Συνεχίζουμε σήμερα με τέσσερα ντοκιμαντέρ που ανέδειξαν τον κόσμο της μόδας όπως «ξετυλίγεται» πίσω από τις κάμερες, με όλη τη σκληρή δουλειά, το άγχος και τη δημιουργικότητα που περικλείει.
«The September Issue», 2009
Μετά το «Ο διάβολος φοράει Prada», που στην ουσία φωτογράφιζε την αμερικανική Vogue ως το μέρος που εκτυλισσόταν η υπόθεσή του, η αρχισυντάκτρια του περιοδικού Anna Wintour αποφάσισε να επιτρέψει να γυριστεί ένα ντοκιμαντέρ που θα καταγράφει όλη την προετοιμασία του επιτελείου της Vogue για το τεύχος Σεπτεμβρίου του 2007. Όπως εξηγείται πολλές φορές στην ταινία, το συγκεκριμένο τεύχος είναι ίσως το πιο σημαντικό όλης της χρονιάς αφού θέτει τον τόνο για κάθε σεζόν, καλύπτει τις εβδομάδες μόδας που συμβαίνουν σε όλο τον πλανήτη και σηματοδοτεί ένα νέο ξεκίνημα μετά το καλοκαίρι.
Το ντοκιμαντέρ του R.J.Cutler παρουσιάζει τη Wintour με το χαρακτηριστικό στυλ και τη φημολογούμενη ψυχρή προσωπικότητά της να επιβλέπει κάθε στάδιο παραγωγής του περιοδικού, κάθε στήλη, κάθε φωτογράφιση, και να εγκρίνει ή να περνάει από σαράντα κύματα κάθε καινούρια ιδέα. Η μόνη που έχει ίσως το κουράγιο να διατυπώσει μια αντίθετη άποψη και να εμμείνει σε αυτήν είναι η Grace Coddington, η Βρετανίδα πρώην μοντέλο που μέχρι τον Ιανουάριο του 2016 δούλευε ως δημιουργική διευθύντρια στο περιοδικό. Οι δυνατές προσωπικότητες και των δύο γυναικών κατέληγαν συχνά σε σύγκρουση, όχι μόνο εξαιτίας διαφορών στην αισθητική, αλλά και ενός τελείως αντίθετου οράματος που είχαν για τη μόδα: η Wintour φαίνεται να την πλησίαζε πιο εμπορικά, ενώ η Coddington έδινε μεγαλύτερη σημασία στις καλλιτεχνικές της πλευρές και την ανάδειξή τους.
«Diana Vreeland: The Eye Has To Travel», 2011
Η Diana Vreeland υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της μόδας του 20ου αιώνα, επηρεάζοντας όσο λίγοι μη σχεδιαστές την εξέλιξή της. Γεννήθηκε στο Παρίσι το 1903, με το ντοκιμαντέρ να απεικονίζει την παιδική της ηλικία και το πώς η γαλλική belle epoque επηρέασε την αισθητική της, καθώς και τη μετακόμισή της στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του ’20, όπου εμπνεύστηκε από την τζαζ και τη μόδα της εποχής. Από το 1936 ως το 1962 δούλεψε στο αμερικάνικο Harper’s Bazaar, φροντίζοντας να φωτογραφηθούν στις σελίδες του μετέπειτα θρύλοι του Hollywood όπως η Lauren Bacall. Αφού πέρασε ένα διάστημα δίνοντας ενδυματολογικές συμβουλές στην Jackie Kennedy, κατέληξε το 1963 να γίνει αρχισυντάκτρια της αμερικανικής Vogue και να της χαρίσει ένα μεγάλο κομμάτι από την κατοπινή της αίγλη, κάνοντας γνωστά μοντέλα όπως η Edie Sedgwick και αγκαλιάζοντας τις ραγδαίες αλλαγές που ήρθαν στη μόδα τη δεκαετία του ’60.
Το ντοκιμαντέρ ρίχνει φως στη ζωή μιας χαρισματικής γυναίκας, που είχε καθοριστική επιρροή στο χώρο της μόδας, των εκδόσεων, αλλά και του πολιτισμού γενικότερα.
