Η Νότια Εύβοια είναι η μυθική γη της αρχαίας φυλής των Δρυόπων, αλλά και ο τόπος που συναντάμε τα -ιδιότυπης αρχιτεκτονικής- κτίσματα, γνωστά ως Δρακόσπιτα. Οι λιθόκτιστες αυτές κατασκευές είναι αντικείμενο έρευνας από το 1797, όταν και πρώτη φορά καταγράφηκαν από τον Άγγλο γεωγράφο Τζον Χόκινς. Στο σύνολο πρόκειται για 25 κτίσματα, τα οποία αχνοφαίνονται μέσα στο πέπλο μυστηρίου που τα περιβάλλει, αφού όλα τα δεδομένα τους είναι ρευστά. Το όνομα τους εξαιρετικά μυστήριο και συνυφασμένο με τους μυθικούς δράκους – γίγαντες που κατοικούσαν στις κορυφές των βουνών. Τι το ιδιαίτερο έχουν όμως τα μοναδικά Δρακόσπιτα της Νότιας Εύβοιας;
Τα Δρακόσπιτα χαρακτηρίζονται από την μοναδική κατασκευή τους από μεγάλους λίθους που ζυγίζουν μέχρι και 10(!) τόνους έκαστος, ενώ το μήκος τους φτάνει από 1 έως 4μ. Οι λίθοι τοποθετημένοι με ακρίβεια χωρίς απολύτως κανένα συνδετικό υλικό ανάμεσα τους, δημιουργούν μια κλιμακωτή πυραμίδα, αφήνοντας στην κορυφή μια χαραμάδα ικανή να φωτίσει το κτίσμα από τον ήλιο ή το φεγγάρι. Οι ογκώδεις αυτές κατασκευές, είναι άξιο απορίας πως δημιουργήθηκαν με την πενιχρή μηχανική της εποχής τους, αν σκεφτεί κανείς πως οι γιγάντιες πέτρες έχουν κάνει πορεία 1.398μ στο βουνό Όχη, ενώ όλα τα Δρακόσπιτα είναι απομονωμένα και σε μεγάλο υψόμετρο… Και ενώ επίσημα οι τεχνουργοί αυτών είναι άγνωστοι, πολλοί αποδίδουν τις κατασκευές στην Πελασγικής προέλευσης Πρωτοελληνική φυλή των Δρυόπων. Οι Δρύοπες (δηλαδή άνθρωποι της δρυός) αναφέρονται πως κατοικούσαν στην περιοχή του Παρνασσού ως ληστές, που εκδιώχθηκαν αρχικά από τον μυθικό Ηρακλή. Η ακμή της φυλής υπολογίζεται περίπου στο 1.600π.Χ, όταν και εκδιωγμένοι από αρκετά μέρη της Ελλάδας, κατέφυγαν στην Νότια Εύβοια και την Κύθνο. Ο γενάρχης τους Δρύοπας, σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, ήταν γιός του θεού-ποταμού Σπερχειού και της Πολυδώρας (κόρης τους Δαναού), που η φυλή λάτρευε και τιμούσε τακτικά. Πολύ σημαντική στην θρησκεία της φυλής ήταν και η κόρη του ηγεμόνα-γενάρχη Δρύοπα, η νύμφη Δρυόπη σαν μια παραλλαγή της θεάς Γαίας.
Δυστυχώς οι ιστοριογράφοι – γεωγράφοι των αρχαίων χρόνων παρέλειψαν να μας δώσουν πληροφορίες για τα Δρακόσπιτα, οπότε η προσπάθεια χρονολόγησης τους είναι αρκετά δύσκολη βάσει ευρημάτων. Λόγω της ομοιότητας που έχουν στην λιθοδομή με κατασκευές όπως τα Κυκλώπεια Τείχη, αρχαιολόγοι τα τοποθετούν ανάμεσα στον 9ο και 6ο π.Χ. αιώνα, ενώ υπάρχουν και απόψεις ότι κατασκευάστηκαν την Ελληνιστική περίοδο, μεταξύ 4ου-2ου π.Χ. αιώνα. Ένα ακόμα μυστήριο γύρω από τα Δρακόσπιτα είναι ο σκοπός που χτίστηκαν, με τον θρησκευτικό χαρακτήρα να είναι ο επικρατέστερος. Παρόμοιες λίθινες κατασκευές, χρησιμοποιήθηκαν επίσης ως αστρονομικά παρατηρητήρια και σε άλλους αρχαίους πολιτισμούς, με τους πιο τολμηρούς αρχαιολόγους να κάνουν λόγο για ευθυγράμμιση των Δρακόσπιτων με τον αστερισμό Σείριο περί το 1.100 π.Χ. Άλλες πιθανές χρήσεις των Δρακόσπιτων, θα μπορούσαν να είναι ως σύστημα από φρυκτωρίες ή απλές κατοικίες μεγάλης όμως αρχιτεκτονικής.
Τα μοναδικά ευρήματα σε περιβάλλοντα χώρο Δρακόσπιτων, βρέθηκαν τον 20ο αιώνα από τον αρχαιολόγο Νικόλαο Μουτσόπουλο στο καλοδιατηρημένο Δρακόσπιτο της Όχης. Μερικά κεραμικά θραύσματα της ελληνιστικής περιόδου (4ος-2ος π.Χ. αιώνας), οστά ζώων και εργαλεία λατομίας, είναι ανάμεσα στις καταγραφές του αρχαιολόγου, όμως δεν είναι αρκετά για να διευκολύνουν τον ρόλο των Δρακόσπιτων και την αρχική τους χρονολόγηση επί της ουσίας. Μόνο θαυμάζοντας από κοντά τα Δρακόσπιτα της Νότιας Εύβοιας, μπορεί να αναλογιστεί κανείς την φανταστική τους κατασκευή, που τους επιτρέπει να στέκονται χιλιάδες χρόνια ατενίζοντας το Αιγαίο Πέλαγος. Η επίσκεψη τους δεν είναι εύκολη, αφού θα πρέπει να διασχίσει κανείς μονοπάτια στα βουνά της Όχης, στην Κάρυστο, στα Στύρα, στο όρος Κανδήλι και αρκετές ακόμα τοποθεσίες, ώστε να δει τα πιο σημαντικά και καλοδιατηρημένα Δρακόσπιτα.
Πηγές Άρθρου:
thearchaeologist.org/Unsolved Mystery of Greece’s Ancient Dragon Houses, published 29/1/25
arkeonews.net/Unsolvable Megalithic Mystery of ancient Greek “Dragon Houses”, published by Leman Altuntaş, updated on 8/1/25
