Διαπολιτισμική εκπαίδευση είναι εκείνη που στοχεύει στην προώθηση της σχολικής επιτυχίας όλων ανεξαιρέτως των μαθητών. Απώτερος σκοπός είναι η δημιουργία σύγχρονων διαπολιτισμικών κοινωνιών, οι οποίες θα αποτελούνται από ανθρώπους που σέβονται και εκτιμούν τους γύρω τους, ανεξάρτητα από τη θρησκεία, το φύλο, την καταγωγή, τη γλώσσα κτλ. Το σχολείο είναι ο πλέον κατάλληλος φορέας για να διαμορφώσει τους αυριανούς πολίτες των διαπολιτισμικών κοινωνιών. Για το λόγο αυτό ο ρόλος του σχολικού διευθυντή και οι στρατηγικές που θα ακολουθήσει παίζουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.
Σχολικοί ηγέτες και διαπολιτισμική εκπαίδευση
Οι σχολικοί ηγέτες οφείλουν να κατανοούν το κοινωνικο- πολιτισμικό πλαίσιο του σχολείου και να αναπτύσσουν συλλογικό όραμα εφαρμόζοντας στρατηγικές που βασίζονται στις αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Με άλλα λόγια, πρέπει να έχουν στο μυαλό τους τα ακόλουθα στοιχεία:
-
Πολυφωνική και κατανεμημένη ηγεσία
Τόσο ο διευθυντής και οι εκπαιδευτικοί, όσο και οι γονείς με τα παιδιά πρέπει να λαμβάνουν ενεργό ρόλο στα δρώμενα του σχολείου. Η λήψη αποφάσεων γίνεται μετά από ανοιχτό διάλογο, όπου ο καθένας μπορεί να εκφράσει τη γνώμη του. Ο σχολικός ηγέτης δίνει την ευκαιρία σε όλους να πουν την άποψη τους και όχι μόνο στους προνομιούχους.
-
Ανάπτυξη συμπεριληπτικών κουλτούρων
Το σχολείο μέσω της συμμετοχής όλων των φορέων προάγει την κοινωνική ισότητα και ενθαρρύνει τη συνεργασία προς ένα κοινό σκοπό. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται αμοιβαία εμπιστοσύνη και σεβασμός.
-
Ανάπτυξη διαπολιτισμικών αναλυτικών προγραμμάτων
Η διαπολιτισμική εκπαίδευση οφείλει να διαπερνά ολόκληρο το αναλυτικό πρόγραμμα και να μην περιορίζεται σε μερικά μόνο μαθήματα του προγράμματος σπουδών. Το Α. Π. πρέπει να είναι απαλλαγμένο από στερεότυπα και προκαταλήψεις και να προσαρμόζεται στο πολιτισμικό υπόβαθρο όλων των μαθητών, ώστε να μπορούν να βιώσουν σχολική επιτυχία. Ένα αναλυτικό πρόγραμμα, το οποίο εστιάζει σε εθνικούς ήρωες, επετείους και μεμονωμένα γεγονότα των πολιτισμικά διαφορετικών ομάδων δεν θεωρείται διαπολιτισμικό, καθώς ασχολείται επιλεγμένα με ό, τι θεωρείται πολιτικώς ορθό και λιγότερο αμφισβητήσιμο.
-
Σχολικά δίκτυα συνεργασίας
Οι σχολικοί ηγέτες, προκειμένου να ακούν πληθώρα απόψεων και να παίρνουν τις καταλληλότερες αποφάσεις, μπορούν να δημιουργήσουν δίκτυα συνεργασίας με κοινωνικούς φορείς, με άλλα σχολεία, με ειδήμονες σε θέματα διαπολιτισμικής αγωγής και με τις οικογένειες των παιδιών. Με τον τρόπο αυτό γίνεται υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών και τα σχολεία γίνονται πιο συμπεριληπτικά. Έτσι, εξασφαλίζεται η σχολική επιτυχία και η συναισθηματική ισορροπία των μαθητών.
-
Διαπολιτισμική επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών
Ο σχολικός ηγέτης είναι υπεύθυνος για την πραγματοποίηση επιμορφωτικών σεμιναρίων και καινοτόμων προγραμμάτων, τα οποία θα καλλιεργούν τη διαπολιτισμική ικανότητα των εκπαιδευτικών. Η επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών πρέπει να στηρίζεται στον κριτικό αναστοχασμό των προσωπικών τους απόψεων και των παιδαγωγικών τους αντιλήψεων.
-
Ανάπτυξη διαπολιτισμικής ικανότητας
Οι σχολικοί ηγέτες οφείλουν να στοχεύσουν στην ανάπτυξη διαπολιτισμικής ικανότητας των εκπαιδευτικών και των μαθητών. Η διαπολιτισμική ικανότητα διαμορφώνεται μέσα από τρεις κεντρικούς άξονες, τη διαπολιτισμική γνώση, τις διαπολιτισμικές αξίες και τις διαπροσωπικές δεξιότητες. Η διαπολιτισμική γνώση αναφέρεται στη γνώση του ότι οι πολιτισμικές ταυτότητες αναδιαμορφώνονται συνεχώς και πως οι διάφορες πολιτισμικές ομάδες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, δημιουργώντας μια πολιτισμική πολυμορφία. Οι διαπολιτισμικές αξίες αφορούν την πολιτισμική ενσυναίσθηση και επομένως συνεπάγονται αξίες όπως σεβασμός, αποδοχή, ισότητα, εμπιστοσύνη. Τέλος, οι διαπροσωπικές δεξιότητες αφορούν τη δημιουργία και διατήρηση αποτελεσματικών διαπροσωπικών σχέσεων και τη συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικής και μαθητικής κοινότητας.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Hajisoteriou, C. & Angelides, P. (2014). Facing the challenges: School leadership in intercultural schools. Educational Management, Administration & Leadership, 42(4), 66-83.
Zembylas, M. & Iasonos, S. (2010). Leadership styles and multicultural education approaches: an exploration of their relationship. International Journal of Leadership in Education, 13 (2), 163-183.
