Την πρωτοβουλία δημιουργίας ενός ταμείου για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ενός δικτύου καταφυγίων για τα πολιτιστικά αγαθά, που βρίσκονται υπό απειλή ενέκρινε η UNESCO. Η συγκεκριμένη απόφαση πάρθηκε ομόφωνα από σαράντα χώρες στο πλαίσιο της διεθνούς διάσκεψης των χωρών της UNESCO, που πραγματοποιείται στο Άμπου Ντάμπι.
Αυτά θα είναι τα δύο στοιχεία, που θα συμπεριληφθούν στην τελική διακήρυξη, σύμφωνα με δηλώσεις στο Γαλλικό Πρακτορείο του Τζακ Λανγκ, πρώην υπουργού πολιτισμού της Γαλλίας και συνδιοργανωτή της φετινής συνάντησης στα Εμιράτα. Ο Εκπαιδευτικός Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO) κατέδειξε την αναγκαιότητα για τη δημιουργία ενός ταμείου, θορυβημένος από τις καταστροφές, που σημειώθηκαν το πρόσφατο διάστημα στη Συρία και το Ιράκ εξαιτίας των τζιχαντιστών.
Στο σχέδιο του κειμένου δεν υπάρχει αναφορά σε κάποιο συγκεκριμένο ποσό, ωστόσο εκπρόσωποι από τη Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έθεσαν στόχο τα 100 εκατ. δολάρια. Η Γαλλία, μάλιστα, εξέφρασε την πρόθεση να στηρίξει αυτή την προσπάθεια, συνεισφέροντας μέχρι και 30 εκατ. δολάρια. Άλλα κράτη, όπως η Κίνα και ορισμένα σουλτανάτα του Περσικού Κόλπου, επισήμαναν πως είναι διατεθειμένοι να συμβάλλουν στο οικονομικό κομμάτι, δίχως να αναφέρουν ακριβή αριθμό ποσού.
Το ταμείο αναμένεται να ιδρυθεί στη Γενεύη, με σκοπό την προστασία της κληρονομιάς, που βρίσκεται σε κίνδυνο στις ζώνες συγκρούσεων. Δημόσιες αλλά και ιδιωτικές συνεισφορές θα γίνονται δεκτές από το ταμείο. Μέσω αυτών, το ταμείο θα προχωρήσει στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων πρόληψης και έκτακτης ανάγκης, στον αγώνα κατά του λαθρεμπορίου τέχνης και στην αποκατάσταση πολιτιστικών αγαθών, που έχουν υποστεί ζημιές.
Ζώνες-καταφύγια
Ο έτερος στόχος της διάσκεψης αφορά στην κατασκευή ενός δικτύου καταφυγίων με παγκόσμια εμβέλεια και κύριο μέλημα την προσωρινή διαφύλαξη πολιτιστικών αγαθών, που κινδυνεύουν σε εδάφη, όπου εκτυλίσσονται πολεμικές συγκρούσεις ή τρομοκρατικές ενέργειες.
Τα αγαθά αυτά θα μπορούν να μετακινηθούν προς κάποια γειτονική χώρα ή ως ύστατο καταφύγιο σε μια πιο μακρινή μόνο κατόπιν σχετικού αιτήματος των ενδιαφερόμενων κυβερνήσεων. Ορισμένα κράτη, όπως η Βοσνία-Ερζεγοβίνη δήλωσαν πως είναι διατεθειμένα να αποτελέσουν τόπος καταφυγίου για τα πολιτιστικά αγαθά. Άλλα, όμως, όπως η Αίγυπτος εξέφρασαν ισχυρές επιφυλάξεις, σύμφωνα με όσα μεταφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Μιλώντας από το βήμα της διάσκεψης, ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τοποθετήθηκε σχετικά με αυτή την πρωτοβουλία, τονίζοντας πως η λύση των καταφυγίων πρέπει να αποτελεί την «ύστατη επιλογή», ενώ οφείλουν να παρέχονται οι απαιτούμενες «εγγυήσεις» όσον αφορά την «ασφαλή επιστροφή» ενός πολιτιστικού αγαθού στη χώρα, που ανήκει.
Σύμφωνα με το σχέδιο της διακήρυξης, οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη θα καλέσουν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ώστε να υποστηρίξει τους στόχους, που καθορίστηκαν στο Άμπου Ντάμπι. Ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ και ο ισχυρός άνδρας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σεΐχης Μοχάμεντ μπεν Ζαγέντ αλ-Ναχγιάν αναμένεται να κλείσουν τη διάσκεψη παρουσία τουλάχιστον δεκατριών ακόμη αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων, όπως επισήμαναν οι οργανωτές.
Το συνέδριο για την κληρονομιά διεξάγεται στο περιθώριο της ολοκλήρωσης του Λούβρου στο Άμπου Ντάμπι, του πρώτου μουσείου στον αραβικό κόσμο, το οποίο παρουσιάζεται ως σύμβολο «ανοίγματος» και «ανεκτικότητας». Ο Φρανσουά Ολάντ επισκέφθηκε το χώρο του επικείμενου μουσείου και στις δηλώσεις του επικαλέστηκε την ανάγκη προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, κάνοντας λόγο για μια «σύγκρουση ανάμεσα στον πολιτισμό, την ανθρωπότητα και τη βαρβαρότητα». Το Λούβρο του Άμπου Ντάμπι «έχει τη δύναμη να στείλει ένα μήνυμα ειρήνης, διαλόγου, κατανόησης και ευφυΐας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Η απόφαση δημιουργίας ταμείου για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών έρχεται να προστεθεί στη μακρά λίστα πρωτοβουλιών και δράσεων της UNESCO για τη διαφύλαξη της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο διεθνής Οργανισμός με έδρα το Παρίσι έχει επιδείξει σημαντικό έργο στην προσπάθεια αυτή στα 71 χρόνια ύπαρξής του.
