H στιγμή του θανάτου μου
Η στιγμή του θανάτου δεν είναι κάτι δεδομένο, κι ας τον αποκαλούν “μόνη βεβαιότητα”. Δεν πεθαίνουν όλοι τον θάνατό τους. Έναν αιώνα πριν, ο Heidegger θεμάτισε το πρόβλημα εντός της…
Προτάσεις
Τρεις εκδοχές του Φάουστ
Για τον Φάουστ γενικά έχει γίνει αναλυτικά λόγος άλλου που μας καλύπτει. Η επιτομή, αν όχι το πρότυπο, του δυτικού ανθρώπου στην περιπέτεια της κατάκτησης της γνώσης. Κι αν μας…
Ο Κανένας απέναντι στο ρόδο του
Αν για κάτι αναγνωρίζεται ανεξαιρέτως ο Adorno, μες στις ποικίλες περιοχές της σκέψης του, είναι σίγουρα η αισθητική. Υπήρχαν κι ιδέες του, όμως, σε τούτο το πεδίο, που δεν βρήκαν…
Για δάκρυα και για αγίους
Ανέκαθεν χιλιοδοξασμένα τα δάκρυα των αγίων -αν και, μπροστά στα δάκρυα των ανθρώπων, πόσο μπορούν να συγκινούν; Γίνονται, όμως, καμιά φορά και τα δάκρυα κριτήριο “αγιότητας” (μεγάλη κολυμπήθρα τα ‘λεγε…
Τα Σόδομα, ο Βούδας και η λύτρωση της εκμηδένισης
Για την ηδονή της εκμηδένισης έχουμε μιλήσει αλλού για έργο αντιπροσωπευτικό της, διεθνώς καθιερωμένο και κλασικό. Πέρα από τη σαγήνη της, όμως, η εκμηδένιση προβάλλει -σε καλλιτεχνικά ρεύματα, θρησκείες, κοσμοθεωρίες,…
Ο Νίτσε του Ντεριντά και η vita femina
Ο Νίτσε του Ντεριντά δεν είναι απλά σχήμα λόγου. Δεν θα βρούμε εδώ τον Νίτσε καθ’ αυτόν, αλλά όπως τον προσέλαβε κάποιου η σκέψη κι όπως τον εξέφρασε κάποιου το…
Αισχύλεια ψήγματα
Είμαστε συνηθισμένοι να αναζητούμε τις ύψιστες στιγμές των λογοτεχνών σε μεγάλα -σε μέγεθος και σημασία-, συμπαγή και, από κάθε άποψη, ολοκληρωμένα έργα τους. Και πράγματι, αυτό τείνει συνήθως να ισχύει.…
Ενδοχώρα της ελληνικής ποίησης
Στις παρυφές των Αθηνών οι μέτοικοι ζούσαν δίχως την ιδιότητα του πολίτη, δίχως να είναι σπόνδυλοι της πολιτείας, αλλά απλώς θρέφονταν απ’ την ακμή της. Με τον ίδιο τρόπο κάποιοι…
Ο ποιητικός εικοστός αιώνας
Κάθε αιώνας είναι αιώνας μεταβολών. Οι καλές κι οι κακές στιγμές του, που πολλές φορές εξαρτώνται απ’ το μάτι που τις κρίνει, μπορούν να εναλλάσσονται, να συγκρούονται, να υπερνικούν η…
Οι γλώσσες του Nicolás Gómez Dávila
Ο καταιγισμός της πληροφορίας δίνει το στίγμα της αντίστοιχης εποχής. Στις μέρες μας, ο μαξιμαλισμός έχει δώσει τόσο αριστουργήματα (αν μιλάμε για έναν Pynchon ή έναν Foster Wallace), όσο και…
Το βιβλίο των μύθων
Αν, όπως γράφει ο Feibleman, “o μύθος είναι μια θρησκεία στην οποία δεν πιστεύει πια κανείς”, τότε πρέπει να παραδεχτούμε πως ο κόσμος είναι, ακόμα και σήμερα, γεμάτος αιρετικούς. Σίγουρα…
Ο Ιησούς ως γνωστικός
Οι μεγάλες στιγμές των θρησκειών, όπως και κάθε ιδεολογίας με την πιο πλατιά σημασία του όρου, γεννούν μεγάλες αμφιβολίες, ακόμα και αποκλίσεις των σκέψεων των πιστών τους, ακόμα και σε…
Εισάγοντας την παρακμή της Δύσης
