Η Αλίκη (1988)
Η Αλίκη του 1988, του Τσέχου σουρεαλιστή σκηνοθέτη Jan Svankmajer, είναι ίσως το πιο τραυματικό έργο που μπορείς να δεις σε ολόκληρη την παιδική σου ηλικία. Με πρωταγωνίστρια την Kristýna Kohoutová και αξιοποιώντας τα σκοτεινά μονοπάτια του κλασσικού παραμυθιού, ο Jan Svankmajer δημιούργησε μια σατανική παραλλαγή. Δημιούργησε μια φετιχιστική μαύρη κωμωδία, μια παραβίαση των κανόνων, που αποτελεί δυναμικό χαρακτηριστικό του άναρχου, προσωπικού του σύμπαντος. Το συγκεκριμένο έργο είναι ίσως η πιο σκοτεινή μεταφορά της «Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων» που έγινε ποτέ. Η Αλίκη περιφέρεται σε ένα χέρσο κι εφιαλτικό τοπίο, που πάντα φαίνεται να έχει απειλητική διάθεση και στοιχειώνει την ατμόσφαιρα. Mια χαοτική ψυχολογική κατάσταση, ένα έργο που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει όλους τους πυρετικούς σου εφιάλτες.
Ο Jan Svankmajer
O ιδιαίτερος Jan Svankmajer γεννήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου του 1934 στην Πράγα, όπου ακόμα ζει και δημιουργεί. Πολύπλευρος καλλιτέχνης, γραφίστας, σχεδιαστής, γλύπτης, ποιητής, συγγραφέας, σουρεαλιστής που συγκαταλέγει στις επιρροές του ακόμα και τον Sigmund Freud, τον Edgar Allan Poe και τον Marquis de Sade. Τα έργα του έκαναν μεγάλη διαφορά τη δεκαετία του ’60 με μια σειρά από ταινίες μικρού μήκους, σουρεαλιστικού τύπου, με μια πικρόχολη ειρωνεία. Το αποτέλεσμα ήταν η συχνή απαγόρευσή του από το σοσιαλιστικό καθεστώς της τότε Τσεχοσλοβακίας, παρά το θρίαμβό του στα διεθνή Φεστιβάλ. Μεγάλοι δημιουργοί όπως ο Τerry Gilliam , ο Tim Burton και ο David Lynch τον θεωρούν ως έναν από τους πλέον επιδραστικούς στο έργο τους, δημιουργούς.
Τα λόγια του
Ο Jan Svankmajer για τον ρόλο του ως δημιουργός, είπε: «Οι animation δημιουργοί έχουν την τάση να δημιουργούν έναν κλειστό κόσμο για τους εαυτούς τους, όπως όσοι εκτρέφουν περιστέρια ή κουνέλια. Ποτέ δεν αποκαλώ τον εαυτό μου σκηνοθέτη animation, διότι δεν ενδιαφέρομαι για τις τεχνικές του σχεδίου ή για τη δημιουργία της απόλυτης παραίσθησης, αλλά θέλω να εμφυσήσω ζωή στα καθημερινά αντικείμενα. Ο σουρεαλισμός υφίσταται μέσα στην πραγματικότητα, όχι παράλληλα μ’ αυτήν». Συνδυάζοντας τη ζωντανή δράση με το κουκλοθέατρο, τη γλυπτική, την τεχνική της πλαστελίνης και του stop motion animation, ο Jan Svankmajer πλάθει έναν κόσμο όπου όλοι οι νόμοι αναστρέφονται και καταργούνται, διότι τα αντικείμενα αποκτούν ζωή και αυτόνομη σκέψη ενώ ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι το όνειρο και η φαντασία είναι η μόνη πραγματικότητα.
Ο ίδιος είπε «Στη δουλειά μου, όπως οι παλιοί αλχημιστές, αποστάζω διαρκώς το νερό των εμπειριών μου, από την παιδική μου ηλικία, τις εμμονές, τις ευαισθησίες και τα άγχη μου, έτσι ώστε να μπορέσει να αναβλύσει το “βαρύ νερό” της γνώσης, το αναγκαίο νερό για την μεταλλαγή της ζωής».
Δείτε εδώ το τρέιλερ του Alice – (1988):
