Τον Σεπτέμβριο του 2020 έπαψε να λειτουργεί το έργο Metronome της Kristin Jones και του Andrew Ginzel, στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, το οποίο για είκοσι χρόνια απεικόνιζε ψηφιακά την ώρα. Το έργο αντικατέστησε μια νέα μορφή μέτρησης του χρόνου και την θέση του κατέλαβε το Climate Clock, των Andrew Boyd και Gan Golan, το οποίο μετρά αντίστροφα από τη στιγμή που η υπερθέρμανση του πλανήτη θα ξεπεράσει τους 1,5 βαθμούς Κελσίου και η κλιματική αλλαγή θα είναι μη αναστρέψιμη.
Το ρολόι αυτό άρχισε να εκτίθεται σε κεντρικό κτήριο της περιοχής Union Square, της Νέας Υόρκης, κατά την περίοδο της Εβδομάδας Κλίματος, μιας σειράς διαπροσωπικών εκδηλώσεων με κεντρικό θέμα την κλιματική αλλαγή. Οι δημιουργοί επέλεξαν το σημείο αυτό καθώς θεωρούσαν πως θα τύχαινε μεγαλύτερης προβολής και θα επηρέαζε περισσότερο κόσμο εάν τοποθετούνταν σε ένα εμφανές δημόσιο σημείο, ενώ η ίδια η κατασκευή εκφράζει την άμεση ανάγκη για μαζική κινητοποίηση· «Είναι αναμφισβήτητα ο πιο σημαντικός αριθμός στον κόσμο», είχε δηλώσει ο A. Boyd. Όταν είχε κάνει την πρώτη του εμφάνιση, το ρολόι μετρούσε 7 χρόνια και 102 μέρες και φέτος στις 22 Ιουλίου τα ψηφία δείχνουν πλέον 6 χρόνια, φέρνοντάς μας ένα βήμα πιο κοντά στις μη αναστρέψιμες συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Τι απεικονίζει το Climate Clock;
Σύμφωνα με τους δημιουργούς του, επρόκειτο για ένα ψηφιακό ρολόι το οποίο απεικονίζει τον χρόνο σε έτη, μέρες, ώρες και λεπτά, μέχρι η παγκόσμια μέση θερμοκρασία του πλανήτη να αυξηθεί κατά 1,5 °C. Όπως αναγράφεται και στη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή, οι συμμετέχουσες χώρες έχουν δεσμευτεί να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη αρκετά κάτω από τους 2°C, με στόχο την αποφυγή των καταστροφικών συνεπειών. Ένα τέτοιο γεγονός θα σήμαινε πως οι ζημιές της κλιματικής αλλαγής θα ήταν πλέον μη αναστρέψιμες και οι δράσεις των ανθρώπων για βελτίωση μάλλον μάταιες. Αυτό το εγχείρημα τείνει να ενισχύσει και το Climate Clock, ως ένας εναλλακτικός και άμεσος τρόπος να μετρήσουμε την κατάσταση του περιβάλλοντος, υπενθυμίζοντας καθημερινά πόσο κοντά είμαστε σε αυτή την κρίση.
Ο χρόνος που απομένει για να σημειωθεί αυτή η αλλαγή της θερμοκρασίας, εκτιμάται με βάση τις τρέχουσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα σε συνδυασμό με το πόσο γρήγορα καταναλώνουμε τον υπόλοιπο «προϋπολογισμό του άνθρακα». Αυτός ο τελευταίος όρος αναφέρεται στο ανώτατο όριο των επιτρεπόμενων μελλοντικών εκπομπών διοξειδίου, οι οποίες δεν οξύνουν την υπερθέρμανση αλλά τη διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα. Οι εκτιμήσεις της αντίστροφης μέτρησης προκύπτουν από τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία και μελέτες μιας ομάδας επιστημόνων και ερευνητών από όλο τον κόσμο και ανανεώνονται κάθε χρόνο με τις τελευταίες πληροφορίες και δεδομένα.
Το σημείο μηδέν για την κλιματική αλλαγή
Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5°C μπορεί να φαίνεται αμελητέα, όμως η επίδρασή της στη Γη και το περιβάλλον ενδέχεται να είναι άμεση, δραστική και καταστροφική. Κάθε αύξηση των παγκόσμιων μέσων θερμοκρασιών αναμένεται να εντείνει το βαθμό και τη συχνότητα των έντονων καιρικών φαινομένων, όπως οι πυρκαγιές και οι ισχυρές βροχοπτώσεις. Παράλληλα, εντείνεται και το ρίσκο για την απώλεια μεγάλου μέρους του αρκτικού πάγου, η οποία με τη σειρά της συνεπάγεται την άνοδο της στάθμης του νερού. Τα φαινόμενα αυτά δεν θα προκαλέσουν ανεπανόρθωτη βλάβη μόνο στο φυσικό περιβάλλον (μια εκ των οποίων είναι και η καταστροφή των κοραλλιογενών υφάλων) αλλά θα επιφέρουν συνέπειες που θα εκδηλωθούν και στο ανθρώπινο οικοσύστημα.
Νότα αισιοδοξίας για την κλιματική αλλαγή
Λίγους μήνες μετά την εμφάνιση του, στο ρολόι της κλιματικής αλλαγής προστέθηκε μια δεύτερη σειρά αριθμών που ακολουθούσε αυτή της αντίστροφης μέτρησης. Πρόκειται για έναν αριθμό δέκα ψηφίων που απεικονίζει το ποσοστό της παγκόσμιας ενέργειας που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως ο ήλιος ή ο άνεμος. Ο αριθμός αυτός βρίσκεται σήμερα λίγο πάνω από το 13%, έχοντας σημειώσει αύξηση της τάξης του 1% από τις αρχικές του μετρήσεις, ενώ το ποσοστό αυτό δε παύει να αυξάνεται. Μικρή ανάσα ελπίδας αποτέλεσε και η περίοδος της πανδημίας του COVID-19 (2020) κατά την οποία, ως αποτέλεσμα των περιορισμών, οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων στην ατμόσφαιρα σημείωσαν μείωση 5% σε σύγκριση με το έτος 2019.
Λαμβάνοντας υπόψιν τη γενικότερη τάση του πληθυσμού για κινητοποίηση πάνω σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, έχουμε τη δυνατότητα να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε χρόνο από το Climate Clock και είναι στο χέρι μας- περισσότερο τώρα από ποτέ- να μεταβάλλουμε την κατάσταση του πλανήτη.
Πηγές:
- Climate Clock, ανακτήθηκε από www.climateclock.world/, τελευταία επίσκεψη 8/9/2022
- CLIMATE CLOCK, ανακτήθηκε από www.concordia.ca/, τελευταία επίσκεψη 8/9/2022
- A New York Clock That Told Time Now Tells the Time Remaining, ανακτήθηκε από www.nytimes.com/, τελευταία επίσκεψη 8/9/2022
