Στη χώρα μας, έχουν γίνει αμέτρητες συζητήσεις σχετικά με μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται το εκπαιδευτικό σύστημα και αναζητούνται συνεχώς λύσεις για το πως θα μπορούσε η εκπαίδευση των μαθητών μας να είναι καλύτερη. Όλα δείχνουν ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα βαδίζει σε λάθος δρόμο, από την πρωτοβάθμια έως και την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι διαπιστώσεις ειδικών, αλλά και απλών πολιτών συγκλίνουν στην κοινή συνισταμένη ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα νοσεί. Έχει χάσει την πορεία του, καθώς δεν υλοποιεί τους ιδεολογικούς και πρακτικούς του στόχους. Με παλαιά κτίρια, εκπαιδευτικά μέσα που χρειάζονται εκσυγχρονισμό και ένα αναλυτικό πρόγραμμα που δεσμεύει και περιορίζει τους εκπαιδευτικούς.
Ίσως θα ήταν καλή ιδέα να ακολουθήσουμε το παράδειγμα από πέντε εκπαιδευτικά συστήματα του εξωτερικού που θεωρούνται ιδιαίτερα αποτελεσματικά.
Εσθονία
Η Εσθονία είναι μία χώρα, η οποία έχει επικεντρωθεί αρκετά στο εκπαιδευτικό της σύστημα. Αξιοσημείωτο γεγονός της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης είναι ότι πριν από 10 χρόνια οι ξένοι σπουδαστές στην Εσθονία έφταναν περίπου τους 400. Σήμερα είναι περισσότεροι από 4.000, δέκα φορές περισσότεροι. Θεωρείται ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα της Ε.Ε., δίνοντας ίσες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές. Επικεντρώνεται στην ισότητα των ευκαιριών. Οι μαθητές δεν διαχωρίζονται σχετικά με τις επιδόσεις τους ή την καταγωγή τους και η κοινωνική τους προέλευση δεν παίζει κανέναν απολύτως ρόλο. Οι εκπαιδευτικοί έχουν σημαντικά περιθώρια και ανεξαρτησία να προσαρμόσουν και να διαχειριστούν τη διδασκαλία τους, μια διδασκαλία που συμβαδίζει με την εποχή.
Φιλανδία
Το φιλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα θεωρείται ως ένα από τα κορυφαία εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο. Χαρακτηρίζεται από την ποιότητα, την ισότητα και την συνεργατικότητα του. Δεν υπάρχουν διαγωνίσματα και εξετάσεις, εκτός από μία εξέταση στην τελευταία τάξη του λυκείου και οι εργασίες που έχουν για το σπίτι οι μαθητές είναι ελάχιστες. Δεν υπάρχουν, ακόμη, συγκρίσεις ή ανταγωνισμός μεταξύ των μαθητών. Όλοι οι μαθητές, ανεξαρτήτως των ικανοτήτων τους, διδάσκονται στις ίδιες τάξεις, σημειώνοντας μικρό χάσμα ανάμεσα στους πιο αδύναμους και δυνατούς μαθητές. Οι βαθμοί χρησιμοποιούνται μόνο για να παρακινήσουν τους μαθητές να μαθαίνουν καλύτερα. Εισάγονται από την τρίτη δημοτικού και μέχρι και την πρώτη γυμνασίου, είναι προφορικοί και ξεκινούν από το «μπορείς και καλύτερα» μέχρι και το «τέλεια». Αν και υπάρχει βασικός πυρήνας αναλυτικού προγράμματος σπουδών, τα ίδια τα σχολεία, αλλά και οι εκπαιδευτικοί, έχουν την δυνατότητα να επιλέγουν μόνοι τους τι και πως θα διδάξουν. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού στην Φιλανδία χαίρει μεγάλης εκτίμησης και μηχανισμοί εποπτείας και αξιολόγησης δεν υφίστανται.
Ελβετία
Στην Ευρώπη, ακόμη, υπάρχει και η περίπτωση της Ελβετίας. Μόλις το 5% των μαθητών πηγαίνουν σε ιδιωτικά σχολεία, γεγονός που φανερώνει το πόσο αποτελεσματικό είναι το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Η κατώτερη εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και δίνεται δωρεάν σε όλους. Μέχρι και την έκτη δημοτικού τα παιδιά ανεξαρτήτως πνευματικού επιπέδου είναι στην ίδια τάξη. Το ελβετικό εκπαιδευτικό σύστημα δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο σχολικό περιβάλλον. Οι μαθητές δεν κάνουν μόνο μαθήματα, παίζουν περισσότερο, διδάσκονται χειροτεχνία, μαγειρική, πλέξιμο και άλλα ευχάριστα πράγματα. Τα βιβλία των μαθητών δεν είναι καινούργια, αλλά είναι των μαθητών της προηγούμενης χρονιάς, οι οποίοι εάν δεν τα παραδώσουν σε άριστη κατάσταση υποχρεούνται να τα πληρώσουν. Οι μαθητές, ήδη, από το δημοτικό, καλούνται να πάνε στο σχολείο μόνοι τους. Σκοπός είναι να αποκτήσουν ένα αίσθημα ευθύνης, να μάθουν να περπατούν στην πόλη, να αντιμετωπίσουν δυσκολίες και να μην εξαρτώνται από έναν γονέα.
