δικαίου και την ελευθερία. Η ομιλία του αυτή, που περιείχε καταλυτικά επιχειρήματα υπέρ του δημοκρατικού πολιτεύματος, καθήλωσε όλο τον ελληνικό λαό στις οθόνες των τηλεοράσεών του.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του
Τελικός στόχος και σκοπός των γνήσιων δημοκρατών δεν μπορεί παρά να είναι η κοινωνική Δημοκρατία… Γιατί η τυπική Δημοκρατία παρέχει στις αντιλαϊκές και αντικοινωνικές δυνάμεις πλήθος δυνατότητες να τη διαστρέφουν, να τη φαλκιδεύουν και έτσι να εμποδίζουν αδιάκοπα κάθε αλλαγή και κάθε πρόοδο. Το πρόβλημα είναι πώς μέσα από τη λειτουργία σωστής πολιτικής Δημοκρατίας θα μεθοδευθεί η αποδυνάμωση αυτών των δυνάμεων και μηχανισμών ώστε ν’ ανοίξει ο δρόμος για τη σωστή κοινωνική Δημοκρατία.
Advertising
Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ο Μάριος Πλωρίτης επικεντρώθηκε στο θέατρο και στο νεοϊδρυθέν τμήμα Θεατρικών Σπουδών. Παράλληλα, συνέχιζε να γράφει στο «Το Βήμα» τις δοκιμιακές επιφυλλίδες, τις οποίες περίμεναν κάθε Κυριακή χιλιάδες αναγνώστες. Οι δοκιμιακές επιφυλλίδες επιστημονικών αξιώσεων, για το διάστημα 1975- 2004, ξεπέρασαν τις 2.500!
Εκτός από το θέατρο, αγαπούσε πολύ την κλασική μουσική και την όπερα. Ήταν πολυταξιδεμένος, κοινωνικός, ευφυής και είχε την εξαιρετική ικανότητα να αφηγείται τις εμπειρίες της ζωής του με ξεχωριστό τρόπο. Είχε κερδίσει την αμέριστη αγάπη των συναδέλφων αλλά και του κόσμου. Πάντα υπέρμαχος του συνόλου, διαμόρφωσε με το πνεύμα και τον αγώνα του τη πολιτισμική ζωή της χώρας, συμβάλλοντας έτσι στην γενικότερη ανέλιξη του ελληνικού πολιτισμού.
Ο Μάριος Πλωρίτης θα φύγει από την ζωή στις στις 29 Δεκεμβρίου του 2006. Έφυγε μεγάλος, σεμνός και σπουδαίος. Όπως ακριβώς υπήρξε από πάντα.
Ακολουθεί βίντεο με έναν επίλογο του Πλωρίτη, στα πλαίσια του αφιερώματος της Ε.Ρ τηλεόρασης για τον Σοφοκλή:
Πηγές:
Μάριος Πλωρίτης: Ο οικουμενικός διανοούμενος: 1919 – 2019: Εκατό χρόνια από τη γέννησή του. Ανακτήθηκε από www.tomanifesto.gr (τελευταία πρόσβαση 28/12/20).
Διανοούμενος της ζωής και της τέχνης. Ανακτήθηκε από www.tovima.gr (τελευταία πρόσβαση 28/11/2020).
Μάριος Πλωρίτης. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org (τελευταία πρόσβαση 28/11/2020).
In Memoriam: Μάριος Πλωρίτης. Ανακτήθηκε από www.offlinepost.gr (τελευταία πρόσβαση 28/11/2020).
