Έχουμε συνηθίσει οι ταινίες να έχουν συγκεκριμένες λήψεις, συγκεκριμένα πλάνα, με λίγο-πολύ τυπική χρονική διάρκεια. Αναφωνούμε από έκπληξη όμως όταν μια ταινία αποτελείται από μία μόνο λήψη (φαινομενικά τουλάχιστον), καθώς κάτι τέτοιο είναι όχι μόνο σπάνιο, αλλά και εξαιρετικά πρωτοπόρο και δύσκολο στην πραγματοποίησή του. Έτσι και εμείς εδώ συγκεντρώσαμε πέντε “μονοκόμματες” ταινίες, που δηλαδή είναι γυρισμένες σαν ένα μεγάλο μονοπλάνο.
1. Rope (1948)
του Alfred Hitchcock
Δύο νεαροί σκοτώνουν με μια θηλιά έναν συμφοιτητή τους, επικαλούμενοι νιτσεϊκές απόψεις περί ανώτερων και κατώτερων, φύσει ελεύθερων και φύσει δούλων. Ως μια χειρονομία μακάβριου χιούμορ τοποθετούν το πτώμα μέσα σε ένα μπαούλο, το οποίο χρησιμοποιούν ως τραπέζι στο πάρτι που ακολουθεί. Ο “Hitch” δίνει ρέστα στην σκηνοθεσία, με μια κάμερα να κινείται δεξιοτεχνικά στον χώρο και να δημιουργεί εντονότατο σασπένς. Η αγωνία επιτείνεται ακόμα περισσότερο από την δομή της ταινίας: γυρισμένη σαν μονοπλάνο, αποτελούμενο από 10 λήψεις με κρυφά κοψίματα στο μοντάζ.
2. Russian Ark (2002)
του Alexander Sokurov
Ένα φάντασμα περιδιαβαίνει τους διαδρόμους των Χειμερινών Ανακτόρων στην Αγία Πετρούπολη, συναναστρεφόμενο διάφορες φιγούρες και ορισμένες φορές απευθυνόμενο απευθείας στους θεατές (σπάζοντας τον τέταρτο τοίχο). Μια ενδιαφέρουσα και όμορφη ταινία-μονοπλάνο, που γυρίστηκε όντως σε μια μεγάλη λήψη (και σε 4 προσπάθειες).
3. Birdman (2014)
του Alejandro G. Innaritu
Ένας ηθοποιός γνωστός για έναν υπερήρωα που είχε υποδυθεί (καθόλου τυχαία ο Michael Keaton στον ρόλο), προσπαθέι να εδραιωθεί στο καλλιτεχνικό στερέωμα ανεβάζοντας ένα θεατρικό. Μια σειρά από ατυχή συμβάντα θα δοκιμάσουν την υπομονή και τις αντοχές του οδηγώντας τον ακόμα και σε ψυχωτικά επεισόδια. Μια ταινία που σάρωσε στα Όσκαρ, καθώς έλαβε αγαλματίδια για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, σενάριο και φωτογραφία. Εξαιρετικό καστ (Keaton, Edward Norton, Emma Stone, Naomi Watts, Zack Galifianakis) και μια φρενιτιώδης κάμερα συγκροτούν ένα παραλήρημα που μας παρουσιάζεται σαν μονοπλάνο (ή μήπως το μονοπλάνο μάς παρουσιάζεται σαν παραλήρημα;).
4. Victoria (2015)
του Sebastian Schipper
Η Victoria είναι μια νεαρή Ισπανίδα που έχει μετακομίσει και δουλεύει στο Βερολίνο. Μια νύχτα συναντά μια παρέα ντόπιων με τους οποίους περνάει ευχάριστες στιγμές. Ξαφνικά – λόγω παλιών λογαριασμών- η παρέα βρίσκεται μπλεγμένη σε μια ληστεία και καταδιώκεται από την τοπική αστυνομία, μετατρέποντας την νύχτα της Victoria σε έναν εφιάλτη. Μια πραγματικά συναρπαστική και αδίκως υποτιμημένη ταινία, που μαζί με το Russian Ark είναι οι μοναδικές στην λίστα που έχουν γυριστεί όντως σε μια λήψη.
5. 1917 (2019)
του Sam Mendes
Δύο στρατιώτες αναλαμβάνουν να διαβιβάσουν ένα μήνυμα εξέχουσας σημασίας από το ένα στρατόπεδο στο άλλο. Στον δρόμο τους θα συναντήσουν μια σειρά από εμπόδια: επικίνδυνα χαρακώματα, νάρκες, καταδιώξεις από τον εχθρό κλπ. Μια ταινία που βλέπεται με κομμένη την ανάσα, στην αγωνία της οποίας προφανώς συμβάλλει η μορφή της: ένα μεγάλο μονοπλάνο με μια ακούραστη κάμερα που ακολουθεί πιστά τους πρωταγωνιστές. Υποψήφια για πολλά αγαλματίδια, με τον Roger Deakins τελικά να βραβεύεται για την διεύθυνση φωτογραφίας.
