Κερκυραϊκός Εμφύλιος: αίτια και αφορμή

Κερκυραϊκός Εμφύλιος
Κερκυραϊκός Εμφύλιος. Πηγή εικόνας: maccunion.wordpress.com

Κερκυραϊκός Εμφύλιος: αίτια και αφορμή

Ο εμφύλιος πόλεμος στην Κέρκυρα αποτέλεσε μικρογραφία του Πελοποννησιακού Πολέμου. Οι ακρότητες που διαπράχθηκαν στη διάρκειά του περιγράφονται από τον Θουκυδίδη με γλαφυρότητα. Σε μια εποχή που η Αθήνα και η Σπάρτη ήταν υπερδυνάμεις, κάθε πόλη προσδιοριζόταν με βάση το ολιγαρχικό ή το δημοκρατικό πρόσημο. Το πρόσημο αυτό συνεπαγόταν την συμμετοχή στην αντίστοιχη συμμαχία. Η συνύπαρξη των δύο παρατάξεων στην Κέρκυρα, συγκλόνισε το νησί, καθώς μετά τα γεγονότα στα Σύβοτα, ακολούθησαν πολιτικές αντιδικίες και αιματηρές αναμετρήσεις.

Η Επίδαμνος

Η Επίδαμνος, το σημερινό Δυρράχιο, αποτέλεσε το μήλο της Έριδος μεταξύ της Κέρκυρας και της Κορίνθου. Παρά το γεγονός ότι η Κόρινθος ήταν η μητρόπολη της Κέρκυρας, οι δυο τους δεν είχαν δημιουργήσει ιδιαίτερα καλή σχέση μεταξύ τους. Κατά τα λεγόμενα των Κορινθίων, η Κέρκυρα δεν απέδιδε τις τιμές που έπρεπε στη μητρόπολή της, αδιαφορία την οποία ο Θουκυδίδης αποδίδει στην αλαζονεία του νησιού, καθώς είχε αναπτυχθεί οικονομικά και πολεμικά σε τέτοιο επίπεδο που περιφρονούσε την Κόρινθο.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Όταν οι δημοκρατικοί της Επιδάμνου εξόρισαν τους ολιγαρχικούς, οι δεύτεροι συμμάχησαν με βαρβάρους της περιοχής και μαζί τους πραγματοποιούσαν επιδρομές στην πόλη. Η Επίδαμνος περιήλθε σε κατάσταση παρακμής και για να την αντιστρέψει απευθύνθηκε στην Κέρκυρα, η οποία ωστόσο δεν έστερξε στο πρόβλημά της. Στη συνέχεια στράφηκε προς την Κόρινθο. Η Κόρινθος, λόγω κυρίως της αντιπάθειάς της προς την Κέρκυρα, έστειλε αμέσως ενισχύσεις.

Κερκυραϊκός Εμφύλιος
Η Επίδαμνος διακρίνεται βορειοδυτικά στο χάρτη.
Πηγή εικόνας:
arxaiaellinikaa3.blogspot.com

Η αμυντική συμφωνία Κέρκυρας – Αθήνας

Μαθαίνοντας την κίνηση της Κορίνθου, οι Κερκυραίοι εξοργίστηκαν και ζήτησαν από τους Αθηναίους να συνάψουν συμμαχία μαζί τους. Οι Αθηναίοι αντιμετώπισαν με επιφύλαξη το αίτημα των Κερκυραίων. Εκτός του ότι και οι Κορίνθιοι είχαν στείλει απεσταλμένους ώστε να ασκήσουν πιέσεις στην Αθήνα να μην κάνουν δεκτό το αίτημα της Κέρκυρας, η Αθήνα δεν επιθυμούσε να παραβιάσει τις σπονδές ειρήνης με τη Σπάρτη (Τριακοντούτεις Σπονδαί, 445 π.Χ.), με τις οποίες είχε τερματιστεί ο Α’ Πελοποννησιακός Πόλεμος. Η σύναψη συμμαχίας μεταξύ Κέρκυρας και Αθήνας θα παραβίαζε τη συνθήκη ειρήνης της δεύτερης με τη Σπάρτη, διότι η Κόρινθος ήταν σημαντική σύμμαχος της Σπάρτης και βρισκόταν στο ίδιο ιδεολογικό στρατόπεδο. Προκειμένου να διατηρήσει τη συνθήκη ειρήνης αλλά και να μην αφήσει αβοήθητους τους Κερκυραίους, διότι αποσκοπούσε στην αποδυνάμωση της Κορίνθου αλλά και στην καλή σχέση με την Κέρκυρα, η Αθήνα συνήψε με το νησί αμυντική συμμαχία. Η αμυντική συμμαχία δε συνεπαγόταν προσχώρηση της Κέρκυρας στην Αθηναϊκή συμμαχία, συνεπώς η Αθήνα εκτιμούσε ότι αυτή η κίνηση δε θα έθετε σε κίνδυνο την τριακονταετή ειρήνη. Η δημιουργία αγαθών σχέσεων με το νησί θα πρόσφερε στην Αθήνα μία μοναδική δυνατότητα να επεκτείνει τις εμπορικές δραστηριότητές της στην Ιταλία. Συνεπώς, υπέβοσκαν και οικονομικά κίνητρα πίσω από την αλλαγή στάσης.

