Πηγή: frontnews.eu
Η εμπορία ανθρώπων αποτελεί μία σύγχρονη μορφή σκλαβιάς, η οποία αυξάνεται ολοένα και περισσότερο παγκοσμίως τον 21ο αιώνα, προσβάλλοντας αναπαλλοτρίωτα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, στερώντας την ελευθερία και καταπατώντας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Human trafficking είναι όρος που έχει καθιερωθεί διεθνώς για να περιγράψει την διακίνηση και εκμετάλλευση ανθρώπων με σκοπό το κέρδος. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ ως εμπορία ανθρώπων ορίζεται «η στρατολόγηση, μεταφορά, απόκρυψη ή αποδοχή προσώπων, με τη χρήση απειλής, βίας ή άλλων μέσων εξαναγκασμού, απαγωγής, απάτης, κατάχρησης εξουσίας, εκμετάλλευσης της ευάλωτης θέσης του θύματος, καθώς και με παροχή ή λήψη αμοιβής, ώστε να επιτευχθεί η συναίνεση προσώπου που έχει εξουσία πάνω σε άλλο, με σκοπό την εκμετάλλευση». Ο όρος “εκμετάλλευση” περιλαμβάνει, ενδεικτικά την εκμετάλλευση της πορνείας ή άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης, την αναγκαστική εργασία ή παροχή υπηρεσιών –συμπεριλαμβανομένης της αναγκαστικής επαιτείας–, τη δουλεία ή παρόμοιες με αυτήν πρακτικές, και την αφαίρεση οργάνων του σώματος». Πρόκειται για ένα οργανωμένο έγκλημα παγκόσμιων διαστάσεων με θύματα κυρίως γυναίκες, παιδιά αλλά και άντρες. Αποτελεί μάλιστα την ταχύτερα αναπτυσσόμενη εγκληματική βιομηχανία στον κόσμο με κέρδη που ξεπερνούν τα 135 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Το human trafficking λαμβάνει διάφορες μορφές, όπως σεξουαλική εκμετάλλευση, εξαναγκαστική εργασία ή καταναγκαστική οικιακή εργασία, εξαναγκαστική στρατολόγηση παιδιών στις ένοπλες δυνάμεις και εμπορία οργάνων. Την πιο διαδεδομένη μορφή human trafficking αποτελεί η σεξουαλική εκμετάλλευση με θύματα κυρίως γυναίκες και κορίτσια. Οι γυναίκες και τα κορίτσια, μάλιστα, αποτελούν την πλειοψηφία των θυμάτων όλων των μορφών εμπορίας ανθρώπων με το ποσοστό να ξεπερνάει το 70%. Εντύπωση προκαλεί και το γεγονός ότι και γυναίκες αποτελούν διακινητές. Σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος οι γυναίκες αποτελούν ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό καταδικασθέντων εμπόρων σε σύγκριση με τα περισσότερα άλλα εγκλήματα.
Παγκόσμια Έκθεση του ΟΗΕ για την εμπορία ανθρώπων
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ (2018) για την εμπορία ανθρώπων, η οποία βασίζεται σε στοιχεία μέχρι και το 2016, ο αριθμός των κρουσμάτων human trafficking που ταυτοποιήθηκαν έχει αυξηθεί σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτή η εξέλιξη, όμως, μπορεί να οφείλεται και στην αποτελεσματικότερη αναγνώριση των θυμάτων από τις αρμόδιες αρχές. Ωστόσο, ένα μεγάλο ποσοστό εγκλημάτων εμπορίας ανθρώπων παραμένει ατιμώρητο καθώς δεν φτάνει στη δικαιοσύνη. Η σεξουαλική εκμετάλλευση παραμένει η κυρίαρχη μορφή human trafficking και δεύτερη ακολουθεί η καταναγκατική εργασία. Στο στόχαστρο των εμπόρων είναι, κατά κύριο λόγο, γυναίκες και κορίτσια, αποτελώντας το 49% και το 23% των θυμάτων αντίστοιχα. Η συντριπτική πλειοψηφία θυμάτων σεξουαλικής εκμετάλλευσης είναι γυναίκες και κορίτσια. Στην καταναγκαστική εργασία αποτελούν το 35% ενώ περισσότερα από τα μισά θύματα είναι άνδρες.