Σιγκαπούρη
Η Σιγκαπούρη κατέχει ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο, με την πρόοδό της να έχει επιτευχθεί μέσα σε λίγες μόνο δεκαετίες. Τα αποτελέσματα της έρευνας PISA δείχνουν ότι οι απόφοιτοι από τα σχολεία της είναι χρόνια μπροστά από τους αντίστοιχους δυτικούς ομολόγους τους. Η επιτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος μπορεί να αποδοθεί σε τρεις παράγοντες. Στα προγράμματα σπουδών, στην παιδαγωγική και στην άρτια κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Η επιτυχία της εκπαίδευσης έγκειται σε δύο καινοτομίες που εισήχθησαν στα σχολεία. Έβαλαν σταθερά θεμέλια για τους μαθητές στην ανάγνωση και την αριθμητική. Έχει εισαχθεί η αγγλική γλώσσα με στόχο να εξασφαλιστεί η πολυγλωσσία στους μαθητές και η Μέθοδος Mastery για τα μαθηματικά, κατά την οποία οι μαθητές επικεντρώνονται σε βασικές μαθηματικές αρχές. Σε συνδυασμό με την επιτυχημένη εφαρμογή των σύγχρονων παιδαγωγικών μεθόδων, η Σιγκαπούρη έχει επενδύσει στην ανάπτυξη επαρκών καταρτισμένων εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται, στο τέλος του έτους, με βάση τις επιδόσεις των μαθητών τους. Δίνεται, ακόμη, ιδιαίτερη προσοχή στα μαθήματα επαγγελματικής επανεκπαίδευσης, τα οποία πρέπει να παρακολουθούν όλοι οι εκπαιδευτικοί για περίπου 100 ώρες κάθε χρόνο.
Καναδάς
Ο Καναδάς πρωτοπορεί, χρησιμοποιώντας τα σχολεία για να διαχειριστεί τη ροή της μετανάστευσης, η οποία έφερε εκατομμύρια ανθρώπους στη χώρα κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Για να αποφευχθεί να σχηματιστεί ένας πληθυσμός αναλφάβητος και ανειδίκευτος, λήφθηκαν μέτρα ενθαρρύνοντας όλες τις κοινωνικές τάξεις να εισέλθουν στο εκπαιδευτικό σύστημα, παρέχοντας δωρεάν εκπαίδευση μέχρι και το πανεπιστημιακό επίπεδο. Όπως είχε αναφέρει ο τότε πρόεδρος του CAPS-I, Ρόμπ Πόρκα, «εφαρμόζουμε ένα μαθητοκεντρικό, συνεργατικό μοντέλο που εστιάζει στην ανάπτυξη νοητικών δεξιοτήτων, στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και της ικανότητας δημιουργικής επίλυσης προβλημάτων σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον». Το βασικό συστατικό στοιχείο του καναδικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι ο σεβασμός στη διαφορετικότητα. Στα σχολεία συνυπάρχουν αρμονικά μαθητές διαφορετικών φυλών, θρησκευτικών πεποιθήσεων και σεξουαλικού προσανατολισμού. Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται συστηματικά, με σκοπό να εντοπίσουν τις αδυναμίες τους και να γίνουν καλύτεροι, λαμβάνοντας, φυσικά μεταξύ άλλων, υψηλούς μισθούς.
Πηγές:
Five educational systems from which to draw inspiration. Ανακτήθηκε από morningfuture.com (Τελευταία πρόσβαση 1/9/2019)
Ποιες χώρες έχουν τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου. Ανακτήθηκε από clickatlife.gr (Τελευταία πρόσβαση 1/9/2019)
Γιατί η Σιγκαπούρη έχει τα εξυπνότερα παιδιά στον πλανήτη. Ανακτήθηκε από cnn.gr (Τελευταία πρόσβαση 1/9/2019)
Το σχολείο του αύριο!. Ανακτήθηκε από tanea.gr (Τελευταία πρόσβαση 1/9/2019)
