Τι είναι το ψυχικό τραύμα
Η λέξη τραύμα προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα “τιτρώσκω” που σημαίνει “πληγώνω”. Tο ψυχικό τραύμα είναι η αντιμετώπιση ενός στρεσογόνους γεγονότος, το οποίο απειλεί αντικειμενικά τη σωματική μου υγεία. Κλονίζει τον κόσμο μου, κλονίζει την ασφάλειά που επιθυμώ να νιώθω μέσα σε αυτόν. Με οδηγεί στο να χάνω τον έλεγχο, να νιώθω αδύναμος και αβοήθητος.
Τραυματική εμπειρία θεωρείται μία κακοποίηση σωματική ή ψυχική, ένα ατύχημα, μία ασθένεια, η απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου, ένας χωρισμός κ.α. Το τραύμα δημιουργεί ψυχολογικό “ρήγμα” στον ψυχισμό μου. Η ενσυνείδητη μνήμη μου το απωθεί, γιατί δεν μπορώ να αντέξω τον πόνο. Έτσι επιβιώνω και παραμένω λειτουργικός στην καθημερινότητά μου.
Πώς λειτουργεί το τραύμα
Tο πώς ένα γεγονός θα θεωρηθεί τόσο στρεσογόνο και σοκαριστικό, ώστε να αποτελέσει τραύμα, εξαρτάται αποκλειστικά από το ίδιο το άτομο. Από τον τρόπο που το βιώνει, από την προσωπικότητά του, την κατάσταση του ψυχισμού του και από προηγούμενες εμπειρίες. Μετά από ένα τραυματικό γεγονός επιστρατεύω αντιδράσεις οι οποίες στοχεύουν στο να διατηρήσω την ψυχική μου ισορροπία.
Συνήθως το ξεχνάω και συνήθως βγαίνει στην επιφάνεια, μέσα από ένα ερέθισμα το οποίο μου το θυμίζει. Όταν δηλαδή αντιμετωπίζω γεγονότα τα οποία μοιάζουν ή συμβολίζουν κάτι από το πραγματικό αυτό γεγονός, από αυτή την ανάμνηση. Εμφανίζω μία εσωτερική ενόχληση, με κατακλύζουν έντονα συναισθήματα άγχους και αντιδρώ πολλές φορές υπερβολικά. Η αντίδρασή μου αυτή πολλές φορές, εκπλήσσει και εμένα τον ίδιο.
Λόγω της μερικής αμνησίας που έχω πάθει, στην προσπάθειά μου να αποφύγω τον πόνο που προκαλεί το γεγονός, καταλήγω να μην το συνειδητοποιώ. Τη στιγμή λοιπόν που βγαίνει στην επιφάνεια, δεν καταλαβαίνω τι μου συμβαίνει γιατί συνεχίζω να μην το θυμάμαι.
Η ανάπτυξη του εγκεφάλου και τα αίτια του τραύματος
Το τραύμα επηρεάζει το πώς αναπτύσσεται ο εγκέφαλος. Επηρεάζει κάποια σημαντικά εγκεφαλικά κυκλώματα, που σχετίζεται με το πώς αντιδράμε. Πώς απομακρυνόμαστε, πώς ρυθμίζουμε τον εαυτό μας, πώς χειριζόμαστε το στρες, πώς αλληλοεπιδρούμε με άλλους. Επίσης πόση εν συναίσθηση και διορατικότητα έχω, συμπόνια κλπ. Αυτές οι λειτουργίες του μετωπιαίου φλοιού είναι περιορισμένες από το τραύμα επειδή τώρα ξέρουμε ότι ο εγκέφαλος αλληλοεπιδρά με το περιβάλλον. Για παράδειγμα:
“Να αρχίσεις να λειτουργείς σαν άντρας και όχι σαν νήπιο”
“Μπαμπά σε παρακαλώ”
“Αρκετά σε ανέχτηκα”
Αυτός είναι ένας απλός καθημερινός διάλογος ο οποίος μπορεί να δημιουργήσει τραύμα.
Η σοφία του τραύματος
Οι πρώτες εμπειρίες της ζωής μας ξεκινούν από τη μήτρα. Από το καλούπι του ποιος νομίζω ότι είμαι. Πώς βλέπω τους άλλους και τη θέση μου στον κόσμο. Όταν βλέπω ανθρώπινα πρόσωπα βλέπω ομορφιά, βλέπω πόνο αλλά και ένα τεράστιο δυναμικό για βελτίωση. Τεράστιες δυνατότητες για υπέρβαση.
Ο κοινός παρονομαστής για όλα τα βάσανα, τις ψυχικές διαταραχές και τις σωματικές ασθένειες είναι βασικά το τραύμα. Υπάρχει μία σοφία στο τραύμα όταν καταλάβουμε ότι οι αντιδράσεις και τα αποτυπώματα του τραύματος δεν είναι ο εαυτός μας.
Το τραύμα δεν είναι όσα κακά μου συμβαίνουν, αλλά όσα συμβαίνουν μέσα μου, ως αποτέλεσμα αυτών που μου έχουν συμβεί.
Η θεραπεία του τραύματος
Η συνεχιζόμενη μη φροντίδα του τραύματος μου, η συνεχής μη παρατήρηση των αντιδράσεων μου, η συνεχής μη αναγνώριση το τι μου συμβαίνει, εδραιώνει το τραύμα μέσα μου και το μετατρέπει μακροπρόθεσμα σε μία σοβαρή διαταραχή. Τραύμα μπορεί να υπάρξει στην παιδική ηλικία μπορεί όμως να υπάρξει και στην ενήλικη.
Η κοινωνία δεν έχει αντιληφθεί σωστά τη φυλακή της. Bλέπει τι πάει στραβά με τον κόσμο αντί να βλέπει όσα της συμβαίνουν. Επομένως μία αρνητική συμπεριφορά, είναι πολλές φορές άμεσο αποτέλεσμα του τραύματος που έχω βιώσει την παιδική μου ηλικία.
Στην περίπτωση ενός τραύματος χρειάζεται να παρατηρήσω το εσωτερικό μου διάλογο που συχνά μοιάζει με μία αυστηρή κριτική προς τον εαυτό μου. Χρειάζεται καλοσύνη και να μην τον πιστέψω. Στην περίπτωση του Ψυχικού τραύματος, για την επίλυση του κρίνεται απαραίτητη η ψυχοθεραπεία καθώς υπάρχουν και πολλές άλλες μέθοδοι θεραπείας, ολιστικές και μη.
Δεν είμαι το “τραύμα”
Ένας αρχαίος Έλληνας τραγωδός έγραψε πως οι θεοί δημιούργησαν τον άνθρωπο, για να υποφέρει τόσο ώσπου να βρει την αλήθεια.
Ποια είναι αυτή η αλήθεια;
H δουλειά του να μάθω από τον πόνο μου, χωρίς να χρειάζεται να τον διαιωνίζω και να κάνω μαζί μου και τους άλλους να υποφέρουν.
Ουσιαστικά τραύμα, είναι η αποσύνδεση από τον Eαυτό.
Δεν είμαι εγώ και όπως αναφέρει πολύ στοχευμένα ο Jeff Brown, αν δεν ασχοληθείς με τα τραυματά σου, αυτά ασχολούνται μαζί σου!