Διαβάστε επίσης  TLC: το γυναικείο συγκρότημα των 90s που άλλαξε τα δεδομένα στην μουσική βιομηχανία

Η έναρξη του εμφυλίου

Advertising

Ύστερα από τη ναυμαχία στα Σύβοτα, το 433 π.Χ., ναυμαχία πριν τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, στην οποία αναμετρήθηκε η Κέρκυρα με την Κόρινθο, ακολούθησε μία οδυνηρή περίοδος για την Κέρκυρα, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως τραγική ειρωνεία, αν αναλογιστεί κανείς ότι μαζί με την Αθήνα είχε κερδίσει τη ναυμαχία. Οι Κορίνθιοι είχαν αιχμαλωτίσει 1050 Κερκυραίους, από τους οποίους τους 800 τους πούλησαν ως δούλους, ενώ τους 250 τους ελευθέρωσαν, επειδή η Κέρκυρα πλήρωσε 800 τάλαντα. Η απελευθέρωση αυτή, ωστόσο, ήταν εικονική. Οι Κορίνθιοι ανέθεσαν στους 250 την αποστολή να πείσουν τους συμπολίτες τους ότι έπρεπε να στραφούν εναντίον της αθηναϊκής συμμαχίας. Σύντομα κατέφθασαν δύο πλοία στο κερκυραϊκό λιμάνι, ένα αθηναϊκό και ένα κορινθιακό που μετέφεραν πρέσβεις. Η Κέρκυρα τότε εξέφρασε την πρόθεσή της να παραμείνει σύμμαχος με την Αθήνα, αλλά ταυτόχρονα να διατηρήσει φιλικές σχέσεις με την Κόρινθο. Οι 250, τότε, κατηγόρησαν τον Πειθία, αρχηγό της δημοκρατικής παράταξης στην Κέρκυρα, με φιλοαθηναϊκά φρονήματα. Σύμφωνα με την κατηγορία, ο Πειθίας αποσκοπούσε στην υποδούλωση του νησιού στους Αθηναίους. Το χάσμα μεταξύ των δύο παρατάξεων στο νησί είχε πλέον καταστεί αγεφύρωτο. Ο υφέρπων κίνδυνος ξεσπάσματος εμφυλίου στο νησί, σε λίγο έμελλε να εκδηλωθεί με το χείριστο τρόπο.

Η αθώωση του Πειθία

Το δικαστήριο έκρινε αθώο τον Πειθία, απόφαση που αγαλλίασε τους δημοκρατικούς. Η οργή του Πειθία ωστόσο θόλωσε το νου του και επιδόθηκε σε ένα δικαστικό αγώνα, προσπαθώντας να εξουδετερώσει πέντε σημαντικούς αντιπάλους του. Η εκδικητική του διάθεση αποδείχθηκε επιζήμια για την πολιτική πλευρά που εκπροσωπούσε. Κατηγόρησε πέντε γνωστούς ολιγαρχικούς του νησιού ότι έκοβαν στηρίγματα για τα κλίματά τους από το ιερό άλσος του Δία και του Αλκίνοου. Η πράξη αυτή θεωρούταν ιδιαίτερα βλάσφημη και η κατηγορία είχε θρησκευτικό χαρακτήρα.