«Bill Cunningham: New York», 2010
Ο Bill Cunningham υπήρξε ίσως ο διασημότερος φωτογράφος-σήμα κατατεθέν της Νέας Υόρκης, αφού έχοντας δουλέψει σε άλλες σχετικές με τη μόδα θέσεις, αποφάσισε τελικά να αφοσιωθεί στη φωτογραφία. Δεκαετίες πριν, ξεκίνησε να φωτογραφίζει ανθρώπους στο δρόμο, αν και πάντα εστίαζε στα ρούχα που φορούσαν, μη δίνοντας καμία σημασία σε διάσημα πρόσωπα αν δε φορούσαν κάτι που να του φαινόταν ενδιαφέρον. Τον έλκυε η πρωτοτυπία και οι λεπτομέρειες που μπορεί να έκαναν μια συνηθισμένη εμφάνιση να ξεχωρίζει και αφού αγαπούσε τόσο τη δουλειά του, δόθηκε ολοκληρωτικά σε αυτήν, διατηρώντας την ίδια φωτογραφική στήλη στους New York Times από το 1978 μέχρι λίγο πριν το θάνατό του, το καλοκαίρι του 2016, στα ογδόντα εφτά του χρόνια.
Το ντοκιμαντέρ του Richard Press ακολούθησε τον εργασιομανή και πάντα δραστήριο Cunningham στην καθημερινότητά του, παρακολουθώντας τον να βγαίνει για να βγάλει φωτογραφίες με το ποδήλατο και το χαρακτηριστικό μπλε σακάκι του στους δρόμους της Νέας Υόρκης τη μέρα και να παρευρίσκεται σε επίσημες εκδηλώσεις, και πάλι ως φωτογράφος, τη νύχτα. Ο ίδιος ο Cunningham φαινόταν πως αγαπούσε τόσο πολύ αυτό που διάλεξε να κάνει στη ζωή του, που δεν έχανε ποτέ το χαμόγελο, τη ζεστασιά και τη δημιουργικότητά του, ακόμα και δουλεύοντας σε μια βιομηχανία που μπορεί να γίνει πολύ σκληρή.
«The True Cost», 2015
Το «The True Cost» του Andrew Morgan δεν εστιάζει στην αισθητική πλευρά της μόδας, αλλά στον αντίκτυπο που έχει η βιομηχανία παραγωγής ρούχων, ειδικά η «γρήγορη μόδα» στον υπόλοιπο πλανήτη. Παρουσιάζει τις ζωές των ανθρώπων σε αναπτυσσόμενες χώρες που δουλεύουν σε απαράδεκτες συνθήκες για να εξασφαλιστούν οι χαμηλές τιμές των ρούχων μεγάλων αλυσίδων στο δυτικό κόσμο. Εξετάζοντας τις συνέπειες που έχει αυτή η πολιτική πολλών μεγάλων εταιρειών στο περιβάλλον και στην υγεία, σωματική και ψυχολογική, των εργαζομένων τους, η ταινία αναδεικνύει παράλληλα και την άλλη πλευρά του νομίσματος: τον καταναλωτισμό και τον τρόπο που τον προωθούν τα μέσα ενημέρωσης, ωθώντας ειδικά τους πιο ευάλωτους εφήβους να χτίσουν όλη την ταυτότητά τους βασισμένοι σε μια έτοιμη εικόνα.
Το ντοκιμαντέρ περιέχει συνεντεύξεις και με υπέρμαχους της συνέχισης αυτών των πολιτικών αλλά και με περιβαλλοντολόγους ή σχεδιαστές και μέλη κινημάτων που υποστηρίζουν το fair trade και τη μόδα με οικολογική και κοινωνική συνείδηση, όπως η Stella McCartney και η Livia Firth. Η ταινία είχε κάνει πρεμιέρα στο φεστιβάλ των Καννών το 2015 και όπως ήταν αναμενόμενο δίχασε τον κόσμο της μόδας και τα μέσα ενημέρωσης, αν και οι περισσότεροι παραδέχτηκαν πως άγγιξε ένα θέμα το οποίο σίγουρα δε συζητιέται όσο θα έπρεπε.