Ο καύσωνας και οι υψηλές θερμοκρασίες, δεν είναι ένα στοιχείο που βασανίζει τους σύγχρονους ανθρώπους την καλοκαιρινή περίοδο. Ο καύσωνας υπήρχε από την αρχαιότητα. Αυτές τις μέρες χαρακτηρίζονταν ως «καύμα». Με το χαρακτηρισμό αυτόν εννοούσαν εκείνη την περίοδο όπου ανέτειλε ο Σείριος μαζί με τον Ήλιο.
Στην αρχαιότητα, το χρονικό διάστημα μετά την 21η Ιουλίου αναφέρεται και σαν «κυνάδες ημέρες»**. Πήραν το όνομα τους από τον μύθο όπου ο Ωρίωνας, γιος του Ποσειδώνα και της Γης, ο οποίος πήγε να βιάσει την θεά Άρτεμη. Τον τιμώρησε, όμως, η θεά, στέλνοντας εναντίον του έναν σκορπιό, που τσίμπησε, στη φτέρνα, τον γίγαντα. Κι έγινε αστερισμός ο σκορπιός, όπως και ο Ωρίων και ο σκύλος του. Ο Μέγας Κύων, λοιπόν, (όπου ανήκει ο Σείριος, το λαμπρότερο αστέρι της νύχτας) είναι αυτός που φταίει για τον καύσωνα που ταλανίζει τη Μεσόγειο.
Η συγκεκριμένη περίοδος του καλοκαιριού περιγράφεται στις αρχαίες πηγές με αρκετά «μελανά χρώματα» και σχεδόν όλοι οι συγγραφείς συμφωνούν ότι η Ανατολή του Σειρίου φέρνει μαζί της κακοτυχία, αρρώστιες, δυσκολίες, δυστυχία και υψηλό πυρετό στους ανθρώπους.
Ο ποιητής Αλκαίος περιγράφει αυτές τις μέρες :
«Δροσίστε τα πνευμόνια σας με κρασί, γιατί το αστέρι του Κυνός, ο Σείριος έρχεται τριγύρω. Η εποχή είναι δύσκολη και όλα διψούν κάτω από τη ζέστη και το τζιτζίκι τραγουδάει γλυκά κάτω από τα φύλλα…οι γυναίκες τότε είναι αρκετά μιαρές και οι άνδρες αδύναμοι, όσο ο Σείριος τσουρουφλίζει τα κεφάλια τους και τα γόνατά τους»
Ο συγγραφέας Απολλώνιος αλλά και ο Διόδωρος Σικελιώτης, περιγράφουν πως όταν ο Σείριος πλησίαζε σε τροχιά τις Κυκλάδες, τις κατέκαιγε με τα «κυνικά καύματα». Τα «κυνικά καύματα» είχαν ως αποτέλεσμα να στερεύουν οι πηγές, να μην φυσάει καθόλου δροσερός άνεμος και να προκαλούνται λοιμοί. Έτσι, λοιπόν, οι κάτοικοι των Κυκλάδων ζήτησαν τη βοήθεια του θεού Απόλλωνα και του μαντείου των Δελφών για να δώσει λύση στο πρόβλημά τους. Ο Απόλλωνας τους έδωσε χρησμό να καλέσουν τον θεό Αρισταίο.**
Ο Αρισταίος ήταν γιος του Απόλλωνα και της Κυρήνης. Η ανατροφή που πήρε κοντά στους Κενταύρους, στις Μούσες και τις Νύμφες του πρόσφερε πάρα πολλές γνώσεις. Όλα όσα έμαθε ο Αρισταίος αποφάσισε να τα μοιραστεί με τους ανθρώπους και σε αρκετές περιοχές του αρχαίου κόσμου λατρεύτηκε σαν μία γεωργική θεότητα. Δίδαξε την κτηνοτροφία, το άρμεγμα, την παρασκευή τυριού, την καλλιέργεια ελιών και την μελισσοκομία.
Τα «σωτήρια» μελτέμια
Ο Αρισταίος, πήρε εντολή από τον Απόλλωνα να φύγει από τη Φθία** και να εγκατασταθεί στην Κέα. Τον ακολούθησαν η φυλή των Παρασσίων που ήταν απόγονοι του Λυκάωνα από την Αρκαδία. Όταν έφθασε στην Κέα πάνω στα βουνά του νησιού έχτισε βωμό προς τιμή του Ικμαίου Δία** και θυσίασε σε αυτόν και τον Σείριο. Τότε, ο Δίας, έστειλε τα μελτέμια που έπνεαν για σαράντα μέρες. Αυτοί οι σωτήριοι για τις Κυκλάδες άνεμοι έσωσαν τους κατοίκους των νησιών από τα «κυνικά καύματα» και βοήθησαν σε κάθε πτυχή της ζωής τους.
**Κυνικά καύματα ή Κυνάδες μέρες: αποκαλούσαν τις ζέστες αυτές οι αρχαίοι, επειδή εμφανίζονταν όταν ο αστερισμός του Κυνός βρισκόταν πιο κοντά στη Γη.
**Φθία: πρωτεύουσα του βασιλείου των Μυρμιδόνων στη Θεσσαλία
**Ικμαίου Δία : ο Δίας της βροχής–υγρασίας
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο :
- Haralampos V. Harissis, Anastasios V. Harissis. (2009). Apiculture in the Prehistoric Aegean. Minoan and Mycenaean Symbols Revisited, British Archaeological Reports, Oxford, σελ. 95.
- Λεξικόν Εγκυκλοπαίδειας, 1861, τόμος πρώτος, σελ. 366
