Ο Τζον Κασσαβέτης (John Nicholas Cassavetes) γεννήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου του 1929, στη Νέα Υόρκη. Ήταν γιός του επιχειρηματία Νικολάου Κασσαβέτη, ο οποίος καταγόταν από την Ζαγόρα του Πηλίου, και της Αικατερίνης Κασσαβέτη, που σε μεγαλύτερη ηλικία θα παίξει σε τρεις ταινίες του γιου της. Θα ζήσουν μέχρι τα επτά του στην Ελλάδα και έπειτα θα επιστρέψουν στην Νέα Υόρκη, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον.
Τα σχολικά του χρόνια και η εξέλιξη της πορείας του Κασσαβέτη
Στο σχολείο ήταν μέτριος μαθητής όμως αγαπούσε τον αθλητισμό και φυσικά το σινεμά. Είχε ιδιαίτερη αδυναμία στον Τζέιμς Κάγκνεϊ. Θα φοιτήσει αρχικά στο κολλέγιο Champlain, από το οποίο όμως θα αποβληθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα λόγω της κακής του βαθμολογίας. Αργότερα, θα γραφτεί στην Αμερικανική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών (AADA) και εκεί θα βρει και την γυναίκα της ζωής του, την Τζίνα Ρόουλαντς, με την οποία θα παντρευτεί το 1954, αμέσως μετά την αποφοίτησή του. Θα αρχίσει αμέσως τις οντισιόν για θεατρικές παραστάσεις αλλά η σκηνοθεσία τελικά θα του κλέψει την καρδιά.
Η πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του Κασσαβέτη, ήταν η ταινία Shadows, την οποία έφτιαξε με την βοήθεια των φίλων και την οικογένειάς του, νοικιάζοντας μερικά φώτα και μια κάμερα 16 mm. Γυρίστηκε στην Νέα Υόρκη, με τρεις άγνωστους ηθοποιούς που αυτοσχεδιαστικά αφηγούνται την ζωή τριών μαύρων αδερφών στο Μανχάταν. Η ταινία κέρδισε το βραβείο Pasinetti στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Οι επόμενες του ταινίες ήταν το Too late blues (1961) και το A child is waiting (1963) αλλά καμία από τις δύο δεν θα κάνει επιτυχία. Η φήμη του θα εκτοξευθεί με την ταινία Faces (1968), με την οποία επιστρέφει στον ανεξάρτητο κινηματογράφο. Η ταινία θα αποσπάσει τρεις υποψηφιότητες Όσκαρ: δύο για τους ηθοποιούς Τζον Μάρλεϊ και Λιν Κάρλιν και ένα για το σενάριο στον ίδιο.
Η συνέχεια της καριέρας του
Η σκηνοθετική ματιά του Κασσαβέτη επικεντρωνόταν στα προβλήματα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων της εργατικής τάξης, προσεγγίζοντας τα ρεαλιστικά με κοντινά πλάνα και μια συνολική αίσθηση που παρέπεμπε σε ταινία ντοκιμαντέρ. Μετά το Faces, ακολούθησαν οι ταινίες: Husbands (1970), Minnie and Moskowitz (1971), A woman under the Influence (1975), The killing of a Chinese Bookie (1976) και Opening Night (1977). Θα πρωταγωνιστήσει στο θρίλερ The Fury (1978) μαζί με τον Kirk Douglas ενώ βραβεύεται με το την «Χρυσή Άρκτο» του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ του Βερολίνου για το Gloria (1980) και το Love Streams (1984).
Ο Κασσαβέτης αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας και ο εθισμός του στο αλκοόλ θα τον δυσκολέψει στην μετέπειτα πορεία του παρόλο που θα συνεχίσει να εργάζεται πυρετωδώς. Η δημιουργικότητα του θα αρχίσει να φθείρεται και το 1986, θα ολοκληρώσει το Big Trouble, μια ρομαντική κωμωδία με τους Πίτερ Φολκ, Άλαν Άρκιν, Τσαρλς Ντέρνινγκ, Μπέβερλι Ντ’ Άντζελο, που θα αποτελέσει και την τελευταία του ταινία.
Η τεχνική και το τέλος της ζωής του
Βασικό ζητούμενο στην σκηνοθεσία του Τζον Κασσαβέτη ήταν η απόδοση καθημερινών καταστάσεων με τρόπο ρεαλιστικό. Για να το πετύχει αυτό, υιοθέτησε την μέθοδο της «μυϊκής τέχνης», μια τεχνική κατά την οποία ο ηθοποιός επαναλαμβάνει τις ίδιες κινήσεις, μηχανικά. Παρόλο που πολλοί θεώρησαν πως ο Κασσαβέτης δεν βασιζόταν πάντα σε σενάριο, αυτό δεν αποτελεί πραγματικότητα καθώς πάντα υπήρχε ένα ήδη γραμμένο σενάριο και ο σκηνοθέτης έδινε απλώς την ευκαιρία στους ηθοποιούς του να παίζουν ελεύθερα. Τα σενάρια του ήταν γραμμένα με φυσική γλώσσα, που πολλές φορές περιείχε και αργκό, προκειμένου να είναι απολύτως φυσικοί και ο θεατής να θεωρεί πως επινοήθηκαν εκείνη την στιγμή που εκφέρονταν από τους ηθοποιούς. Η θεματολογία του συχνά αφορούσε οικογενειακά προβλήματα και κρίσεις γάμων, παρόλο που ο ίδιος ήταν πολύ κοντά στην οικογένειά του και την ιδέα της οικογένειας.
Η υγεία του Τζον Κασσαβέτη επιδεινωνόταν όλο και περισσότερο με τα χρόνια και στις 3 Φεβρουαρίου του του 1989, πεθαίνει στο σπίτι του στο Λος Άντζελες από κίρρωση του ήπατος, σε ηλικία 59 χρονών. Δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει την τελευταία του ταινία She’s Delovely την οποία όμως θα ολοκληρώσει αργότερα ο γιός του, Νικ. Και τα τέσσερα παιδιά που απέκτησε με την γυναίκα του, θα ασχοληθούν με τον κινηματογράφο.
Ακολουθεί βίντεo με γενικότερες θεωρήσεις του Τζον Κασσαβέτη σχετικά με την τέχνη, τις ταινίες και την δουλειά στο Χόλυγουντ:
Πηγές
Τζον Κασσαβέτης: “Έγινα αναγκαστικά επαγγελματίας. Θα προτιμούσα να ήμουν ερασιτέχνης”. Πώς ο ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης έγινε εκπρόσωπος του ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου, ανακτήθηκε από www.mixanitouxronou.gr, τελευταία πρόσβαση 8/12/21
Τζον Κασσαβέτης, ανακτήθηκε από www.sansimera.gr, τελευταία πρόσβαση 8/12/21
Τζον Κασσαβέτης | Το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο είναι να αποκαλύψεις τον εαυτό σου, ανακτήθηκε από www.klik.gr, τελευταία πρόσβαση 8/12/21
Τζον Κασσαβέτης: Ο ανυπότακτος Έλληνας που συγκρούστηκε με το Χόλιγουντ, ανακτήθηκε από www.ogdoo.gr, τελευταία πρόσβαση 8/12/21
Τζον Κασσαβέτης: Ο πρωτεργάτης του ανεξάρτητου αμερικάνικου σινεμά, ανακτήθηκε από www.ellines.com, τελευταία πρόσβαση 8/12/21