Διαβάστε επίσης  Τεχνολογία: Ώρα να πάρετε πίσω το μυαλό σας

Η αφορμή του Κερκυραϊκού εμφυλίου

Advertising

Οι ολιγαρχικοί παραπέμφθηκαν σε δίκη από τον Πειθία και κλήθηκαν να καταβάλουν πρόστιμο ενός στατήρα για κάθε στήριγμα που έσπασαν. Οι υπεύθυνοι για το ανοσιούργημα θεώρησαν υπέρογκο το ποσό και ζήτησαν να το πληρώσουν σε δόσεις. Προκειμένου να προσδώσουν ισχύ στο αίτημά τους, κατέφυγαν ως ικέτες στους ναούς. Φοβούμενοι ότι ο ευφραδής Πειθίας θα έπειθε τους Κερκυραίους να ακυρώσουν το ψήφισμα για την ουδετερότητα απέναντι στις δύο μεγάλες δυνάμεις, οι ολιγαρχικοί εξύφαναν συνωμοσία με τους ομοϊδεάτες τους και εφήρμοσαν το αιμοσταγές σχέδιό τους. Έχοντας εξοπλιστεί με εγχειρίδια, όρμησαν στη Βουλή και κατέσφαξαν τον Πειθία μαζί με περίπου εξήντα άλλους βουλευτές, αλλά και ιδιώτες, υποστηρικτές του Πειθία. Όσοι κατόρθωσαν να διαφύγουν, επιβιβάστηκαν στο αθηναϊκό καράβι που βρισκόταν στο λιμάνι.

Το επόμενα γεγονότα

Η στυγερή δολοφονία των δημοκρατικών βουλευτών αποτέλεσε το εφαλτήριο για μία σειρά από αποτρόπαια γεγονότα. Αμφότερες οι παρατάξεις χρησιμοποιούσαν αθέμιτα μέσα, τα οποία ξέφυγαν κατά πολύ από την περίπτωση ενός ανταγωνισμού επικράτησης και μεταβλήθηκαν σε έναν σφοδρό αγώνα αλληλοεξόντωσης. Ο εμφύλιος σπαραγμός του Πελοποννησιακού Πολέμου είχε μεταφερθεί στην Κέρκυρα, όπου δημοκρατικοί Κερκυραίοι μάχονταν τους ολιγαρχικούς συντοπίτες τους. Συνωμοσίες, σφαγές και εμπρησμοί συγκλόνισαν το νησί μετατρέποντάς το σε πολεμικό μέτωπο όπου μαινόταν ένας ανηλεής πόλεμος.

Οικονομικά συμφέροντα

Advertising

Αξίζει να σημειωθεί, ότι πίσω από το εγχείρημα της επιβολής αμφότερων των πολιτειακών καθεστώτων στην Κέρκυρα, υπέβοσκε ο σκοπός της επέκτασης των εμπορικών δραστηριοτήτων τους προς τη δύση. Η νίκη δε θα προσέθετε μόνο έναν ακόμη σύμμαχο στην αθηναϊκή ή την πελοποννησιακή συμμαχία, αλλά θα αποτελούσε μία μοναδική ευκαιρία οικονομικής ανάπτυξης για τη νικήτρια πόλη. Λαμβάνοντας υπόψη την κομβική γεωγραφική τοποθεσία του νησιού και την προοπτική εξαγωγής προϊόντων στην Ιταλία, η Αθήνα και η Κόρινθος κινητοποιήθηκαν άμεσα ώστε να το προσαρτήσουν. Το ισχυρό κίνητρο του πολλαπλασιασμού των εσόδων προσέδωσε ακόμη μεγαλύτερη σφοδρότητα στην αναμέτρηση των δύο ισχυρών πόλεων.

Διαβάστε επίσης  Πούτιν για πάντα;

 

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:

Γεωργοπαπαδάκος, Α. (1985). Θουκυδίδη Ιστορία. Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης-Παιδεία.

Διαλησμά, Κ., Δρουκόπουλος, Α., Κουτρουμπέλη, Ε. & Χρυσάφης, Γ. (2017). Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι. Αθήνα: ΟΕΔΒ (ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ), ΥΠ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ- ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ

Advertising

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Αγίου Βαλεντίνου: 4+1 ξεχωριστές προτάσεις

Η γιορτή των ερωτευμένων ήρθε και μας βρίσκει να αναζητάμε

Η ιστορία της βιομηχανίας στη Θεσσαλονίκη

Η ιστορία της βιομηχανίας στη Θεσσαλονίκη είναι μια περίοδος ανάπτυξης