Ένας σημαντικός παράγοντας που εντείνει το πρόβλημα της εμπορίας ανθρώπων είναι οι ένοπλες συρράξεις. Σε εμπόλεμες καταστάσεις οι κρατικοί θεσμοί εκλείπουν και οι άνθρωποι καθίστανται πιο ευάλωτοι λόγω έλλειψης πρόσβασης σε βασικά αγαθά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εκμετάλλευση των πολιτών από ένοπλες ομάδες ή άλλους εγκληματίες με μαζικές μετακινήσεις για σεξουαλική εκμετάλλευση, εξαναγκαστικούς γάμους και διάφορες μορφές καταναγκαστικής εργασίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Nadia Murad, που ανήκει στη μειονότητα των Γιαζίντι, η οποία υποδουλώθηκε και υπέστη σεξουαλική βία από το Ισλαμικό Κράτος αφού κατέστρεψαν το χωριό της και σκότωσαν μέλη της οικογένειάς της. Το 2018 τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης μαζί με τον Dr. Denis Mukwege για τις προσπάθειές τους να σταματήσουν τη χρήση της σεξουαλικής βίας ως όπλο πολέμου και ενόπλων συρράξεων.
Το Human Trafficking στην Ελλάδα
Η Ελλάδα είναι γνωστή ως «το κέντρο εμπορίας ανθρώπων στην Ευρώπη» καθώς αποτελεί χώρα διέλευσης και προορισμού για τα θύματα. Είναι επίσης η κύρια είσοδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συγκεντρώνοντας το 90% των περιπτώσεων παράνομης μετανάστευσης στην Ευρώπη. Είναι γεγονός ότι οι παράνομοι πρόσφυγες αποτελούν μία από τις πιο ευάλωτες ομάδες εμπορίας ανθρώπων. Υπολογίζεται ότι περίπου 20.000 γυναίκες, 1.000 εκ των οποίων είναι κορίτσια μεταξύ 13-15 ετών, είναι θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης στην Ελλάδα. Ωστόσο, το human trafficking στην Ελλάδα παραμένει ένα καλά κρυμμένο έγκλημα. Αυτό διαπιστώνεται και από τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τα θύματα εμπορίας ανθρώπων τα οποία είναι πολύ μικρά. Ενδεικτικά, οι εξακριβωμένες υποθέσεις human trafficking από την Ελληνική Αστυνομία για το 2015 είναι 32 ενώ το 2016 25. Το 2017 φτάνουν μόλις τις 21 ενώ πιο πρόσφατα στοιχεία που αφορούν το πρώτο εξάμηνο του 2018 κάνουν λόγο για 19 υποθέσεις εμπορίας ανθρώπων.
Στην χώρα μας δραστηριοπιούνται, πέρα από τις αρμόδιες αρχές, και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και εκστρατείες για την πληροφόρηση, την ευαισθητοποίηση, την παροχή βοήθειας σε θύματα, την αντιμετώπιση και την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων. Κάποιοι από αυτούς είναι η ΜΚΟ Α21, η εκστρατεία Break the Chain, η Γραμμή Πληροφόρησης για την Εμπορία Ανθρώπων 1109.
Πηγές:
https://www.unodc.org/unodc/en/human-trafficking/what-is-human-trafficking.html
UNODC (2018) Global Report on Trafficking in Persons. Ανακτήθηκε από:
http://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/glotip/2018/GLOTiP_2018_BOOK_web_small.pdf
Στατιστικά εμπορίας ανθρώπων & σωματεμπορίας. Ανακτήθηκε από:
http://www.astynomia.gr/index.php?option=ozo_content&perform=view&id=82074&Itemid=73&lang=
https://www.a21.org/content/greece/gnqxx4
https://1109.gr/index.php
http://www.breakthechain.gr/