Πέρα από γραφικές ή καταστροφολογικές φωνές, η παρακμή της Δύσης αποδεικνύεται γεγονός. Ποιος μπορεί ν’ αρνηθεί πως ο δυτικός κόσμος υποχωρεί μπροστά σε ποικίλες νέες πολιτισμικές δυνάμεις (ερχόμενες εν πολλοίς…
Τρίστραμ Σάντι: σουρεαλισμός στα χρόνια της λογικής
Η “αρχή του αποχρώντος λόγου” -η ολοένα υποχώρηση κι εμβάθυνση στα αίτια των πραγμάτων, τα αίτια των αιτίων και ούτω καθεξής- αναπτύχθηκε από χριστιανούς φιλοσόφους του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης…
Γιόγκα: από την πράξη στη θεωρία
Η γιόγκα είναι απ’ τους μεγάλους “ανοίκειους” του δυτικού πολιτισμού: η ενσωμάτωσή της στη κουλτούρα μας είναι τόσο μεγάλη ώστε να μην υπάρχει άνθρωπος που να αγνοεί βασικούς όρους όπως…
Μια επιτομή της παρακμής
Η αυτοβοήθεια δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Οι παραινέσεις και οι συμβουλές για τον βίο και την ευτυχία είναι συστηματικό είδος γραφής και στοχασμού παλιό όσο και η ίδια η φιλοσοφία…
Αναθεματίζοντας την ύπαρξη
“Η ουσία ξεπηδά συχνά στο τέλος μιας μακρόχρονης συζήτησης. Οι μεγάλες αλήθειες λέγονται στο κατώφλι.” Αν και δε χρειάστηκε (παρά τα παραπάνω δικά του λόγια) να φτάσει η στιγμή της…
Ο μύθος στην τέχνη του λόγου
Ανάμεσα στους πολλούς και ποικίλους δυισμούς που διέπουν και καθορίζουν τη δυτική κουλτούρα, το χάσμα μύθου-λόγου ξεχωρίζει απ’ τη στιγμή που υπερβαίνει το στενό πλαίσιο της φιλοσοφίας και αγγίζει τη…
Ο Χρόνος του νεαρού Heidegger
Μπορεί σήμερα η αλλαγή του χρόνου να υποτιμάται απλά σε μιαν ακόμα πλήρη περιστροφή της Γης γύρω απ’ τον Ήλιο, μα για κάθε “αθεράπευτα ρομαντικό” θα είναι πάντα ένα απ’…
Ο Schopenhauer κι ο εαυτός του
Έχει ειπωθεί πως “διαλέγουμε τη φιλοσοφία που μας ταιριάζει”, πως δηλαδή κριτήριο της φιλοσοφίας δεν είναι είναι τόσο κάποιες αντικειμενικές αρχές και η λογική τους, αλλά τα προσωπικά μας πιστεύω…
Αισθητική: θεμελιώδη κείμενα
Η αισθητική δεν είχε ποτέ την αναγνώριση των υπολοίπων κλάδων της φιλοσοφίας. Παρά το γεγονός ότι, σε μεγάλο βαθμό, συνδυάζει χαρακτηριστικά τους, παραμένοντας όμως μοναδική και ιδιότυπη, και παρά τη…
Απαισιόδοξη λογοτεχνία: 5 εξέχοντα έργα
H απαισιόδοξη λογοτεχνία δεν είναι ένα συνεκτικό είδος ή κίνημα. Δεν είναι τίποτε περισσότερο ή λιγότερο από το όνομά της. Όταν η ζωή μάς δείχνει το πιο σκληρό της πρόσωπο,…
Carmina Burana – πέρα από τον Carl Orff
Στις 8 Ιουνίου 1937, η όπερα της Φρανκφούρτης παρουσίασε το νέο έργο του Βαυαρού συνθέτη Carl Orff, μία καντάτα με τίτλο Carmina Burana. Για το κείμενο βασίστηκε στη κριτική έκδοση…
Cioran: Η ύπαρξη ως ατόπημα
“Να ζεις σημαίνει να χάνεις έδαφος.” Πόσο παράξενη και πόσο αυθάδης μπορεί να ακούγεται αυτή η αποστροφή σε μια αισιόδοξη εποχή, ή αντίστροφα: πόσοι είναι οι -ομολογουμένως λιγοστοί, βέβαια- άνθρωποι…